Maand: februari 2009

The Whitest Boy Alive – Rules

Nog niet zo lang geleden zag ik mezelf als The Whitest Boy Alive. Ik hield me vooral bezig met nerdachtige activiteiten waaronder aan computers sleutelen, vertoonde mijn persoon alleen ’s nachts buiten wanneer ik de kroeg uit kwam, at eenzaam hamburgers en pizza’s en droeg bij voorkeur zwarte kleren, in de hoop dat niemand mij zag. Vakanties naar de zon interesseerden mij niets. Tijdens een kortstondig bezoek aan Berlijn een paar jaar geleden was mijn verbazing dan ook groot toen ik in de Duitse Bijenkorf KaDeWe op de muziekafdeling een album aantrof van The Whitest Boy Alive. De CD was verzegeld met plastic doch ik was zo benieuwd of er een foto van mij in het boekje te zien was, dat ik besloot het schijfje bij de kassa af te rekenen.

Geen foto’s in het uitklapboekje, gelukkig. Het bleek om een project te gaan van de Noorse muzikant Erlend Øye (spreek uit: Ojee!) en zijn Duitse vriendjes. Blijkbaar waren er in thuisstad Bergen teveel bebaarde singer-songwriters en black metal muzikanten en kon Erlend daar niemand vinden die met hem een disco- en electropopband wilde starten. Hij heeft het naar verluid nog gevraagd aan de leden van Turbonegro, maar die hadden geen tijd vanwege de promotie van hun toen laatste single Wipe It Til It Bleeds. In het wel vooruitstrevende Berlijn kwam hij Marcin Öz (bas) en Sebastian Maschat (drums) tegen en het debuutalbum Dreams was een feit. Op de combinatie van dromerige indiepop en voorzichtige electrodeuntjes durfde zelfs nerds de heupjes licht te wiegen, en The Whitest Boy Alive overstijgt daarom al snel het succes van Erlend’s andere folkpop band, Kings Of Convenience.

Tijden veranderen. The Whitest Boy Alive vond inspiratie voor nieuwe muziek in het snikhete Mexico en Daniel Nentwig kwam erbij als toetsenist. Toen ik kleurrijk gekleed en een frisse salade etend in de brandende hitte op Lowlands 2007 de groep aanschouwde, bleek ze het publiek uistekend te vermaken met een meer dansbaar geluid. Dat is ook de richting die The Whitest Boy Alive voor ogen had. Er ligt meer interactie tussen drums en basgitaar wat de ritmiek ten goede komt, en dat neigt naar de dansvloer. Aan de andere kant heeft de band gekozen voor oprechtere klanken, zonder elektronische effecten of overdubs. Een hoofdrol is hierin weggelegd voor de Rhodes piano en de vintage Crumar synthesizer.

Eigenlijk is er geen reet veranderd. Het nieuwe album Rules klinkt precies als de vorige. Makkelijke, soezerige popmuziek met gitaar, bas, drums en synthesizer. En natuurlijk de bekende warme, melancholische stem van Erlend. Ook is de plaat weer afgemixt in Villa Qrella, in mijn collectie op meerdere albums prettig aanwezig, maar wel wederom met eenzelfde productie. Ik had verwacht dat ze de electro-kant opgingen zoals ze op hun eerste single Inflation klonken. Nee hoor. Geen vernieuwing, een eerder kunstje herhaald; het lijkt te goedkoop. Zo ook de teksten van Erlend. Met “a rollercoaster ride of emotions” durft Lee Towers zelfs vandaag de dag niet meer mee aan te komen.

Menig lezer zal bij de vorige alinea al aan voelen komen dat er een negatieve conclusie volgt. Niets is minder waar. De melodieën liggen comfortabel in de oorschelp, de zang is nergens irritant en het ritme is aanstekelijk. Rules is daarom, net als zijn voorganger, een perfecte popplaat die veel verschillende luisteraars zal bekoren. Folk, indie, electro, pop; net als bij eten werkt het in de muziek zelden door gewoon alle lekkere ingrediënten bij elkaar te gooien om tot een summum te komen. The Whitest Boy Alive is daarop een uitzondering. Het luistert heerlijk weg en is bovendien überhip. Rules is de veiligste aankoop van het jaar, en dat terwijl de houdbaarheidsdatum van Dreams nog niet eens is overschreden.

Kraak festival 2009

Het Walhalla voor de muziekliefhebber wiens experimenteerdrift geen grenzen kent. Dat zal de omschrijving van het jaarlijks terugkerende Kraak festival wel niet helemaal dekken, maar het komt aardig in de buurt. Over een kleine twee weken vind de inmiddels alweer elfde editie plaats in Recyclart te Brussel. Dat op deze plek geen nieuwe Marco Borsatan, Krezkut of andere artiesten van lik-me-vessie worden ontdekt, mogen duidelijk zijn. Hier komen niet alleen de ondergrondse crème de la crème van de experimentele muziek, maar ook stokoude pioniers die de pluimen allang hebben verdiend. We praten hierover harde noise, psychedelische rock, elektronisch gemanipuleerde geluidscollages, freejazz, wazige techno, net-niet-pop, verkrachte Franse chansons en ondefinieerbare bizarradelia, niet zelden gespeeld op zelf gebouwde instrumenten.

In tien uur tijd komen een veertiental avontuurlijke kunstenaars voorbij. Stuk voor stuk zijn ze een belevenis op zich, maar waar men zeker naar zal uitkijken is de uit Gent afkomstige Jürgen de Blonde, die onder de artiestennaam Köhn dwarrelende spacey synthesizer muziek maakt en iedereen gaat verrassen met zijn vierde album We Need More Space In The Cosmos. Dat album, waarop we zeven jaar hebben moeten wachten, wordt op het Kraak festival voor het eerst aan het publiek gepresenteerd.Qua aloude pioniers komt onder meer Henry Flynt voorbij. Deze filosoof vond het cognitieve nihilisme uit en zijn naam wordt vaak in verband gebracht met de Fluxus kunststroming. In zijn muziek speelt de viool een centrale rol, gecombineerd met avant-gardistische noise en minimalisme, wat de door hem bespeelde genres laat uitdijen van drones, hillbilly folk en country tot boogie en klassiek avant-garde. Op de weg terug kan je mooi Blueprint for a Higher Civilization lezen. Andere oudgedienden zijn onder meer Geoff Leigh (progressieve jazz op diverse blaasinstrumenten), Alan Silva & Burton Greene (contrabas & piano) en Ame Son (psychedelische prog). Een bijzondere man is ook Ken Butler. Hij maakt zonder concessies snaarinstrumenten die niet alleen prachtig zijn om te zien, maar ook om te horen.

Mijn aandacht gaat toch vooral uit naar nieuwere artiesten, het onbekende. Kurt Vile bijvoorbeeld, maakt subtiele maar krankzinnige Amerikaanse popliedjes met invloeden van Devendra Banhart. Zwevende lo-fi met veel psych en vertragende, galmende vocalen van een grote schoonheid. Net als de Amerikaanse band Wavves is dit nogal anti-avant-garde vergeleken met de andere artiesten op het festival. Nathan Williams uit Californië, de man achter Wavves, klinkt als een oude LP van de Beach Boys waar een schuurmachine overheen raast. Opzwepend en melodieus maar met een noisy gitaarmuur die de Wilson fans waarschijnlijk doen schrikken.

De jonge Italiaan Valerio Cosi gooit het weer over een andere boeg. Met zijn 24 jaar heeft hij al een onwaarschijnlijk uitgebreid oeuvre achter de rug, waarop hij met zijn fabuleuze saxofoonspel de muziek naar zijn hand zet. Verwacht hoogstaande freejazz die Oosterse kanten op duikt, maar net zo goed het andere pad kan volgen. Laurent Gérard oftewel él-g heeft met zijn LP Tout Ploie al menig wenkbrauw doen fronsen. Franse chansons, maar dan in je ergste nachtmerrie. Het eveneens Franse Vomir schijnt vooral leuk te zijn om een gehoorbeschadiging op te lopen en het Engelse Ice Bird Spiral moet je vooral gaan zien vanwege de grote geitenmaskers van papier-maché. Vervelen wordt toch al moeilijk, met ook nog eens drie vertoningen van muziekdocumentaires.

Het Kraak festival 2009 biedt wederom een intrigerend kijkje in de ondergrond van de experimentele muziek. Radical taste in radical music, de nieuwe slagzin van het gelijknamige platenlabel, past daarom perfect. Na het bezoek aan dit feestje wil je voorlopig geen radio meer horen, tenzij die stoort. Tickets (€ 15) zijn verkrijgbaar op de festivalsite of in de Fnac winkels.

Brood, daar komt wat uit!

“Brood, daar zit wat in!” is een wijdverspreide reclameslogan in Nederland. Brood zit vol koolhydraten voor de nodige energie, ijzer om de bloedarmoede tegen te gaan en voedingsvezels voor een goede darmwerking. Brood is dus gezond. “Brood, daar komt wat uit!” is een nog niet zo bekende reclameslogan in Nederland. Dat zal deze maand anders worden. Dat komt, de Canadese formatie Elliott Brood (spreek uit “broet” met een Amerikaans boerenaccent) toerde door onder meer Nederland in februari en deed onderwijl zelfs mijn geboortestad – tevens woonplaats – aan. Ik had op ZB Digitaal (na mrbungle.nl de best bezochte website van Zeeland) al aan Ed beloofd dat ik de recensie zou doen. En ik ben een man van m’n brood. Eh…woord.

De band werd gevormd door Mark Sasso (zang/gitaar/banjo/ukelele) die geïnspireerd door de film The Natural het psychotische broertje van Harriet Bird verzon. Ja, hij had de naam verkeerd verstaan. Solo wist hij niet boven het kroegpubliek uit te komen, dus een tweede gitarist (Casey Laforet) en een drummer (Stephen Pitkin) met toen al een status werden erbij gehaald. Het geluid van de band veranderde vermoedelijk van eenzame troubadourmuziek waar de honden geen brood van lusten in opzwepende “death country”, zoals ze het zelf noemen. Het debuutalbum Ambassador scoorde vooral in het thuisland goed en werd zelfs genomineerd voor de Canadese Grammy Awards. Ook voor het laatste album, Mountain Meadows, is het trio genomineerd voor twee van deze Juno Awards. Dat brengt aardig wat brood op de plank, waardoor ze de tijd hebben om intensief te toeren door Europa.

Wederom was het Bart van de leukste winkel van Middelburg die deze act van formaat naar de hoofdstad wist te halen. Dit keer bleek de CD & LP zaak te klein voor een instore, en vond het optreden plaats in kunst- en cultuurcentrum De Spot. Kunst uit Canada en een beetje cultuur uit Texas. Elliott Brood begint vurig met hun combinatie van de punky rock ’n roll van Social Distortion en de subtiele rootsfolk dan wel bluegrass van pakweg Great Lake Swimmers. Dat laatste komt vooral door het regelmatig gebruik van de banjo en ukelele (een instrument vernoemd naar het nummer Joekelille van Nico Haak en de Paniekzaaiers). Het eeuwig kritische Middelburgse publiek beweegt nog maar mondjesmaat de voetjes, maar de band weet hoe ze een feestje moet bouwen. Hun gevoel voor popmuziek doet de gedachte van lijndansen met een blokjesbloes aan snel verdwijnen. Een nummer als Write It All Down For You bijvoorbeeld is zo aanstekelijk als het heersende griepvirus.

Dat de urban hillbillymuziek van Elliott Brood geen vrolijke teksten draagt, doet de naar een massale slachtpartij vernoemde laatste album al vermoeden. Dat soort verhalen moeten natuurlijk niet verteld worden met een stem zoals die van Marc-Marie Huijbregts, maar met een met alcohol-doordrenkte schuurpapierstem. Dat lukt de charismatische Mark Sasso aardig, zonder dat hij vergeet op de momenten dat het hoort toch helder te klinken. Casey Laforet, zittend de gitaar mishandelend en druk met zijn hoofd op en neer bewegend, laat zich echter niet de kaas van het brood eten en zorgt voor een uitstekende aanvulling door de microfoon. Ook bespeeld hij met zijn sokken gepassioneerd de baspedalen van zijn Roland PK-5. De drummer lijkt met zijn hoedje zich te vinden in een bijrol, maar eigenlijk is de ritmiek van de drums één van de sterkste kanten van de band. Het publiek staat niet voor niets tegen het einde van het optreden al wild te dansen en te springen. Wanneer de band in een door de bezoekers zeer gewilde toegift nog even Neil Young & The Crazy Horse (was het Powderfinger?) en Ring Of Fire van The Man In Black langs laat komen, kan het wervelende optreden niet meer stuk.

Elliott Brood, daar komt wat uit. De band geeft energie, de scheurende gitaren zijn hard als ijzer en de deprimerende teksten, vezelig gezongen met een authentieke countrystem, zorgen voor een goede darmwerking. Elliott Brood is dus gezond. Geen Becel nodig! En dat is geen broodje aap verhaal.