De leden van het Zweedse Neutral zijn de laatste paar jaar – in tegenstelling tot de schrijver van deze blog – zeer productief en het is nog een hele opgave om alle interessante releases (vaak in gelimiteerde oplages) in huis te halen. De vrouwelijke helft Sofie Herner houdt het nog bescheiden met Leda en haar bijdrage in Enhet För Fri Musik. De aliassen van haar mannelijke evenknie Dan Johansson echter, zijn niet op één hand te tellen. Hoogtepunten in zijn discografie kun je terug vinden bij onder andere Sewer Election, Ättestupa, Heinz Hopf en Amateur Hour. Ondanks die opsomming kunnen we hier spreken van twee kakelverse debuutalbums op vinyl.
Om Gitarrmusik III-X van Leda een debuut te kunnen noemen moet wellicht een oogje dichtgeknepen worden, getuige deze eerdere recensie. Er verscheen daarnaast al eens een cassette en een fantastische 7″ single. Geheel solo op langspeelplaat hoorden wij Sofie Herner evenwel nog niet. Zonder uitzondering worden op Gitarrmusik III-X onverbiddelijke ritmische loops overspoeld door golven van snerpende, galmende, geïmproviseerde riffs op de elektrische gitaar. Onderhuids smeulen de niet ongewenste Velvet Underground en Nieuw-Zeelands experiment. Leda klinkt beter dan ooit tevoren, hoewel er weinig aan het recept is veranderd.
Misschien een seksistisch cliché waar de NRC wel weer over zal vallen, maar de muziek van Leda heeft iets typisch vrouwelijks wat Neutral ontbeert: warmte en een vleugje romantiek. Het kalme tempo en zwoele melodieën zijn niet de eerste karakteristieken die opvallen wanneer het eerste figuurlijke vel schuurpapier vakkundig wordt opgebruikt, doch eigenlijk is Gitarrmusik III-X een heerlijke plaat om bij weg te dromen. Is er behoefte aan een gevoelige versie van Dead C, zoek dan niet verder.
Private Arms is de nieuwste uitlaatklep van Dan Johansson en het klinkt inderdaad alsof hij tot de tanden toe bewapend ten strijde trekt. Alleen de luisteraar met een solide bepantsering tegen een niet-aflatende storm van overstuurde gitaarriffs en hardkorrelige knipsels van tape zit dit half uurtje normaal gesproken uit. Agressief en donker gelijk het snaar-georiënteerde werk van Ramleh lijkt deprimerende sonische terreur in de eerste instantie het enige doel. Toch lukt het Johansson met een gezonde dosis humor te een bepaalde luchtigheid aan het album mee te geven, met bijvoorbeeld de titel Turd Masters.
Niet geheel toevallig neemt Sofie Herner de occasionele vocalen voor haar rekening. De titel van het album – Your Words Drip Like Wet Saliva – geeft een idee in wat voor stemming je de voordracht kunt verwachten. Ook al is de line-up daarmee hetzelfde, Private Arms klinkt niet per se als Neutral. Met een focus op noise is dit een anti-rock statement in het kwadraat, anderzijds klinkt Private Arms hier en daar toegankelijker dan Johansson’s andere projecten. Een paar luisterbeurten later trek ik de conclusie dat dit album geenszins een overbodige uitbreiding van zijn bezigheden betreft.
Beide platen verschijnen in een editie van 100 exemplaren (met handgemaakte hoezen) op het Förlag För Fri Musik label. Voor wie de collectie graag compleet houdt: recent verschenen een 7″ single van Neutral op I Dischi Del Barone, twee cassettes met live opnames op respectievelijk Happiest Place Records en Triangle Records. Bovendien is Leda 2 juni aanstaande op het podium van Les Ateliers Claus in Brussel te aanschouwen, een onderdeel van Soirée Knotwilg II.