Maand: september 2011

September 2011

Qua verpakking bestond er in september geen betere dan release Bridges, maar er was deze maand nog veel meer te beleven. Om even bij platen te blijven die vanwege het artwork opvallen, pik ik er Life Sux van Wavves uit. Het lo-fi zwart-wit hoesje, versierd met een omgekeerd kruis en een pentagram belooft misschien meer dan het waarmaakt. Enfant terrible Nathan Williams is namelijk – wat later dan gebruikelijk – op weg naar volwassenheid en dat heeft z’n weerslag op de gruizige punk waar hij op bekend staat. Het klinkt vandaag de dag nogal al poppy en gelikt, relatief natuurlijk. Zijn talent om enorm pakkend nummers te schrijven is gelukkig gebleven. Met het cynische I Wanna Meet Dave Grohl trekt hij mij in ieder geval opnieuw over de streep.

Wavves – I Wanna Meet Dave Grohl

Een stuk rustiger is de EP Holly van James Blackshaw (1981), op Important Records. Twee lange, instrumentale stukken op de 12-snarige akoestische gitaar roepen herinneringen op aan oude helden als John Fahey, Bert Jansch en Robbie Basho, maar ook aan componisten uit het Franse impressionisme. Als Holly een voorbode is voor zijn eerstvolgende volledige album, dan gaat dat een prachtplaat worden. Als ik dan toch John Fahey heb genoemd, is de stap klein naar The Wanting van Glenn Jones (niet de neger), een gitarist die het niet moet hebben van vernieuwing, maar van zijn constante kwaliteit. Net als bij Blackshaw een instrumentaal album, en duidelijk beïnvloed door de Takoma school. Met kitscherig artwork, zoals altijd.

Ontdekking van september was het anonieme Savaging Spires. Op het debuutalbum zonder titel spelen ze compromisloze acidfolk: primitief, heidens en psychedelisch. Met afwisselend boy/girl gezang & koortjes, fluit en allerhande middeleeuws klinkende instrumenten zetten ze een heel authentiek geluid neer, dat ook nog eens erg goed in elkaar steekt. Geweldig. Vlot de lp bestellen bij Critical Heights, voordat het te laat is.

Bill Orcutt – How The Thing Sings

Meer akoestische gitaren. Bill Orcutt, voorheen gitarist bij de legendarische noiserock act Harry Pussy, weet er wel raad mee, zelfs wanneer er twee snaren (bewust) ontbreken. Nog net zo nerveus en boos als vroeger plukt hij op How The Thing Sings er als een bezetene op los, complex en zonder enig medelijden voor het al wrakkige instrument. De luisteraar krijgt er overigens ook soms flink van langs, doch pijn is fijn in dit geval. Nog kaler en minimalistischer is Stria van de Franse gitarist Ryan Kernoa, ook lid van de avant-garde noise groepering Kourgane. Eindeloos getokkel, gestoeld op herhaling, zorgt voor een meditatieve staat van luisteren. Rauwe jams die ontaarden in een prachtig stukje melancholie.

Afwisseling is ook belangrijk. September bood gelukkig ook een aantal puike albums waarop eens geen gitaar wordt gebruikt. Het debuutalbum Forever van Sleep ∞ Over is er zo eentje, dat zich ergens tussen chillwave, witchhouse en druggy elektronica nestelt. Geen genres waar ik vandaag de dag nog van wakker lig, maar Sleep ∞ Over heeft een eigen geluid weten te creëren dat ik wel kan waarderen. Call Back The Giants zag ik eerder dit jaar al op het KRAAK festival. Toen maakte Tim Goss (The Shadow Ring) met zijn jonge stiefdochter nog weinig indruk, nu zijn ze overtuigend terug met het tweede album The Rising. Misvormde elektronica, aangestuurd door synthesizers en effecten, wordt versterkt door het eentonig gemompel van Goss en de afstandelijke voordracht van Chloe Mutter. Toegegeven, op één nummer komt een gitaar voor. Pan Tone, de samenwerking tussen Hauschka & Hildur Guðnadóttir, bevat ook snaren, in de vorm van de cello van laatstgenoemde. Haar donkere en woeste spel vormt een prachtig contrast met het subtiele spel van de Duitse pianist.

De verwachtingen voor het nieuwe album van Neon Indian, Era Extraña, waren hoog gespannen. De preview Heart: Release van een half jaar terug deed mijn hart sneller kloppen, maar dat is dan ook meteen het enige hoogtepunt van de plaat. De teleurstelling is groot als blijkt dat de gekke elektronische psychedelica minder borrelt en kronkelt dan voorheen. Een nummer als Polish Girl maakt duidelijk dat Alan Palomo de humor en lo-fi klanken laat voor wat het is en kiest voor een groter publiek. Ach, je kunt iemand niet kwalijk nemen naar voren te lopen. Bij Conatus van Zola Jesus overheerst eenzelfde gevoel. Het donkere bombastische gothic geluid van Nika Rosa Danilova maakt plaats voor een minder zware productie en vooral wat softere beats. Ze zal er haar populariteit mee vergroten. Het wegnemen van de elementen die menigeen nog weleens deed terugdeinzen, is voor mij een reden om af te haken. Dat doe ik niet uit snobistisch oogpunt; het is een onderbuikgevoel die mij vertelt dat om mijn beurt ook weer vooruit moet kijken. Naar oktober dus.

Bridges

De prijs voor de mooiste verpakking wordt dit jaar al in september vergeven. Bridges, een audiovisueel concept van de voormalige studiegenoten Gerco Hiddink en Rutger Zuydervelt (Machinefabriek), gaat namelijk niet meer overtroffen worden. Het is een waar genot om de loodzware gatefold platenhoes, gevuld met twee picturediscs, in handen te hebben. Helemaal leuk wordt het wanneer het vinyl draait, als de vele kleine afbeeldingen (geplaatst in een ring) een zich herhalende film vormen. En dat op vier kanten.

Er staat trouwens ook nog muziek op. Rutger maakte met The Breathing Bridge cdr al eens een indrukwekkend stuk voor het Internationale Filmfestival Rotterdam, gebruik makend van de geluiden van de Erasmusbrug. Geïnspireerd door Gerco’s visualisaties op zijn reis van Nijmegen naar Sinderen maakte hij ditmaal opnames bij vier verschillende bruggen, met ieder zijn eigen unieke geluiden. Daar stopt het echter niet. Acht verschillende artiesten, ook met elk een uniek talent, werden gevraagd te reageren op de field recordings. Rutger verzamelde het materiaal, vormde paren van de muzikanten en voegde alles samen met de oorspronkelijke opnames.

Gezien de line-up van Bridges is aardig wat avant-garde en improvisatie te verwachten. Zeker het feit dat de acht muzikanten niet met elkaar hebben samen gespeeld maakt het geheel onvoorspelbaar. Fluitist en saxofonist Jim Denley is al sinds de jaren zeventig actief in de improvscene, in een tijdperk dat de aan hem gekoppelde Espen Reinertsen geboren werd. Laatgenoemde is inmiddels wel een behoorlijke expert te noemen in moderne improvisatie en speelwijzen op de sax en fluit. Experimentele percussionisten Burkhard Beins en Jon Mueller vormen het tweede duo, waarbij de geluiden van de brug over het Netterden kanaal (of eerder een sloot) nauwelijks meer te herkennen zijn. Mats Gustafsson (sax) en Nate Wooley (trompet) zijn misschien wel de bekendste namen op Bridges. Het meest opvallende stuk komt echter van Erik Carlsson en Steven Hess, die met percussie-instrumenten als crotales en rototom het geluid van de auto’s die over de brug bij Nijmegen razen proberen te overstemmen.

Het is eigenlijk niet mogelijk het prachtige resultaat van het Bridges project in woorden te vatten. Zowel muzikaal als visueel gebeurt is er veel te beleven en te ontdekken. Diegenen die één van de handgenummerde 250 exemplaren in bezit hebben gekregen, mogen zich dus gelukkig prijzen. Wie hier heeft mis gepakt, zal het moeten doen met een download op bandcamp.

Thomas Ankersmit

De zondagmiddag op het Incubate festival. Nog een beetje dizzy van de vorige dag ben ik na het overigens prachtige en – met alle respect – rustieke optreden van Jozef van Wissem en Stephan Mathieu in de Pauluskerk toe aan wat meer power. Een optreden van Kevin Drumm, een black metal liefhebber die noise maakt, lijkt mij op het lijf geschreven. Terwijl het steeds harder begint te regenen druppelen de bezoekers langzaam maar zeker de centrale ruimte van het atelier NS16 binnen. Ah, meer nieuwsgierigen dan ik had durven hopen. Ik duim voor piepende oren, trillende ruiten en wegrennend publiek.

Kevin Drumm kijkt boos. Een goed teken, denk ik in de eerste instantie. Maar zelden heb ik iemand zo ongeïnteresseerd aan knopjes zien draaien als die dag. Alsof hij vijftien jaar in een fabriek aan het werk is geweest, met als werk draaien aan diezelfde knopjes. Het piept en kraakt wel, maar zelfs bij dit soort musique concrète, elektronica en noise, ogenschijnlijk simpel om live te produceren, mag wel wat meer passie getoond worden. Nee, de show werd die middag gestolen door zijn compagnon tijdens datzelfde optreden, Thomas Ankersmit.

Ankersmit (van mijn leeftijd, maar duidelijk verder) steelt bij het begin al direct de show door wild draaiend aan de knopjes van zijn Serge modulaire synthesizer allerlei minimale geluidslagen toe te voegen aan de frequenties van Drumm. Het is in dit soort situaties altijd lastig te beoordelen van wie welke geluiden komen, maar gezien de activiteit dicht ik het grootste gedeelte aan de in Leiden geboren Ankersmit toe. Helemaal natuurlijk wanneer hij zijn alto sax oppakt en deze op niet geheel traditionele wijze een soort van drones laat produceren. Nu ik de katers en vermoeidheid weer te boven ben en met een helder zicht kan terugblikken op Incubate moet ik zeggen dat dit uiteindelijk één van de hoogtepunten is geweest op de zondag, en misschien wel de verrassing van het festival.

Ik kocht direct na het optreden de eerder dit jaar uitgebrachte cd Forma II, een samenwerking met Valerio Tricoli, ook al een liefhebber van een analoog instrumentarium en improvisatie op het gebied van elektro-akoestische composities. De samenwerking is op zijn minst intrigerend, misschien zelfs spannend te noemen. De vijf composities en bijna zestig minuten aan sensitieve elektronica en resonerende, niet te identificeren geluiden, bieden veel details. Soms uit dat zich in knisperende bliepjes in de fluisterstilte en fragiele hoge tonen maar af en toe ook in brommende drones en diepe, mechanische synthklanken. Forma II is een gepassioneerde zoektocht naar uitersten in controleerbaar minimalisme, de mogelijkheden van de instrumenten verkennend, waarbij de saxofoon nauwelijks herkenbaar de rode draad vormt. Alleen in afsluiter Takht-e Tâvus (tevens het langste nummer) komt het blaasinstrument als een aanhoudende misthoorn prominent in de schijnwerper te staan.

Thomas Ankersmit & Valerio Tricoli – Takht-e Tâvus

Forma II is uitgebracht op het Pan label van Bill Kouligas – geen onbekende in de Europese noisescene – en is prachtig verpakt in een plastic hoes versierd met geometrische lijnen. Wat mij betreft een aanrader.