Lopen, wandelen en nordic walking

Het Nederlandse woordenboek beschrijft lopen als “zich door middel van de benen of poten voortbewegen”, terwijl wandelen aangeduid wordt als “(voor zijn ontspanning) lopen”. Welnu, wat is het verschil? Wandelen kent geen ander doel dan het lopen zelf. Bij wandelen is iedere richting goed, en gebeurd doorgaans in absolute vrijheid van tijd en geest. De sport “snelwandelen” mag dan ook een foutieve omschrijving genoemd worden. Hier is de finish een doel en tijd belangrijk. Bedevaartstochten behoren ook niet tot de categorie “wandelen”. Immers, het doel is hier boete doen.

De wandelaar staat vrij om bij iedere stap een andere richting te kiezen en datzelfde geldt voor zijn gedachten. Weinig verwonderend is wandelen dan ook een hobby van vele bekende filosofen (geweest). Aristoteles gaf les terwijl hij wandelde met zijn leerlingen, dat weet iedereen. Dertien jaar lang doceerde hij in de Peripatos, wat net zoveel betekent als wandelgang, in een school in Athene. Het is een gemis voor de mensheid dat schijnbaar 75% van zijn werken nog vóór onze jaartelling verloren is gegaan. Aristoteles schreef echter ook dat de mens van nature een sociaal wezen is. Bij Nietzsche was dat – zeker in zijn latere periode – wel anders. Hij wandelde wel zes uur per dag alleen in het bos om zijn gedachten de vrije loop te laten; stilzitten brengt gedachteloosheid teweeg. Ome Friedrich was al krankzinnig toen hij in 1888 zijn eigen versie van Götterdämmung van Wagner schreef, maar wist Flaubert er toch nog even op te wijzen dat juist op je reet zitten een zonde is voor de heilige geest. Niets doen wordt snel vervelend. Goed, de beste man had niet lang daarvoor wenend een afgeranseld paard omhelsd, maar mijn gelijk krijgt ie. De enige gedachten zijn lopende gedachten.

Er zijn nog meer filosofen op te noemen die hun bedenkingen zagen opborrelen tijdens wandelen. Ik noem de té intelligente Immanuel Kant, Martin Heidegger en Ludwig Wittgensteins. De laatste zat nog bij Adolf Hitler op school. Wat opvalt, is dat de meeste filosofen die het wandelen zo hoog in het vaandel hebben van Duiste afkomst zijn. Is het dan toch die befaamde lebensraum? Of toch die mooie bossen van het Schwarzwald? Ik kan mij voorstellen dat je in de pure rust van de natuur, vogeltjes (geen gieren) fluitend, everzwijnen licht knorrend, een beekje voorzichtig voortkabbelend, je geest compleet kan verliezen. Door middel van wandelen beweegt men zich voort zonder lawaai te maken, het enige geluid het neerzetten van de voeten, zodat men optimaal kan genieten van de stilte en zo van zijn eigen denkbeelden. Maar in de tegenwoordige maatschappij past de sloomheid van middeleeuwse filosofen en die uit de tijd van de verlichting niet meer in het huidige levenstempo. Tijd is geld, dus wandelen kost teveel geld zonder dat het iets tastbaars oplevert.

Daarom ben ik meer een loper dan een wandelaar, want ik beweeg mij zelden voort – dat de voeten de aarde raken daarbuiten gelaten –zonder mijzelf ook maar enig doel te stellen. Ik ga ergens naar toe om, aangekomen op de bewuste plek, vaak andere activiteiten te ontplooien. Meermalen is een café het doel gebleken. Maar loopt de mens niet zijn hele leven om uiteindelijk toch thuis te komen? Ga maar weer eens Odyssee lezen, alsjeblieft.

Wat ging Petrarca – een bekende van Dante – doen op de Mont Ventoux in 1336? Je kunt er je vingers op natellen dat als je bewust gaat wandelen (of “een blokje om” – lees Marco Kunst) om je gedachten te rangschikken dat het niet werkt. Daarom is ook een einddoel belangrijk. Gedachten moeten ook niet in de weg zitten. Ze moeten geruisloos opkomen in een moment waarop je je even niet hoeft te fixeren op de bestemming, auto’s, fietsen, rollators en langzaam lopende toeristen. En even zo geruisloos verdwijnen. Alleen op die manier komen de meest oprechte gedachten bovendrijven.

Technisch gezien ben ik een snelle loper. Dikwijls zet ik de ene voet soepeltjes voor de andere om zo snel mogelijk vooruit te bewegen. Ik haal bijgevolg dikwijls andere aardbewoners in. Toch staat lopen bij mij in het teken van ontspanning, en neem ik er gerust de tijd voor. Zoals Paul van Tongeren reeds eerder schreef, is lopen een “beweging dat maakt dat het lichaam niet in de weg zit”, en “bij het tempo van het menselijke denken lijkt te passen”.  De fietser zal toch moeten afstappen, wil hij onderweg iets bewonderen. Want net als bij de automobilist slokt de snelheid al zijn aandacht op. Je moet je namelijk concentreren op het voortbewegen en anticiperen op onverwachte factoren die het voortbewegen kunnen beïnvloeden. Veel menselijke hersenen kunnen relaxed meimeren en het voorgaande niet combineren. Reizen met de trein of vliegtuig ontheft de mens van het besturen van het voertuig, maar het rumoer en storende factor van medereizigers weegt gewoonlijk niet op tegen de voordelen, het comfort en de reistijd. De loper kan alles observeren terwijl hij rustig passeert, en in de navolgende minuten er in zijn brein van nagenieten indien gewenst.

Het grote nadeel van lopen – of wandelen desnoods – is dat het energie kost. Maar de mens is op deze beweging gebouwd. Niet onbelangrijk, leert de mens eerst lopen voordat hij kan praten. De meeste mensen zijn ondanks hun vermoeidheid na een tocht regelmatig voldaan over hun prestatie en belevenissen onderweg. Menigeen durft zelfs te stellen dat zij na een ogenschijnlijk nietige wandeling willen sterven. Voldaan van hun prestatie en genietend van hun gedenken die ze met niemand meer hoeven te delen. Ik kan ze geen ongelijk geven. Een hedendaagse schrijver schreef bereids “het verleden is toch al bezig te lang te duren”.

Overigens, mensen die aan nordic walking doen kunnen van mij wegkwijnen in een beerput uit de tijd van Petrarca.

Ignatz – III


Ignatz: The water from Sami Sänpäkkilä on Vimeo

Brussel. Nou niet bepaald ’s werelds meest opbeurende stad. Geen idee waarom dit het middelpunt van de Europese Unie zou moeten zijn. Ze spreken er vaak Frans, en dat staat bij mij gelijk aan Wallonië. Een braakliggend, , door God in een diarreekramp op de vloer gescheten boerengat. Eigenlijk is België één grote, wegterende vergeetput, waarvan het deksel onmogelijk nog te lichten valt. Ja, m’n  citatenboek van Herman Brusselmans ligt al dermate lang in de wc dat het inmiddels naar stront ruikt. Toch weet het mij nog steeds te inspireren. Je moet ergens beginnen.

Brussel waren we, en België. Inmiddels komen mijn twee favoriete artiesten van dit moment uit België en het platenlabel dat ik het warmste hart toedraag ook. Gent vooral, met Kiss The Anus Of A Black Cat en het Kraak label. Maar ook Brussel. Met Ignatz oftewel meneer Bram Devens. Of hij nou zomaar een woord tegenkwam of dat Bram daadwerkelijk zijn artiestennaam ontleend aan een muizig stripfiguur uit 1910 (uit het verhaal “Krazy Cat”) zullen we waarschijnlijk nooit weten. In het verhaal gooit Ignatz de muis bakstenen op een kat die verliefd op hem/haar is. In Brussel – en ook daarbuiten -, gooit Ignatz bakstenen op de hedendaagse muziek. Mensen die zonder ziel naar muziek luisteren, zullen de muziek naar verwachting kwalificeren als “iets van een geestelijk gehandicapte”. Maar men vergeet dat we eigenlijk allemaal geestelijk gehandicapt zijn. Zoiets moet je niet negeren, maar jezelf bij neerleggen. En daar zul je niet vrolijker van worden.

De herfst, daar wordt je ook al niet vrolijker van. Het waait, je hippe t-shirts verdwijnen bij deze temperaturen achter een trui of iets dergelijks en het is nat. Nat is ook de opener op het nieuwe album van Ignatz. The Water gruist door je oorschelpen, met diepe gitaar akkoorden die vooral een herinnering oproepen aan Hendrix. Zeker wanneer Bram zijn naar hoop snakkende stem in het slagveld gooit. Alle geluiden gaan bij Bram door een vervormer. Surrealistische en afstandelijke klanken zijn het resultaat. Toch heeft III meer liedjes dan de meer onnavolgbare en noisy voorgangers op Kraak.

Blues. Ignatz heeft het, al dan niet in de vorm die je zou verwachten. Maar blues is vooral emotie. En Bram legt hier heel z´n ziel bloot, zo lijkt het. Hoelang kan je jezelf handhaven in een desolate wereld zonder kleur en warmte? Two Nights And A Day. Knarsende gitaren begeleiden je in iets meer dan 7 minuten naar het ritueel klinkende Gazing At The Fire. Het lijkt alsof Mr. Devens zijn opnames bewust met een bijl heeft bewerkt. De wazige elektronische geluidjes en drones die af en toe opdoemen door de folkblues heen, accentueren het gekkenhuis in je hersenpan als rode lippenstift op een bleke huid.

The Trail is een pad door een donker bos dat uiteindelijk leidt tot een afgrond. Schijnbaar willekeurige orgelklanken pijnigen je gedachten, en Ignatz vertelt er geen vrolijk verhaaltje bij. Ondertussen galmen de repetitieve gitaarakkoorden door je hoofd. Het is een depressieve trip die heel wat van de luisteraar vergt, maar wel zorgt voor een persoonlijke – en daardoor unieke – muzikale tragedie. De kapotte melodieën kabbelen voort op Gone, een rustig beekje vol vulkanische, nagloeiende as.

Hij is één van de weinigen die nog materiaal op cassette durft uit te brengen. Vinyl oké, maar iedereen heeft de cassettedeck toch wel al weggedaan? Nu ik erover nadenk, ik heb er ook nog één… Ignatz´ blues heeft echter ook iets moderns, waarmee hij een brug bouwt tussen verleden en heden. De manier waarop moerasblues hier hand in hand gaan met new-school elektronica is uitzonderlijk te noemen. Huilend van verdriet sleept Ignatz je door het nummer They Came And Went. Volledig a-muzikale aanslagen op de snaren van zijn gitaar ontnemen je de adem. Pas in het laatste – en misschien wel beste nummer – Dead By Noon, valt het op dat Ignatz voor het eerst op elk nummer zijn stemt als extra instrument toevoegt aan de muziek. De zware en rauwe klanken penetreren je huid als bloedzuigers in de Amazone. Je leest het goed; metaforen schieten hier opnieuw te kort.

Overigens heeft Sami Sänpäkkilä een prachtige, treffende video gemaakt bij het openingsnummer The Water. Eerder maakte die al een prachtige video bij het opzwepende pop-maar-toch-erg-alternatief Tammen Varjossa van de Finse band Eleanoora Rosenholm. Maar naar zulke vrolijke muziek luisteren we nu even niet…

Wijnhandel De Moriaan geopend in Middelburg

De wispelturigheid van de mens kent geen grenzen. Stond ik enige tijd geleden nog te verkondigen dat Wijnkoperij Van Leerzem één van de leukste en graagst bezochte winkels van Middelburg is, vanaf vandaag zal deze onderneming alle zeilen moeten bij zetten om klanten zoals ik terug te winnen.

Reden hiervoor is dat twee trouwe werknemers – eerder innig verbonden met wijnhandelaar in ruste Jo van Leerzem – een eigen zaak zijn begonnen genaamd Wijnhandel De Moriaan, op een schitterende locatie aan de jachthaven in Middelburg. Gertjan Franke en Niek van Helleman zijn altijd al zeer vriendelijke verkopers geweest en ik heb ze nog nooit kunnen betrappen op een misstap wat wijn betreft. Van Leerzem ging toch steeds meer op een slijter lijken en enige klanten waren reeds verbouwereerd over het feit dat veel van hun favoriete wijnen uit het assortiment werden gehaald sinds de zaak begin dit jaar is overgenomen. En radio 3 draaien in een stijlvolle wijnwinkel doe je gewoon niet.

Het goede nieuws is dat al de goede oude wijnen weer terug zijn. Wijnhandel De Moriaan heeft zich weer aangesloten bij Les Généreux, een distributeur die de wijnen rechtstreeks bij de boer koopt. Door de importeur zo te vermijden, hebben de wijnen een aanzienlijk betere prijs-kwaliteit verhouding dan andere wijnwinkels. In ieder geval in Zeeland, want De Moriaan is de enige hier die bij Les Généreux is aangesloten.

Mijn nieuwe oude favorieten zijn onder andere de Tres Picos uit de buurt van Borja, ietsje boven Zaragoza. Uiteraard komen de beste wijnen nog steeds uit Frankrijk. Een redelijk betaalbare klassieker bij mij thuis is de Château Ricardelle Cuvée Closablières uit La Clape.  Ook de Rimauresq moet absoluut niet vergeten worden, net als een grote collectie van het Carmen-huis. Niet onbelangrijk, komen deze stevige wijnen het beste tot hun recht bij een lekkere vleesmaaltijd.

De officiële openingsparty van deze zaak had een gemoedelijke ambiance. De wijnen zijn mooi zichtbaar uitgestald in de nieuwe winkel, die erg sfeervol is door de authentieke houten balken in het plafond. Ook is er achterin in de hoek een relaxte bank waar op het gemakje lekkere wijnen kunnen worden beoordeeld. Dat deed zelfs vergeten dat de opening werd opgeleukt door een duo bestaande uit een oma van Enya die drie blokfluiten bespeelde (niet tegelijk) en de autistische kleinzoon van één van de Dubliners op Spaans gitaar. Daar kon zelfs Karla Peijs niets aan veranderen. Dus met z´n allen naar de Kinderdijk!