Maand: juli 2012

Juli 2012

Zomerstop? Niet bepaald. Ik genoot eerder deze maand al van The Black Twig Pickers, Jaap Blonk & Machinefabriek en van drie nieuwe releases waarbij Pat Murano bij betrokken is (met als hoogtepunt de LP van Raajmahal). Ook dook ik in de nog prille discografie van Eiderdown Records, met onder andere Ernesto Gonzalez en Glen Steenkiste van Sylvester Anfang II-faam op cassette.

Dat brengt mij meteen bij de volgende release die de moeite van het horen waard is. Het is al een druk jaar voor de mannen van Sylvester Anfang II met twee albums, maar ook bij de diverse soloprojecten is het eind nog niet in zicht. Steenkiste’s Hellvete kwam in juli met ’t Orgelorkest aanzetten, een cassette op het Japanse Crooked Tapes. Prachtig artwork, en voor wie van dromerige als ook hypnotiserende orgeldrones houdt zeker een aanrader.

Herinnert u nog het optreden van Hermann Nitsch op het Incubate festival in 2009? De vier minimalistische stukken op het orgel van de Pauluskerk in Tilburg zijn sinds kort vereeuwigd op een dubbele LP, uitgebracht op Dead Mind Records (en reeds uitverkocht). De Oostenrijkse kunstenaar gaat subtiel van zacht naar hard, van minimalisme naar bombast en van rustgevend naar bezeten. Met een hoes verwijzend naar zijn controversiële Aktion performance op hetzelfde festival.

Mijn meest geluisterde LP van afgelopen maand is ongetwijfeld So Higher van het Amerikaanse drietal Koi Pond. Deze verschijnt op het label van Justin Wright, bekend van Expo ’70, waardoor het geen verrassing is dat de band in de psychedelica opereert. Orgels en synths ondersteunen groovende en noisy stonerriffs met eentonige ritmes die je bijna buiten bewustzijn brengen. Vooral de B-kant is een dreunend genot.

De releases van Köhn zijn voor mij nog nooit een teleurstelling geweest, en Soulastalgia is daarop geen uitzondering. Hij brengt hier enkele recente liveopnames bijeen, en komt dan ergens uit tussen de spacende synth van We Need More Space In The Cosmos en de minimalistische geïmproviseerde orgelklanken van het vorig jaar uitgebrachte Random Patterns. Door het ontbreken van livegeluiden kun je deze plaat gerust zien als een volwaardige release, dat in kwaliteit niet onder doet voor zijn studioalbums. Het album komt uit bij Deep Distance, een offshoot van het Great Pop Supplement label, geïnspireerd door de zelf uitgegeven lp’s van Conrad Schnitzler in de jaren 70.

Juli was ook een maand met enkele prachtige heruitgaven. Om te beginnen twee van de legendarische Egisto Macchi, die onterecht vaak in de schaduw heeft gestaan van zijn landgenoot Ennio Morricone, waarmee hij samen in Gruppo D’Improvvisazione Nuova Consonanza zat. Op I Futuribili worden modulaire synthesizers afgewisseld met strijkarrangementen en gitaar, beelden oproepend aan spannende passages van Italiaanse films uit de jaren zeventig. Voix is net zo’n meesterwerk, doch gericht op klassieke composities voor zang, ondersteund door musique concrète en duistere, soms bombastische soundscapes. Beide lp’s verschijnen bij The Roundtable.

De Franse avant-garde muzikant Ghédalia Tazartès is minstens zo ongrijpbaar. Voyage À L’Ombre werd in 1997 op cd uitgebracht, maar krijgt dankzij Hot Releases ook een uitgave op vinyl. Zijn bizarre transities in zijn stem zorgen voor een excentrieke mix van folk, klassiek, punk en electro-akoestische muziek. Experiment, maar ook gepolijste ethnopop vinden we terug op de re-release door Blackest Ever Black van Flaming Tunes, het enige album dat Gareth Williams maakte buiten This Heat om, samen met Mary Currie. En nu we toch met heruitgaven bezig zijn: probeer The Tropics van Masato Minami (acid folkrock op Klimt Records) eens, of het postume Raining van Rolf Julius (weergaloos mooie field recordings temidden van een regenbui, op Western Vinyl).

Ook in augustus staan er weer een hoop mooie releases op stapel, waarvan ik uiteraard verslag zal doen, voor zover de tijd dat toelaat.

The Black Twig Pickers – Whompyjawed

Het trio The Black Twig Pickers, gevormd door Mike Gangloff, Nathan Bowles and Isak Howell, heeft een opmerkelijke status. Als voorvechters van muzikale tradities uit de Appalachen en het boerenleven in Virginia, zijn ze verrassend geliefd onder een “alternatief” hedendaags publiek, een publiek dat niet terugdeinst bij experimentele en avant-garde muziek. Ze zijn dan ook de spreekwoordelijke vreemde eend op het Thrill Jockey label, maar daar trekken ze zich niets van aan. Sterker nog, op de 12” EP Whompyjawed gaan ze nog een stap verder. Of moet ik zeggen, een stap terug?

Aan het begin van Merry Mountain Hoedown wordt meteen duidelijk dat The Black Twig Pickers zich richten op het platteland, ouderwetse bluegrass festivals en kleine plaatselijke barretjes, waar tuinbroeken en strohoeden nog in de mode zijn. Net als buck dancing en flat footing. In een moordend tempo gaat fiddler Gangloff van start, geholpen door de uit de square dance scene opgedoken Sally Morgan. Als niet veel later de banjo in zet, is er geen houden meer aan. Dit is muziek om op te dansen, te feesten. Sam Linkous en Joe Dejarnette op gitaar and bas maken de party compleet. In de dertien minuten dat het nummer duurt kan men de “yeehaa’s” dan ook niet onderdrukken.

Hoe ongedwongen de sfeer op deze EP ook mogen zijn, The Black Twig Pickers nemen hun werk zeer serieus. Dat blijkt ook weer uit de andere zijde van het vinyl, Brushy Fork Of John’s Creek. Opnieuw is dit een bewerking van een klassiek fiddle nummer, uit lang vervlogen doch niet vergeten tijden. De Twig Pickers houden de traditionele speltechnieken in ere, zonder ook maar een steekje te laten vallen. Met Nathan Bowles (in oktober komt zijn soloplaat uit bij Soft Abuse) op zijn fantastische wasbord en Isak Howell op gitaar en mondharp, is het nummer ook knap gelaagd. Maar het is natuurlijk vooral het ritmische stampvoeten dat de aandacht trekt.

Met Whompyjawed hebben The Black Twig Pickers een enorm aanstekelijk en vermakelijk mini-album neergezet, waarbij veel respect wordt getoond voor de oorsprong en tradities van dit soort muziek. Van een “frisse wind” wil ik niet spreken, omdat deze plaat net zo goed voor de Eerste Wereldoorlog gemaakt zou kunnen zijn. Toch schreeuwt Whompyjawed om meer, het liefst in een live uitvoering natuurlijk. In een boerenschuur.

Jaap Blonk & Machinefabriek – Deep Fried

Jaap Blonk en Machinefabriek mag je gerust rekenen tot meest actieve artiesten in de Nederlandse experimentele muziek. Stemkunstenaar Blonk heeft een rijke historie, zowel solo als in verschillende acts, waarin improvisatie en de zoektocht naar nieuwe klanken centraal staat.

Machinefabriek aka Rutger Zuydervelt loopt minder lang mee, maar heeft minstens zo’n indrukwekkende discografie. Hij lijkt zich de afgelopen tijd een beetje gesetteld te hebben in zijn sound: fragiele, abstracte soundscapes, elektronica gemaakt met een divers instrumentarium. Het gevaar van teveel herhaling ligt op de loer, dat opgelost wordt door met de meest uiteenlopende artiesten een samenwerking aan te gaan.

Jaap Blonk en Machinefabriek werden vorig jaar uitgenodigd voor een performance tijdens het AMPsnacks evenement in Arnhem, en de muziek oversteeg blijkbaar de lekkernijen. De heren besloten namelijk samen de studio in te duiken, en zo geschiedde in mei van dit jaar. Van de drie uur improvisatie bij STEIM is uiteindelijk ruim een uur overgebleven op het album Deep Fried.

De cd begint met een karakteristiek Machinefabriek geluid: filmisch golvende elektronica met enkele borrelende speldenprikken onder water. Maar al snel wordt duidelijk dat dit niet  de gemiddelde Machinefabriek release betreft, wanneer Jaap Blonk’s stotterende gegorgel de hoek om komt kijken. Hij bewerkt zijn stem op de laptop, zodat er allerlei bevreemdende lagen ontstaan. Een stuiterende analoge synthesizer weerklinkt en overspoelt dikwijls het subtiele geluid op de achtergrond.

Blonk heeft zijn eigen bizarre taaltje (of hij het nog Onderlands noemt weet ik eerlijk gezegd niet) en zijn voordrachten – als we al van zinnen kunnen spreken – zijn derhalve onverstaanbaar. In het lange middenstuk Recipes pakt door de gekke intonatie humoristisch uit, maar er zijn ook passages met harde noise waarbij het schrapende keelgeluid doet denken aan een obscure power electronics act. Pas aan het einde dringt enige fijnzinnigheid weer door, met glitchy details.

Hoewel Rutger Zuydervelt deze samenwerking naar eigen zeggen eerder moeilijk kon voorstellen, werkt de combinatie prima. Deep Fried is aangenaam hoekiger dan een Machinefabriek release, en rijker dan Jaap Blonk solo. Het demonstreert dat de Nederlandse elektronica door middel van samenwerking en improvisatie nog steeds nieuwe en uitdagende klanken kan voortbrengen. Deep Fried komt uit op het label van Jaap Blonk, Kontrans, en is ook te krijgen (en te beluisteren) via de Bandcamp pagina van Machinefabriek.