Maand: november 2011

France – Pau

Ergens tussen het Rhônedal en het Centraal Massief ligt Le Puy-en-Velay, een heus pelgrimsoord waar gelovigen zich verzamelen om naar Santiago de Compostella te vertrekken. Het is ook de verzamelplaats voor de drie Fransen Jeremie Sauvage, Mathieu Tilly en Yann Gourdon, vanuit waar ze hun geloof in drone-, rock- en noisemuziek op eigenzinnige wijze over de wereld dreigen te verspreiden. Met de eenvoudige doch unieke opstelling met drums, basgitaar en versterkte draailier (“hurly-gurdy”) weet de band een bijzonder geluid neer te zetten dat onherroepelijk de luisteraar in een trance brengt. Het drietal noemt zichzelf France, de meest ongooglebare bandnaam ooit.

Ik kan mij het optreden van France op het KRAAK festival, in maart dit jaar, nog goed herinneren. Niet alleen omdat het de openingsact was, en de geest op dat tijdstip dus nog helder. Het was vooral omdat de band een memorabel optreden neerzette waarbij menig toeschouwer omver mee werd geblazen, en in ieder geval mij na een half uur compleet verbaasd en met piepende oren achterliet. Het is lastig voor een band datzelfde gevoel naar plaat te vertalen, maar met Pau komt France aardig in de buurt.

Pau is uiteraard vernoemd naar de plaats waar de twee nummers op deze lp zijn opgenomen, op 4 maart 2009 om precies te zijn. De datum zal menigeen een worst zijn; France lijkt namelijk altijd hetzelfde nummer te spelen. Het kinderlijk eenvoudige spel op het drumstel en de met één snaar uitgeruste basgitaar is compleet inspiratieloos, maar het eentonige vormt de ruggengraat voor wat het geluid van France kenmerkt: de draailier, klinkend als een monsterlijke droneriff op repeat. Het bespelen van de vielle à roue zorgt voor minimale transformaties in het klankgeluid, zodat de hypnose die deze band teweeg brengt in geen geval een diepe slaap wordt. Releases van France kenmerkten zich voorheen door ietwat platgeslagen liveopnames. Met Pau – wat ik gerust de meest professionele uitgave tot nu toe kan noemen – worden de tonale alteraties eindelijk eens fatsoenlijk uitvergroot. Zonder dat de power van zo’n liveoptreden verloren gaat, overigens.

De indrukwekkende lp op 8mm, waarvan de 200 exemplaren reeds zo goed als uitverkocht zijn, is zonder meer de moeite van het aanschaffen waard. Een gezeefdrukte hoes die kracht uitstraalt en hallucinaties opwekt, een net zo prachtige binnenhoes, en alles handgemaakt. Het loont echter ook om eens naar de digitale versie op Bandcamp te loeren, want die biedt een bonus track van bijna vijftig minuten. Het is de registratie van het live optreden in La Centrifugeuse, de dag na de opnames voor de lp. Nog meer dan op de studionummers toont France hier zijn kunnen: Yann Gourdon gaat door tot uitputting hem ervan weerhoudt de draailier nog langer te bespelen. Kracht, opoffering, passie, verlichting. Tijd dus, voor een bedevaart naar Le Puy-en-Velay.

Orfanado – Iter

Veel zullen er niet bekend zijn met Orfanado. Van wat het debuut van dit Italiaanse duo genoemd mag worden – de eenzijdige 12” Sete – zijn slechts 112 exemplaren van in omloop. Nu er van het heuse album Iter 188 meer zijn gemaakt (de cd versie meegeteld), kunnen we stellen dat de populariteit van Orfanado met bijna 170% is gestegen. En terecht, want Iter is een prachtplaat vol psychedelische exotica.

Alessandro De Zan en Riccardo Mazza hebben in het verleden gestrooid met obscure en ronduit weirde acts zoals In Zaire, G.I. Joe, Lettera 22, A Flower Kollapsed en Lago Morto. Met Orfanado als samenwerking weten ze al het goede op één plek te concentreren. Iter combineert folk en blues (weer die Fahey) met proggy psychedelica gespeeld met akoestisch gitaar, sitar, mondharp, klokkenspel en primitieve percussie. Het resultaat: een frisse Midden-Oostenwind door de soms wat suffe wereld van de folkmuziek.

Iter telt elf nummers en de nadruk ligt hierbij op esoterische soundscapes, waar duistere rituelen op de loer liggen. Toch zijn er ook een aantal passages die een relatief vrolijke en energieke insteek hebben (Avorio bijvoorbeeld). Hoogtepunt is echter het titelnummer, waarin de mysterieuze, bewerkte vocalen een glorieuze hoofdrol opeisen bovenop de toch al stompende percussie en het wilde gerag op de snaarinstrumenten.

Orfanado – Iter

Voor diegenen die de oren spitsen wanneer namen als de eerder genoemde John Fahey, Jack Rose, Lula Cortès en Sun City Girls voorbij komen, en die niet wars zijn van een beetje experiment en/of niet-Westerse, vooral Indiase klanken. Iter verschijnt bij Holiday Records op vinyl en bij Sound of Cobra op cd.

Roberto Cacciapaglia: Ann Steel Album

Wellicht ben ik 32 jaar te laat om The Ann Steel Album van Roberto Cacciapaglia in het zonnetje te zetten, maar ik heb een goede reden: de plaat uit 1979 is recentelijk opnieuw uitgebracht en klinkt bovendien nog net zo fris en avontuurlijk als toen. Het was in die tijd een eenmalig project van de Italiaanse elektronica componist en het Amerikaanse model Ann Steel, in een poging avant-garde muziek in een futuristisch pop album te stoppen. Dat is ze verdomd goed gelukt, want de tien nummers staan vandaag de dag nog steeds als een huis.

De openingshit My Time zet gelijk de toon voor de rest van het album. Op de ritmisch deinende elektronische klavecimbels van Cacciapaglia zingt Steel op een manier dat een voorliefde voor robotica verraad, maar tegelijkertijd de speelsheid van een wulps model laat horen. De teksten, waarvoor ene Giada Manca Di Villahermosa verantwoordelijk is, zijn niet minder dan geweldig. Met thema’s als cybernetica, wetenschap en een daaraan te danken geromantiseerd smetteloos luxeleventje (“my life runs smooth like a highway / billboards show me the way / my love stories have the flavour of a Swiss-made digital watch”) is het alsof we een historische science fiction roman lezen. Punk is iets uit de Middeleeuwen (let wel, we spreken 1979) en van vooruitgang moet vooral genoten worden. Het is echter niet alleen maar rozengeur en maneschijn; ook de angst dat het mechanische en menselijke uiteindelijk overneemt komt aan bod, al is dat op bagatelliserende wijze. Onder andere Albert Einstein krijgt een veeg uit de pan (over vooruitziende blikken gesproken), maar uiteindelijk is er dan toch diep respect voor uitvinders en de wetenschap, want The Ann Steel Album wordt in zijn geheel opgedragen aan het leven en werk van Guglielmo Marconi.

Roberto Cacciapaglia – My Time

Disco bestond in 1979 natuurlijk allang, laat Cacciapaglia in duidelijk Media horen. Dat hij verder een subtiele blauwdruk achterlaat voor de popmuziek in de jaren tachtig is misschien wel erg veel eer, maar wie goed luistert, vindt er diezelfde zoetheid en kitsch terug dat de top 40 van halverwege dat decennium kenmerkte. Laat dat het uiteindelijke oordeel niet beïnvloeden. Muziek uit die tijd wordt door menigeen verguisd, maar The Ann Steel Album staat daarboven. Het maakt op ingenieuze wijze gebruik van de bruikbare techniek, met een respectvol schuin oog (of zelfs een knipoog) naar analoge instrumenten. Caccaiapaglia weet daarnaast veel gevoel in zijn composities te leggen, wat ten goede komt aan de natuurlijkheid ervan. The Ann Steel Album is daarmee een must-have tijdsdocument van de avant-garde muzikant, op het randje staand van de goede smaak. Love it or hate it…