Maand: april 2012

FRKWYS Vol.9

De FRKWYS serie van het label RVNG International heeft een aantal bijzondere combinaties opgeleverd. Door relatief nieuwe artiesten uit de experimentele scene te koppelen aan meer gelouterde en ervaren muzikanten van een eerdere generatie, ontstaat er dikwijls een bevreemdende mix van verleden en heden. Vorig jaar besprak ik al aflevering nummer zes en sindsdien is de reeks alleen maar interessanter en avontuurlijker geworden. Het nieuwste hoogtepunt is deel negen, genaamd Icon Give Thank. De plaat maakt de onwaarschijnlijke combinatie tussen Sun Araw, vriend en producer M. Geddes Gengras en de vermaarde Jamaicaanse dub groep The Congos werkelijkheid.

De in Los Angeles woonachtige Cameron Stallones (nog geen 30 jaar oud) laat sinds een jaar of vier met enige regelmaat zijn borrelende psychedelische drones op de wereld los. Onder de naam Sun Araw bouwt hij vervormende lagen synthesizers en lazy gitaarklanken, dermate veel massa met zich meedragend dat het ruimte-tijd-continuüm bij wijze van spreken zou kunnen buigen. Wat Sun Araw anders laat smaken dan de gemiddelde drone-artiest is de positieve vibe die zijn sound kenmerkt, bijna new age- en surfachtig. Die stemming is de enige reden die ik vooralsnog kan bedenken waarom Stallones zich tien dagen lang bij The Congos zou gaan aansluiten.

The Congos, bestaande uit “Congo Ashanti” Roydel Johnson, Cedric “Bongo” Myton, Watty Burnett en Kenroy “Tallash” Fyffe, maakten in 1977 onder leiding van de legendarische producer Lee “Scratch” Perry Heart Of The Congos, een album dat gerust als een mijlpaal in de dub- en reggaemuziek gezien kan worden. Met een verre van traditioneel geluid en bijzondere zanglijnen staat dit album meer dan dertig jaar na dato nog steeds als een huis, en heeft het in de tussentijd een hoop inspiratie gevormd voor andere muzikanten. Speciaal voor het FRKWYS project kwamen de vier inmiddels pensioengerechtigde heren weer bij elkaar in hun compound nabij Kingston.

In Jamaica is het gemiddeld 28 graden, het hele jaar door. Zo ook in januari 2011, toen Cameron Stallones en M. Geddes Gengras neerstreken in het broeierige St. Catherine. Van zweten was echter geen sprake. The Congos leerde hen – ondanks de leeftijds- en cultuurverschillen – al snel het ontspannen Jamaicaanse leven aan. Ze aten, rookten, relaxten en sliepen er samen, en tussendoor werd er op het gemakje muziek gemaakt in de studio. Wat eigenlijk niet meer dan één van de kamers in het complex is.

De man achter Sun Araw had al wel wat schetsen klaarliggen, maar was van plan redelijk onbevangen met de opnames aan de slag te gaan. Dat er vervolgens niet eens een drumstel aanwezig bleek te zijn, zette het creatieve proces meteen in gang. Een metalen oliedrum en wat rond liggende traditionele percussie instrumenten brachten uitkomst. Stallones’ en Gengras’ elektronische klanken vormden het geraamte waaraan The Congos een vier-stemmige harmonie toevoegden.

The Congos geven iets door uit het verleden. Toch FRKWYS Vol.9 is geen echt dub of reggae album, evenmin als Heart Of The Congos dat eigenlijk was. De prikkelende, fantasierijke productie  geeft de unieke tenor, falset en bariton stemmen de volledige ruimte om op speelse wijze het elektronische doch organische geluid in te vullen. Dat levert naast de hit Happy Song ook een loom relaxnummer (Sunshine), een donkerder en melancholisch nummer (Food, Clothing And Shelter) en experimentele meezingers (Jungle) op. Invocation is een persoonlijke favoriet, met spacy synthesizers die een vreemd contrast vormen met de zanglijnen. Afsluiter Thanks And Praise is met zijn akoestische gitaargeluid dan weer een echte “feelgood song”.

Het maakt van FRKWYS Vol.9 één van de meest verfrissende albums van het moment. De plaat wordt overigens vergezeld door de dvd Icon Eye met bijna een uur aan materiaal dat geschoten is tijdens de trip aan Jamaica, en die maakt de aanschaf van een fysieke editie meer dan de moeite waard.

Will Guthrie – Sticks, Stones & Breaking Bones

Sla zijn discografie er maar eens op na: de Australische Will Guthrie ging van jazzdrummer naar DIY-elektronica, werkte met vele en zeer verschillende artiesten samen, speelde overal ter wereld en lijkt zich nu te settelen in Nantes en met geïmproviseerde percussie. Het bewijs hiervoor wordt geleverd in de vorm van Sticks, Stones & Breaking Bones, zijn nieuwste soloalbum.

Er zijn drie stukken van bij elkaar iets meer dan veertig minuten, maar als je denkt dat er rustig wordt opgebouwd heb je het behoorlijk mis. Sticks ontpopt zich al snel als een neurotische demonstratie van alle klanken die Guthrie uit zijn percussie instrumenten kan toveren. Er zit wel een soort drive in, waardoor het nummer sneller is afgelopen dan je zou verwachten. Stones begint met elektronisch aandoende klanken, die langzaam naar het geluid van een cimbaal toewerken. Na een minuut of tien slaat de gekte echter weer toe en zien we weer alle hoeken van het drumstel. Je zou er zenuwachtig van worden.

Maar de momenten waarop je gefocust bent op de techniek, dat kleine ogenblik waarop je alle details op en neer hoort gaan, de flow en ritmiek als in een slowmotion, zijn subliem. De radartjes in het hoofd staan heel even stil, de chaos en intensiteit overdenkend, terwijl de plaat gewoon doordraait. Op die manier is Sticks, Stones & Breaking Bones – ondanks al zijn eenvormige complexiteit – prima luisterbaar. Laat het repeterende slagwerk als rustgevende ambient over je heen komen en beschouw die gekoesterde seconden van bewustwording  als toeval, telkens weer op een ander punt.

Met afsluiter Breaking Bones neemt Will Guthrie nog wel even moeite de luisteraar angst aan te jagen. In een niet te stoppen rechtlijnig dreunend ritme van zestien minuten haalt de drummer hier alles uit zijn lichaam. Hier is een beest aan het werk (Chewbacca wordt nog genoemd in de linernotes, tussen andere personen die hem inspireren). Het interessante aan dit enorm brute en nietsontziende nummer is dat Guthrie zijn uithoudingsvermogen de variaties op het thema laat bepalen. Naarmate de minuten verstrijken krijgt hij het fysiek steeds zwaarder om het tempo en speelwijze vol te houden, waardoor er “foutjes” ontstaan. De steekjes die hij hier laat vallen zorgen er evenwel voor dat ook dit derde stuk blijft boeien.

Stick, Stones & Breaking Bones is vanzelfsprekend geen album dat de mainstream bereikt. Liefhebbers van improvisatiedrummers als Chris Corsano, of de onlangs gerecenseerde Kris Vanderstraeten zijn potentiële doelgroepen. Die kunnen het 180 grams vinyl (500 stuks) of de cd (1000 stuks) krijgen via Antboy, Lespourricords, Gaffer Records of Electric Junk. Alleen al de prachtige albumhoes is de aanschaf waard.

Dylan Ettinger – Lifetime Of Romance

Twee jaar geleden maakte Dylan Ettinger met New Age Outlaws furore onder de liefhebbers van kosmische synthesizermuziek. Het album bracht langzaam vervormende analoge klanken en referenties als Tangerine Dream, Kraftwerk, Klaus Schulze en Moroder samen. Daarmee nestelde hij zich in een genre waarin het verdomd lastig is om jezelf te onderscheiden, en te vernieuwen. Met zijn nieuwste album Lifetime Of Romance gaat hij die uitdaging op moedige wijze aan.

In plaats van door te stomen op de vertrouwde, minimalistische ambient toer, neemt Ettinger een afslag die ik niet had verwacht. Hij rijdt een donkere, druipende steeg in waar gothicachtige figuren zich ophouden en hun rammelende, met new wave overgoten synthpop afspelen. Wat hierin misschien wel het meeste bijdraagt, is de toevoeging van vocalen. Voorzien van een voordracht waarbij Joy Division en John Maus niet ver weg zijn, ademt Lifetime Of Romance het begin van de jaren tachtig. Verder opdoemende herinneringen aan Cabaret Voltaire en The Human League gooien de luisteraar daadwerkelijk dertig jaar terug in de tijd. De muziek van Ettinger gaat daarbij juist tien jaar vooruit.

Het album heeft volgens de artiest een heus concept: zijn persoonlijke falen in relaties, altijd mispakken bij de vrouwen, en een algeheel laag zelfbeeld. Zoiets is in teksten nog wel makkelijk uit te dragen, maar met analoge synthesizers (hij heeft onder andere een Moog Rogue, Alesis Micron en een Dave Smith Prophet ’08 in bezit) een stuk lastiger. Door ze afstandelijk en industrieel te laten klinken en gedesinteresseerd de zanglijnen te negeren, weet hij toch zijn gewilde concept enigszins uit te dragen.

Dylan Ettinger heeft met Lifetime Of Romance een gevarieerd elektronisch popalbum gemaakt, dat duidelijk naar de eighties teruggrijpt. Door vast te houden aan het analoge instrumentarium en typische korrelige productie behoudt hij toch zijn eigen stijl. En dat mag je gerust een prestatie noemen. Ik had mezelf al van te voren verenigd met een album dat op dezelfde voet als New Age Outlaws verder ging, maar dit is beter. Doe er je voordeel mee. Lifetime Of Romance is zeer binnenkort verkrijgbaar op lp en cd via Not Not Fun.