Maand: juli 2011

Juli 2011

Juli is voor velen een vakantiemaand, een maand om terug te blikken op het afgelopen half jaar. Traditioneel is het ook vrij rustig met nieuwe albums in deze tijd van het jaar. Omdat mijn vakantie iets vroeger plaatsvond, had ik gelukkig nog genoeg in te halen. Juni bracht tal van leuke releases, waarvan ik er enkele al heb genoemd: Noveller, John Maus, Woods, Biosphere, Matt “MV” Valentine, Jürgen Müller en – de man die de mondhoeken omhoog doet krullen – Gerard Herman, onder andere.

De maand juli was inderdaad een stuk stiller, maar kende wel een aantal releases waar ik lang naar uit heb gekeken. Washed Out, Pure X, Fennesz en de immer productieve Richard Youngs (waarover in augustus meer) kwamen allen met nieuwe muziek, die qua kwaliteit zich kunnen meten met de beste platen van het jaar tot nu toe. Zo’n opsomming is uiteraard aan constante veranderingen onderhevig, dus zal ik deze hier niet opnoemen. Bij Rate Your Music is mijn persoonlijke tussenstand te raadplegen.

Maakt dat alle andere albums overbodig? Niet bepaald. Ik kijk om te beginnen even de richting op van Underwater Peoples Records, dat iedere maand wel weer wat leuks te bieden heeft. Bijvoorbeeld het debuutalbum van La Big Vic, dat bij vlagen klinkt als een moderne Talk Talk, terechtgekomen in een bizarre, psychedelische trip. Op hetzelfde label vinden we een re-release terug van On Air, één van de vele albums van James/Jim Ferraro. Repeterende, gare punkjams door de noisefilter, alsof langzaam maar zeker een spijker in je hersenen wordt geslagen. Ik kan even geen andere omschrijving bedenken.

La Big Vic – Heyo (Silver Morning)

Diezelfde Ferraro vinden we weer terug op FRKWYS Vol. 7 (mijn mening over deel 6 lees je hier), dat als samenwerking tussen Oneohtrix Point Never en oudgediende David Borden te boek staat. Warme ambient c.q. elektronica met invloeden uit de kosmische musik. Wie ook gretig gebruikt maakt van vintage synthesizers is Xander Harris. De horrorliefhebber uit Austin weet op de cassette ep Contamination wederom pikzwarte electro te vermengen met sciencefiction beelden uit vervlogen tijden.

Rock n’ roll kan een stuk smeriger, moet Mike Polizze van Purling Hiss hebben gedacht. Op de 12” Lounge Lizards (uitgebracht door Mexican Summer) razen piepende en schurende gitaren door een met vettige ruis vervuild landschap, in de rug gesteund door een agressieve doch nonchalante en pretentieloze voordracht. Zoiets kan ook gezegd worden van het gelijknamige album van Super Reverb, het shoegaze project van Jürgen De Blonde (Köhn) en Michael Beckett (Kpt Michigan). De altijd moeilijke tweede heeft een minder aansprekende titel dan voorganger Avant Garde Is The French Word For Shit, maar is minstens zo vuig – de huilende luisteraar in een zelden schoongemaakt hoekje jagend.

De muziek van Autre Ne Veut – een anonieme einzelgänger – is wat lastiger te omschrijven. De ep Body valt onmiskenbaar onder de noemer “popmuziek” (mede dankzij het nasale soulstemmetje), maar de ondergrond ligt op de breuklijn van dizzy electro, duistere dubstep, gemoedelijke ambient en vage exotica. Klinkt niet als iets anders, en daar houd ik van. Zo ook met Circuit Des YeuxPortrait, alweer de derde lp van de jonge Haley Fohr (21). Bluesy gitaarakkoorden en enkele elektronische effecten vormen de spartaanse begeleiding van haar bijzondere, zwaarmoedige stem, die soms aan Zola Jesus doet denken. Een unieke plaat die je gehoord moet hebben.

Fennesz – Seven Stars

Tien jaar geleden is het alweer, dat Endless Summer van all-time favourite Christian Fennesz het levenslicht zag. Het album wordt door velen gezien als een mijlpaal in de glitchy elektronica, vooral omdat het doorgaans kille geluid van computers opeens ook heel warm bleek te kunnen klinken. Een zomers popalbum met een jaren zeventig vibe, gecreëerd in een moderne, digitale wereld. Het album opende ogen, maar werd slechts geëvenaard door zijn eigen werk, met name door Venice.

Inmiddels zijn we dus alweer wat jaartjes verder. Het laatste eigenhandige wapenfeit van de Oostenrijker dateert van 2008, en goede beachy en/of surfelektronica vinden we tegenwoordig steeds vaker terug in de schappen van hippe labels. Gelukkig maakt Fennesz met de 10” ep Seven Stars meteen duidelijk dat de tijd zijn talent alles behalve heeft ingehaald.

Een nummer als Liminal ligt onmiskenbaar in de lijn van Venice, met dat gevoelige en meeslepende gitaarspel, gemanipuleerd op de laptop en aangekleed met subtiel gekraak, tot zachte soundscapes omgevormde feedback en dromerige echo’s. July en Shift zijn wel duidelijk wat donkerder van aard; hier zoekt hij eerder het kille heelal op in plaats van het vrolijke strand. Ver weg van zijn herkenbare geluid geraakt hij echter niet. Wat wel nieuw is zijn de drums in het titelnummer. Dat was wel even schrikken, Fennesz met drums. Het subtiele spel van Steven Hess geeft een licht jazzy element mee aan het nummer, zonder de diepgaande structuren van de gitaar te verstoren. De schrik voorbij, blijkt het een uitstekend gelukt probeersel.

Na bijna drie jaar wachten mag de korte speelduur van Seven Stars een minpuntje heten. Dat kunnen liefhebbers enigszins compenseren door het vinyl in de Touch shop te bestellen, waardoor je er nog een remix van Shift bij krijgt. Verder zullen we ons voorlopig moeten troosten met het feit dat deze zomer nog de derde samenwerking met Ryuichi Sakamoto in de schappen moet liggen, genaamd Flumina. Ik verwacht minstens zoveel pracht als op deze ep.

Fennesz – seven stars (album preview)

Jürgen Müller

Het is algemeen bekend dat het geluid van kalm stromend water een rustgevende werking op de menselijke geest heeft. Dat heeft waarschijnlijk te maken met onze oerinstincten, die ons vertellen dat we niet zonder water kunnen. Horen we water, dan voelen we ons veilig en vertrouwd en kunnen we ons innerlijk als vanzelf overgeven aan een meditatieve staat van ontspanning. Of iedereen dat ook heeft bij new age muziek valt te betwijfelen, hoewel het genre vaak hand in hand gaat met waterige (natuur)geluiden. Een mooi voorbeeld is de recentelijk verschenen lp Science Of The Sea van Jürgen Müller.

Achter deze release gaat een hele geschiedenis schuil. Jürgen Müller (1948, Hamburg) was een Duitse student oceanografie die eind jaren zeventig wat keyboards installeerde op zijn woonboot in Heikendorf. Ongeoefend maar geïnspireerd geraakt door onder meer zijn onderzoek op de Noordzee wist hij zijn fascinatie voor de raadsels en romantiek van de grote zeeën om te zetten in geluid. Honderd exemplaren van zijn eerste en enige album – uitgebracht in 1982 – vonden hun weg naar familie en vrienden, en bereikten nooit de juiste mensen om zijn muziekcarrière de juiste richting op te duwen. Zodoende stierf deze een stille dood. De originele tapes kwamen kort geleden in handen van Digitalis Recordings, zodat deze plaat toch nog de waardering kan ontvangen die ze verdient. Een biografie om van te smullen, of misschien zelfs in twijfel te trekken. Een zoektocht op Google sluit het ene noch het andere uit.

Zonder het waarschijnlijk zelf te weten, heeft Jürgen Müller ruim dertig jaar geleden de essentie van new age en kosmische musik te pakken gekregen. Langzaam golvende keyboardtapijten en effecten als borrelende luchtbelletjes, drijvend op een klankpalet die het beste van Hans-Joachim Rödelius en andere avant-garde muzikanten uit die tijd weer naar boven haalt. En dat voor iemand die zonder ervaring en kennis aan de slag is gegaan met geleende en tweedehands instrumenten. Goed, hier en daar druppelt er wat amateurisme doorheen en het geluid is aan de ondiepe kant, maar dat komt de charme van dit album alleen maar ten goede.

Als ik op dit moment naar mijn persoonlijke hitparade kijk, concludeer ik dat new age steeds vaker als inspiratiebron dient voor nieuwerwetse al dan niet experimentele muziek. New age en synthesizers zijn weer cool, en is niet langer gedoemd om alleen bij stoffige reformwinkels in de schappen te liggen. Deze “heruitgave” van Science Of The Sea komt dus allerminst ongelegen. Helaas is deze recensie alweer te laat om het vinyl aan te prijzen; de vijfhonderd exemplaren zijn reeds overal uitverkocht. Gelukkig zijn de digitale bestanden ongelimiteerd verkrijgbaar.