Maand: februari 2014

Heleen van Haegenborgh, Kristof Roseeuw & Jürgen De Blonde – Akerselva

Vorig jaar ging een lang gekoesterde droom in vervulling: ik bracht een paar weken van mijn vakantie door in Noorwegen. Als bijna vanzelfsprekend kom je dan ook in Oslo terecht. De door opvallende architectuur gedomineerde hoofdstad wordt in een oostelijk en westelijk deel opgesplitst door de korte rivier Akerselva, die bijzonder veel hoogteverschil kent. Hoewel de parken en paden erlangs toentertijd vooral bevolkt werden door graafmachines voor een nodige opfrisbeurt, was een wandeling langs onder andere oude fabrieken het meer dan waard. Dat vond ook de Belgische tekenaar dan wel kunstenaar Johan de Wilde, die in zeven jaar tijd een fotografisch verslag maakte van zijn tochten langs diezelfde rivier.

01_frontcover_akerselva-1

De foto’s werden in 2012 in boekvorm uitgegeven door uitgeverij Het Balanseer in Aalst, de stad die geheel toevalligerwijs ook onderwerp is van mijn vorige bericht. Het boek en de beelden leverden blijkbaar zoveel inspiratie op, dat een drietal musici zich niet meer kon bedwingen en een soundtrack maakte: Heleen van Haegenborgh (piano), Kristof Roseeuw (contrabas) en Jürgen de Blonde (elektronica). Bij die laatste naam was er een moment van herkenning, en die mij deed besluiten de lp Akerselva aan te schaffen. Gezien de verzameling muziek in huize mrbungle van De Blonde’s alter ego Köhn was ik dat ook wel min of meer aan mijn stand verplicht.

Deze lp beluisteren en zelfs recenseren zonder het boek te hebben gezien klinkt als heiligschennis, doch is het ook een compliment aan de artiesten dat de muziek zonder, haar uitwerking niet mist. De stijl is het beste te omschrijven als elektro-akoestische improvisatie, invloeden uit de freejazz, minimalisme en avant-garde combinerend. Met die schets in het achterhoofd is het niet moeilijk te bedenken dat Akerselva evenveel bijna-stiltes bevat als spannende interacties. Dat er in de muziek ruimte is voor beeldvorming en reflectie is alleen achteraf bekeken logisch, in de eerste instantie volledig natuurlijk.

De twee zijden van het vinyl dragen vier stukken, waarvan de eerste één hele kant in beslag neemt. Uiterst fragiel wordt er opgebouwd met de klanken van resonerende toetsaanslagen op de piano, totdat de contrabas en elektronische effecten van Haegenborgh een agressief middenstuk in duwen. Als geschrokken van hun eigen korte uitbarsting trekt het trio zich weer terug in een periode van bezinning, om voorzichtig aftastend zich opnieuw naar een improvisatieclimax toe te werken. Kant B is overzichtelijker, met relatief meer structuur en drie kortere nummers. Desalniettemin is er minstens zoveel tensie, variatie en mystiek als op kant A. Het kronkelige samenspel lijkt welhaast ondoorgrondelijk, totdat na een kleine drie kwartier de symbiose een vergenoegd gevoel oplevert.

Akerselva is in conclusie een prachtige lp. De wijze waarop de muzikanten present elkaar tot op zekere hoogte vrijlaten, maakt dat deze composities zich elke luisterbeurt weer in andere bochten lijken te wringen. Veranderlijk, en toch in zekere zin voorspelbaar. Zoals je ook weet welke richting een rivier op stroomt, maar dat de natuurlijke bewegingen blijven boeien.

In een oplage van tweehonderd exemplaren is Akerselva verkrijgbaar via Het Balanseer.

Kraak festival 2014: preview

Kraak festival 2014

Over drie weken is het weer zover: dan barst in het anders nooit van levensvreugde overlopende Belgische stadje Aalst het carnavalsfeest los. Het al dan niet toevallig ermee samenvallende KRAAK festival is een reden voor mij om ieder jaar naar deze gebeurtenis uit te kijken. Voor de zesde achtereenvolgende keer kan ik mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en typ ik op mrbungle.nl een uitgebreide vooruitblik op het festival, dat op 1 maart 2014 plaatsvindt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk.

Met kreten als “radical taste in radical music” en “de-professionalization is the core of avant-garde” zwaait het KRAAK label al jaren de scepter in een bonte verzameling tot de verbeelding sprekende niches dat onder andere van de mainstream en zelfs underground verwilderde genres heeft opgeleverd als “off-stream avant-garde”, “deconstructed pop music”, “trancendentale post-industriële mushroom dance” en “brain melting outsider bossa funk”. Het festival – dit jaar de 16e editie alweer – is er om die diversiteit en uniciteit te vieren, om muzikale grenzen volledig te laten verdwijnen en om de bezoeker (die hiervoor slechts een schamele € 20 kwijt is) een gehele dag te laten verdwalen in een labyrint van verbazingwekkende stijlen, waarin zelfs de meest doorgewinterde muziekliefhebbers nog wel iets nieuws weten te ontdekken.

Zoals gewoonlijk is er geen headliner maar biedt het programma een gebalanceerde verdeling tussen oud en nieuw, (semi-)legendarisch en verfrissend jong. Rashad Becker hangt daar een beetje tussenin: hoewel hij een bescheiden legende is vanwege zijn werk bij vinylfabriek Dubplates & Mastering in Berlijn, mag je hem wat betreft zijn eigen muziek misschien wel een debutant noemen. Zijn eerste album kwam namelijk vorig jaar pas uit bij het PAN label, een plaat waarop duidelijk te horen is dat in zijn het dagelijks leven de frequenties zich om de oren vliegen. Subtiel gelaagde en uit de gebaande paden geplaatste microtonale elektronica is wat we waarschijnlijk kunnen verwachten van het optreden.

Voor meer ondansbare elektronische muziek kunnen we op het KRAAK festival ook bij Léo Küpper terecht. In tegenstelling tot Rashad Becker verscheen het eerste werk van deze pionier al ruim veertig jaar geleden. Volgend jaar wordt Küpper tachtig. Zijn muziek is echter springlevend en kan gerust in één adem genoemd worden met vele andere retro-elektronica albums die de laatste paar jaar opnieuw op vinyl werden uitgebracht. Dat hij zijn creativiteit niet is verloren bewees hij overigens twee jaar geleden nog met zijn Digital Voices album.

Niet zelden geven de optredens op het festival een prettig gevoel van ongemak, waarbij performances soms uit het serieuze vlak dreigen te vallen en een schaterlach maar moeilijk te onderdrukken blijkt. Gelukkig is er ook geen etiquette dus kan iedereen de ongetwijfeld bijzondere voorstelling van Enzo Minarelli op zijn eigen manier ervaren. De Italiaan combineert een bizarre poëzievoordracht met elektronische achtergrondgeluiden, mimespel en theater. Hij gaat op zeker een paar wenkbrauwen doen fronsen.

Antti Tolvi eindigde met zijn Pianoketo album nog op de vijfde plaats in mijn jaarlijstje. Of hij nu ook weer met een bijna uiteengevallen piano aan de slag gaat, is onduidelijk. Hij heeft een historie in de freejazz scene met zijn saxofoon, maar ook in de Indische muziek en elektronica. De Fin zou zomaar eens voor een grote verrassing kunnen zorgen. Dat is vermoedelijk anders bij het optreden van Ramleh. De Britse groep draait al sinds de jaren tachtig gewillig aan de power-electronics en noiseknoppen en zorgen na afloop voor tot stof vergane trommelvliezen. Geen surprise dus, wel een prima wake-up-call voor als de Duvels tol gaan eisen.

Ik heb beide tapes van het Rotterdamse Sweat Tongue in mijn bezit, en deze zijn in het afgelopen half jaar al snel favorieten geworden in huize mrbungle.nl. Dat hun muziek de term “poop rock” meekrijgt, spreekt boekdelen. De gitaarnoise van het trio kraakt, piept, huilt en blaast je in no time omver. Het aanbod uit Nederland houdt hiermee op, maar we hebben nog wel twee Antwerpese acts op het programma: Varkenshond en The Joyous Cosmology. Beide acts grossieren in kosmische jamsessies, eerstgenoemde veelal met percussie, de ander gaat meer richting Sun Ra-achtige space jazz.

Nu we het toch over jazz en improvisatie hebben, is de stap klein naar nog een oudgediende op het programma van het KRAAK festival: Jerome Cooper. Deze eigenlijk vrij onbekende freejazz drummer werkte onder meer met Art Ensemble Of Chicago, Frank Wright, Cecil Taylor en vele andere meer bekende jazzartiesten. Dat zijn spirituele en geïmproviseerde drumkunst (dat afgewisseld wordt met geestverruimende synthcomposities) tot op heden niet meer waardering heeft geoogst is mij een raadsel.

Met twee bands kunnen we voorzichtig spreken van een Portugese delegatie in Aalst. Ik ben alleen bekend met de laatste plaat Magneto Luminoso Condutor Sombra van het duo Calhau!, maar hun samenvoeging van kunstzinnige elektronica en krankzinnige vocalen heeft mij sinds vorig jaar in hun greep. Daarnaast bedient de andere act Putas Bêbadas zich met slecht geproduceerde punknoise, of compleet lui uitgevoerde psychedelica-‘n-roll. Een heerlijk chaotische rock party, daar gaat hun optreden hopelijk in uitmonden. Ik zie voor mij dat bij dat laatste de drie lieftallige meisjes van Olimpia Splendid ook aansluiten. Niet gehinderd door enige vorm van techniek maken ze rommelige gitaarmuziek waar zowel de eindeloze Finse winter als zomer in doorschijnt. The Velvet Underground is niet ver weg.

olimpia splendid

Heb ik de hele line-up dan gehad? Nee, nog een tweetal namen uit de Verenigde Staten prijken op het affiche. Form A Log specialiseert zich in beschimmelde techno, een lo-fi orgie van dreunende tapecollages; er op dansen resulteert in een trip naar een ander sterrenstelsel. De tweede is er één waar ik erg naar uitkijk. Mike Gangloff heeft als viool-, gong- en banjospeler zijn sporen dik verdiend bij het legendarische Pelt, The Black Twig Pickers, in een duo met Steve Gunn en solo. De afgelopen twee jaar is hij een aantal keren terug te vinden geweest op deze site. Hij zal in Netwerk optreden met zijn vrouw Cara, wat ongetwijfeld een inspirerend optreden gaat worden.

Verder kun je in de altijd ontspannen en gezellige sfeer je nog vergapen aan een aantal tentoonstellingen en/of de euro’s stukslaan op de platenbeurs. Conclusie: ik geloof niet dat er argumenten bestaan die verhinderen af te reizen naar de carnavalshoofdstad van Oost-Vlaanderen. In de nieuwe krant van KRAAK, The Avant Guardian, kun je meer lezen over de artiesten op de aankomende editie van het festival. Alle andere info is hier terug te vinden. Zie je op 1 maart!