Kurt Vile – Childish Prodigy

Nietsvermoedend luisterde ik vorig jaar naar het album Wagonwheel Blues van The War On Drugs. Een bandnaam met een sarcastische ondertoon, een albumtitel die zich met de realiteit meten kon. Een puike plaat was het, vol denderende lo-fi Americana met een vleugje blues en My Bloody Valentine. De wisselvalligheid van het album bleek de houdbaarheid echter aan te tasten. De cd belandde doodgewoon in de kast bij de letter “W”, tussen De Strijdlust Van Het Zwijn van de band Wapenspraak en Drinkgelag (Vlaamse blackmetal) en Flush Tank Terrorists van het Water Closet Ensemble.

Dat is nu wel anders. In een houten kistje gemaakt van de laatste oerboom op Madagaskar, ingelegd met rood fluweel uit Genua, wordt deze release vandaag de dag door mij bewaard. Achter kogelvrij glas, uiteraard, en op een plek waar ik binnenshuis veel tijd doorbreng. De reden van deze belachelijke manier van verafgoding? Wagonwheel Blues is het eerste wapenfeit die mijn geluidsdragers heeft bezocht waarop de inmiddels almachtige Kurt Vile zijn kunsten vertoont. Dat ik zijn andere werken, al dan niet solo, nooit eerder had opgemerkt, heb ik volledig aan mezelf te wijten. De ogen gericht op al het nieuws uit Brooklyn, maar in “Philly” waren ze pas echt aan het pionieren.

Kurt Vile. Die naam had je vorig jaar al moeten onthouden. Zijn verzameling van slaapkamerproducties op Constant Hitmaker, zijn eerste echte album, was simpelweg de beste plaat van vorig jaar. Het zag er allemaal maar goedkoop uit, maar de titel spreekt niets minder dan de waarheid. De eenvoud van zijn gitaarspel, zijn nonchalante stem en de klanken van goedkope software voor artificiële drums en elektronische effecten; het leverde een popplaat op die qua psychedelica zich makkelijk kon meten met de jaren zeventig. Ook de opvolger God Is Saying This To You (op vinyl) – waarop de echoënde John Fahey-klanken verder werden uitgekleed – was een voltreffer. Om maar niet te spreken over zijn EP The Hunchback met zijn muzikale vrinden The Violators achter zich als een moderne Stooges, maar dan uit Pennsylvania. Het leverde hem een platendeal op met het relatief grote Matador Records, dat op de beste man dook als een wraakzuchtige stierendoder.

Een stap naar een groter platenlabel is gevaarlijk en niet zelden artiesten fataal geworden, in muzikaal opzicht. Eromheen draaien heeft geen zin: Kurt Vile is duidelijk opgewonden van zijn nieuwe “werkgever”. Childish Prodigy is uitbundiger, rijker in geluid, minder melancholisch en ook minder spacey. Nu was ik al overtuigd dat de voorgaande werken van Kurt Vile zo aanstekelijk waren als echte popmuziek, maar anderen overtuigen is andere koek. Met dit nieuwe album kom ik wellicht verder dan alleen lui die het gedoogbeleid op het gebied van softdrugs in Nederland een heel erg warm hart toedragen.

Dat Kurt Vile een man van recyclen is, blijkt behalve uit zijn vintage klinkende muziek ook uit z’n regelmatige hergebruik van melodieën, riffs, klanken en teksten. Childish Prodigy is daar geen uitzondering op, met een nieuwe versie van Hunchback als overduidelijk bewijs. Voor even ben ik dan maar even een milieuman; Kurt Vile recyclet dan tenminste schier briljante dingen. De rauwe depressieve shoegaze rock die dit nummer herbergt, heeft nu een levendig randje gekregen. De bescheiden vreugdekreten die weerklinken zijn hier mede debet aan.

Childish Prodigy biedt meer dan dat en zijn voorgangers. Het is dan ook het meest afwisselende album geworden tot nu toe. Wat te denken van de krautpowerpop (mét sax) op het dreunende Freak Train? De heropleving van Oasis op de bewerking van het Dim Stars nummer Monkey? Morbide psychedelische blues met een overstuurde mondharmonica op Inside Looking Out? Kurt Vile wedt niet op één paard.

Sommigen mensen zijn groot geworden met pindakaas, Kurt Vile is groot geworden met John Fahey. Als een moderne variant erop, tokkelt hij op repeterende en stoïcijnse wijze zich naar hoogten waar gebrek aan zuurstof waanideeën oplevert. Meer dan wat ruisende effecten en sporadisch gebrabbel zijn niet nodig om een maximaal effect op te leveren. Lo-fi geproduceerd, zoals de trend het betaamt. Juist die elementen mis ik teveel op dit nieuwe album. Dat lukt nog goed op Blackberry Song en Heart Attack, maar de psychedelica gaat deels verloren in de meerdere lagen die de betere productie met zich meebrengt.

Nog voordat dit album uitkwam, vond ik Childish Prodigy het beste album van het jaar. Nu ik het enigszins heb laten bezinken, vind ik dat niet meer. Vooral omdat niet meer de mate van magie heeft dat Constant Hitmaker wel had. Of dat aan zijn nog steeds stijgende populariteit ligt, betwijfel ik; zo commercieel is dit album nu ook weer niet. Doch er is geen twijfel mogelijk over de afstand die Kurt Vile neemt van zijn slaapkameropnames, en daarmee ook afstand neemt van mij. Het voelt bijna als liefdesverdriet. Als verraad. Om een 9,9 te geven in plaats van een 10.

The Silent Barn: Kurt Vile // Part One from Ray Concepcioñ on Vimeo.