Von Spar – Foreigner

Soms kan oude klinkende muziek enorm verfrissend aandoen. Zo kwam ik tussen alle grote voorspelbare releases van afgelopen maand zomaar uit het niets Von Spar tegen, met het derde album Foreigner. De act was aan mijn aandacht ontsnapt ik een tip kreeg van Theo Ploeg. Dit naar aanleiding van het bericht dat leden ervan de samenwerking hebben gezocht met Axel Willner (The Field), Ada, Jörg Burger (The Modernist), Jens-Uwe Beyer (Popnoname) en John Stanier (Battles). Hoewel die supergroep Cologne Tape al op papier niet te versmaden is, bewijst Von Spar met Foreigner dat het kwartet ook uitstekend zonder additionele muzikanten uit de voeten kan.

Een geweldige openingstrack kan de verwachtingen voor de rest van het album te hoog laten oplopen, doch de Europese reis die Von Spar maakt op Scotch & Chablis doet alleen maar naar meer smaken. In het jaar 1977 was er nog geen kanaaltunnel, anders had er vast en zeker een Trans-Europe Express tussen Schotland en Chablis bestaan. De gelijkenis tussen dat nummer van Kraftwerk is misschien niet helemaal treffend omdat Von Spar de erfenis van het Ruhrgebied combineert met bijna Amerikaanse (synth)popnoir en de minimale Keulen-sound. Hierdoor omspant Von Spar muziekstijlen van eind jaren zestig tot nu. Krautrock verzette zich als genre vaak juist tegen de Amerikaanse cultuur; tegenwoordig gaat het hand in hand.

You Shake Down On My Settee Tonight is niet alleen qua titel de meest ontoegankelijke track van het album, maar schrikt met zijn a-ritmische klanken van de basgitaar wellicht luisteraars af. Die basgitaar wordt hier overigens bediend door Mario Katz, die we ook weer zullen terugvinden op Cologne Tape releases. Von Spar slaat na deze track meteen terug naar de dansvloer met TrOOps, een wave disco track met verrassend melodieuze vocalen, die overigens een wat slappe tekst opdreunen. Deze single heeft al een aantal heerlijke remixen opgeleverd, onder meer van Prince Language.

Toch zoekt Von Spar het vooral in kosmische sferen, al dan niet gecombineerd met Motorik-ritmiek, en niet zo zeer in de popmuziek. De tracks die de luisteraar in het midden van het album tegenkomt, I Can’t Stand The Grain en Collecting Natural Antimatter zijn hier een overtuigend bewijs van. Laatst genoemde nummer doet aan alsof Jean Michel Jarre en Giorgio Moroder samen op het podium staan, begeleid door een progrockband. Deze spacy lijn wordt doorgezet met HyBoLT (Hypersonic Boundary Layer Transition), de al eerder uitgebrachte eerste single van het album, dat ons inderdaad naar grote hoogten stuwt.

De bij vlagen opdoemende discobeats maken van Foreigner en plaat die het goed zal doen op de alternatieve dansvloer. De afsluitende nummers λ (Lambda) en Daddy Longlegs herinneren daar nog even aan. De één doet dat met electroklanken en rustgevende samenzang zoals ze dat bij Kraftwerk ook zo goed konden, de ander is een stompende en misschien wel de meest freakende track van het album, dat de toetsenist volledig uit z’n dak laat gaan. Von Spar houdt echter gedurende drie kwartier het concept volledig bijeen, wat het een consistent en verrassend goed album tussen de hedendaagse releases maakt.

Motorpsycho

Ik leerde Motorpsycho kennen op het moment dat mijn metalperiode aan zijn einde was gekomen maar ik mezelf nog niet helemaal durfde te geven aan popmuziek. We praten begin 2000, ten tijde van de release Let Them Eat Cake. Dat het album compacte songs bevatte met veel Beatles invloeden kwam toen mooi uit. Popmuziek dus, maar wel met een alternatief randje.

Maar dat is natuurlijk allemaal niet zoals het hoort. Motorpsycho waardeer je juist vanwege de psychedelische hardrock in combinatie met grunge, prog, heavy metal en noise-achtige experimenten neergezet op albums als Demon Box, Timothy’s Monster en Trust Us. Popmuziek? Nee, lange slierten met harde riffs en oneindig gefriemel op de snaren en effecten, Led Zeppelin-stijl. De euforie komt pas weer bij de release van Black Hole/Blank Canvas, nadat er op nog eens twee albums de lijn van Let Them Eat Cake was doorgezet. Hoewel ik Motorpsycho twee maal eerder live zag op festivals (in de “minder coole” periode), weet ik na het optreden in de Effenaar vorige week waarom dat zo hoort te zijn.

Om één of andere vreemde reden kom ik bij concerten altijd vlakbij de luidsprekers te staan. Een gehoorbeschadiging heb ik al lang geleden opgelopen, dus oordopjes zijn in mijn geval overbodige luxe. Hoewel, Motorpsycho speelt vanavond loeihard, bijna stonermetal. Het is bizar om te horen hoeveel geluid één gitaar en één bas kunnen produceren. In de twintig jaar dat de band bestaat heeft de band een groot aantal releases uitgebracht, maar vanavond komt vooral de laatste Heavy Metal Fruit langs, een album met een meer dan treffende titel. Vele stijlen worden erop gecombineerd met de eerste twee woorden als rode draad, en het mag zich daarom één van de beste werken van Motorpsycho noemen.

Het dertiende album komt meer dan integraal voorbij, want er wordt naar hartenlust geïmproviseerd wat de toch al lange psychedelische nummers naar een ander niveau tilt. Zo zou je gerust een frietje kunnen gaan halen en terug komen terwijl hetzelfde nummer nog wordt gespeeld. Iets van het optreden missen zou ik mezelf echter niet vergeven. Het lijkt één grote jamsessie te worden zonder pauzes, maar keer op keer komt de band weer in vaarwater waarin enige herkenningspunten worden aangedaan, zoals tijdens het spelen van de oldie Un Chien d’Espace.

Ik ben geen type voor de sportschool, maar het uithoudingsvermogen van drummer (“trommeslager” zeggen ze in Noorwegen) Kenneth Kapstad maakt mij toch nieuwsgierig. In de meer dan twee uur dat de set duurt, heeft de beste man geen momentje rust. Ook in de rustige opbouwende passages speelt hij met funky en jazzy ritmiek, ongetwijfeld ontsproten aan zijn opleiding op het conservatorium van Trondheim. In de hardere passages gaat hij als een beest achter de trommels tekeer, miniem oogcontact houdend met Bent Sæther en Hans Magnus “Snah” Ryan zodat de sessie niet ontaart in een ontspoorde kakofonie. Motorpsycho staat met veel plezier op de bühne. Het drietal houdt zichtbaar van de eigen nummers en dat geeft af op het enthousiaste publiek in de Effenaar. Een optreden om niet snel te vergeten, al was het maar omdat er een piep in mijn oren is bijgekomen.

Oh my God

We hebben Koninginnedag en de Giro gehad in Middelburg, wat mijn favoriete stad meer dan ooit op de kaart heeft gezet. Middelburg kleurde oranje en roze, maar afgelopen dinsdag kleurde de stad zwart. En laat die kleur mij nu een stuk beter bevallen. Nota bene op een doordeweekse avond – en dus niet op zondag – kwam David Eugene Edwards zijn donkere evangelie verkondigen in de Spot met zijn band Wovenhand.

De korte tournee staat in het teken van zijn nieuwste en zesde album The Threshingfloor. De “threshing floor” is van oudsher een plek waar het graan werd gedorst, en aldus een plek van voeding en blijdschap voor de betrokken gemeenschap. Die dinsdagavond vormde er aan de Beddewijkstraat een dergelijke plek. Bekende en onbekende Middelburgers en niet-Middelburgers bevolkten de zaal tot er niemand meer bij kon. Overigens was dat al het geval bij het onterecht lauwtjes ontvangen voorprogramma The Black Atlantic, dat de provinciehoofdstad inmiddels ook niet meer vreemd is.

Wovenhand, tegenwoordig gewoon een viermansformatie in plaats van een project tijdens Sixteen Horsepower-stilte, speelt de sterren van de hemel. De voornamelijk akoestische nummers hebben opeens een weldadige instrumentele kracht in zich. Dankzij de combinatie van hard gestemde gitaar, contrabas (afwisselend getokkeld en pizzicato), een begaafde drummer en keyboards wentelt Wovenhand zich in country, sacrale folk, gospel en donkere melodieën. En niet te vergeten rock, want deze avond rockt (dank u, geluidsman).

Toch is de grootste zegen van Wovenhand Edwards’ bijzondere zang, die door merg en been gaat. Edwards ís God. Of in ieder geval een soort Jesus. Steeds als ik weer een glaasje water had besteld, stond ik weer met een tray wijn in mijn handen. Zijn stem doet de elementen bewegen; zijn verhaal opent de ogen van de blinden; zijn muziek verbroedert vijanden. Met gesloten ogen verkondigt hij zijn geloof, doorgaans triest en somber, doch altijd met de overtuiging van de Heer. “Ik probeer leven te brengen”, vertelt hij in een interview met 3voor12/Zeeland. Dat lukt hem evenwel pas na het optreden, want tijdens staat iedereen levenloos aan de grond genageld. Misschien wel het beste concert dat ik ooit in Middelburg zag.

The Threshingfloor is misschien iets minder overweldigend dan het optreden, maar kan zich desalniettemin gemakkelijk meten met het beste werk van Wovenhand. Voor diegenen die liever Sixteen Horsepower de hemel in prijzen, is deze plaat de perfecte dwarsdoorsnede tussen de twee acts. De eerste tracks hebben een vol, onderwerpend geluid, maar subtiliteit is zeker niet onvindbaar. De Bijbelse retoriek intrigeert en zet aan tot nadenken. Ik geloof dat ik bekeerd ben.

Volgende week een blasfemisch stukje over de band Jesus Anal Penetration.