Wilco – Wilco (The Album)

Ik kom veel negatieve recensies tegen over het nieuwe album van Wilco. Te geforceerd, weinig spanning, gebrek aan durf en spontaniteit, de ontbering van vernieuwing; Wilco (The Album) zou niet meer zijn dan een stereotiepe americana en/of alt.country plaat zonder bezieling. Datzelfde negativisme stak al een beetje de kop op bij Sky Blue Sky uit 2007 toen de heren, onder aanvoering van Jeff Tweedy, het karakteristieke experimentele studiogeluid inwisselden voor een meer dogmatische livebenadering. Dit heldere geluid en de strakke productie leverden mijns inziens juist één van de beste platen van Wilco op. Ook in 2009 ben ik opnieuw niet van plan mee te gaan met het gevoel van onbehagen van een gedeelte van de (internet)bevolking.

Met de bizarre hoes en de ironische openingstrack Wilco (The Song) lijkt het even of de band de luisteraar een hak wil zetten. Maar “Wilco will love you baby”, en biedt een sonische schouder om op te huilen. Wilco houdt nog steeds van zijn fans. De band haalt dan ook alle typische Wilco-elementen weer van stal. Het is true dat er weinig verassende of experimentele elementen op dit album te vinden zijn, maar aan de andere kant blijft de band wel true aan zijn roots. The Beatles, Fleetwood Mac, The Byrds; de invloeden zijn gemakkelijk aan te wijzen. Met een flinke scheut country(rock) erbij lijkt het recept van Wilco eenvoudig, maar dat staat heerlijke muziek geenszins in de weg.

Op Wilco (The Album) lost slepende, bedwelmende schoonheid (Deeper Down, One Wing) de energieke pianogeoriënteerde deuntjes (Bull Black Nova, You Never Know) regelmatig en bedachtzaam af. Het duet met Feist, You And I, is erg zoetsappig te noemen, doch is dermate fraai dat je van een blij gevoel mag spreken. Sowieso is de melancholie van een vrolijke aard, zomers durf ik zelfs te zeggen. Dat is een eigenschap die breekt met het oeuvre uit het verleden. Een slechte zaak? De taart op de voorkant kan gerust aangesneden worden, Wilco (The Album) is een feest om naar te luisteren.

Ondanks een aantal rustpunten die sterk refereren aan jaren zestig popmuziek, wordt het in de tweede helft van het album alles behalve een oubollige toestand. Tweedy wil best vechten voor zijn band (I’ll Fight) en zo nodig alleen sterven. Na deze emotionele bekentenis neemt het zomerse gevoel weer de overhand in Sunny Feeling, om te eindigen met “Everything alive must die” in de afsluiter Everlasting. Doodgaan om eeuwig voort te blijven bestaan; het is een tegenstelling die enkele recensenten graag letterlijk zouden willen toepassen op de band Wilco. Nu ze eindelijk ongecompliceerde liedjes zonder opsmuk maken, de essentie van pop hebben omarmd, een constante bezetting kent. Volgens mij is Wilco nog lang niet uitgespeeld.

Natuurlijk, Wilco was het paradepaardje van de alt.country met hun uitdagende experimenten. Regelmatig nieuw bloed in de gelederen dwong Tweedy dikwijls tot het uiterste; albums als Yankee Hotel Foxtrot zullen daardoor altijd op handen gedragen worden. Niettemin vind ik het nieuwste werk afdoen als een tweederangs Wilco-plaat te kort door de bocht. Je moet ook niet vergeten dat dit alweer het zevende album is. De band voelt zich, zorgvuldig geëvolueerd naar deze sound, duidelijk op z’n gemak. Wilco (The Album) is daarom net zo essentieel voor de discografie van het gezelschap als de naam van de plaat doet vermoeden.