Rhodri Davies – Pedwar

Het alt.vinyl label pakt serieus uit met de laatste release van de Welshe harpist Rhodri Davies. An Air Swept Clean Of All Distance verschijnt in een gelimiteerde oplage van 250 stuks in een handgemaakte gezeefdrukte hoes met notities van David Toop. Maar het grote nieuws is vooral dat nog eens 250 exemplaren onderdeel zijn van Pedwar, een prachtige handgenummerde boxset met 4 lp’s en veel extra’s, dat volgens het label een definitief retrospectief overzicht biedt van de solo werken van Davies. De box bevat naast het nieuwe album de eerder uitgebrachte Trem, Over Shadows en Wound Response.

Trem uit 2002 was twaalf jaar geleden Davies’ eerste solo album, uitgebracht op cd door het Confront label. Het bevatte opnames van een drietal optredens in Londen, optredens waarbij hij toen al de grenzen van zijn instrument opzocht. Het zijn kille, afstandelijke nummers met harde en korte plukken aan de snaren, vaak in combinatie met effecten en het gebruik van een e-bow. De ongestemde snaren en abrupte aanslagen zorgen vooral voor een moeizame luisterervaring en zal je eerder plaatsen in de experimentele noise en avant-garde minimalisme dan in de easy listening sfeer. Ontsnappen aan de oudbakken reputatie van het instrument is een kunststukje op zich, verder kan ik alleen maar concluderen dat dit een serie indrukwekkende live concerten moet zijn geweest.

Op het album Over Shadows (2007), zijn tweede solo album, gooide Davies het over een andere boeg. In één lang stuk van bijna veertig minuten laat hij de harp resoneren en vibreren tot er een  langgerekte drone ontstaat, dat zeker in het middenstuk de reden moet zijn dat hij later in zijn carrière composities van de minimalistische synthesizer pionier Éliane Radigue mocht spelen. Het grote verschil is de bewegelijkheid; Davies lijkt zijn geduld niet te kunnen bewaren waardoor er veel meer warme melodieën komen bovendrijven en zodoende aan een te meditatieve sfeer ontsnapt. Wederom een sterk staaltje van Davies de harp te laten klinken zoals niemand dat verwacht.

Over Wound Response wil ik hier niet teveel kwijt; over dit verwoestende album schreef ik immers twee jaar geleden al eens een recensie. Meteen naar het nieuwe An Air Swept Clean Of All Distance dus, een album waarop Rhodri Davies qua techniek diep in de historie en afkomst van de harp duikt. De veertien nummers halen invloeden naar boven uit – zoals David Toop aanduidt in zijn verhalende essay – Afrikaanse landen als Congo, Mali en Guinee, maar ook aloude speelwijzen uit wat ooit Mesopotamië is geweest.

De focus ligt op rudimentair spel, vlotte vingerbewegingen en improvisatie; elementen die ook al op Wound Response aanwezig waren, doch toen minder goed hoorbaar door alle distortion. Ditmaal is het geluid subtieler, al is het hak-op-de-tak werk zeker geen aanbeveling voor liefhebbers van klassieke harpisten. Opnieuw lijkt Davies gehaast met snel op en neer gaande noten en arpeggios, chaotische ritmes en een ruwe behandeling van de snaren. Toch is op deze gewaagde methode geen kritiek te leveren, want Davies beheerst zijn instrument als geen ander.

Hoewel An Air Swept Clean Of All Distance misschien wel het eerste solo album van Rhodri Davies is waarin daadwerkelijk een harp in is te herkennen, maakt zijn gedurfde benadering hem nog steeds één van de meest bewonderenswaardige artiesten die puur en alleen dit instrument gebruiken. Een uitstekende reden voor de experimentele muziekliefhebber de mooie box Pedwar is huis te halen. De vinyl boxset en het nieuwe album apart zijn vanaf eind oktober verkrijgbaar via alt.vinyl.

Neutral – Grå Våg Gamlestaden

Zweden staat nog op mijn verlanglijstje als het gaat om visiteren; er een oordeel over vellen vanuit mijn luie stoel in Nederland zou om die reden niet veel waarde hebben. Toch kan ik mij de laatste tijd een aardig beeld vormen bij een bepaalde wijk in Göteborg, genaamd Gamlestaden (letterlijk: oude stad). Een gedeelte van de stad die gekenmerkt wordt door oude fabrieken (SKF) en eindeloze appartementencomplexen, gesplitst door de Artillerigatan. Het uit dezelfde stad afkomstige duo Neutral gebruikt daarvoor niet veel woorden, maar hun debuutplaat spreekt boekdelen.

Neutral is begin dit jaar opgericht door Sofie Herner en Dan Johansson, een tweetal dat zich met Källarbarnen, Sewer Election, Ättestupa en diverse andere acts reeds hardnekkig heeft gevestigd in de underground van Göteborg. Graven in hun eerdere discografieën leert dat ze een voorliefde hebben voor gitaarnoise, elektronica, drone en duistere, depressieve soundscapes die je zo in de schappen kunt schuiven naast black metal en Cold Meat Industry. Op Grå Våg Gamlestaden lijkt dit alles perfect samen te komen.

De plaat begint in ieder geval zonder waarschuwing met een gehoorbeschadigende noise uitbarsting, wellicht om bij de luisteraars alvast het kaf van de koren te scheiden. Afzwakkend halverwege, wordt er uiteindelijk in Erbjudanden alleen nog maar fluisterend gesproken. Toch is dit nauwelijks een voorbode voor wat komen gaat; de tien nummers zijn waarschijnlijk net zo gevarieerd als het volk dat door de Gamlestaden schuimt.

Neutral schermt namelijk ook met ijskoude no wave, minimalistische tape experimenten, krakende field recordings en melancholische synthesizers. Ook zouden we in twee nummers nog een trompet moeten horen, maar die is nauwelijks als zodanig herkenbaar. Windstoten door een roestige buis is wat ervan overblijft. De nummers die nog ergens lijken op iets met een kop en een staart – Repa en Jalusie – halen stoïcijns vervormde rock van stal, de schroevendraaier stevig tegen de snaren aangedrukt. Het klinkt als de droevige acceptatie van de onvermijdelijke aftakeling.

Hoewel Herner zuinig is met haar gesproken woord-passages, draagt het zeer zeker bij aan de beeldvorming van Gamlestaden. Op semi-poëtische wijze wordt met zachte stem de keiharde realiteit verkondigd, in de moedertaal. Over grijze luchten, vervuilde longen, gebroken glas, vervallen huizen en vergeten parken; Göteborg is niet per se de havenstad met bewonderenswaardige architectuur en gastronomie om van te watertanden. Wat dat betreft is deze plaat een behoorlijk anti-urban statement richting de tweede gemeente van Zweden.

Grå Våg Gamlestaden is een plaat als een verloederd kraakpand: vuil, vijandig en te betreden op eigen risico. Een oprechte getuigenis van de donkere kant van een stad en haar inwoners. Het album is uitgebracht door Omlott – een label in het leven geroepen door de platenwinkel Musiclovers Records in Göteborg –  op vinyl (tweehonderd exemplaren) en op cassette (honderd exemplaren). Enige haast is dus geboden wil je het debuutalbum van het jaar in huis halen.

Mathieu Serruys – On Germaine Dulac

Met de release van Tape Your Skin van Pauwel de Buck kwam er helaas een einde aan het Gentse label Smeltkop, dat onder andere één van mijn favoriete Belgische bands van dit moment – Maan – voor het eerst onder de aandacht bracht middels een cassette. Veel reden om te treuren is er echter niet, omdat oprichter Mathieu Serruys samen met Joris Verdoodt een nieuw label is begonnen: B.A.A.D.M. Ze focussen onder andere op thema-gebaseerde uitgaven van artiesten in de elektronische en experimentele muziek. Niet geheel toevallig is het de debuutplaat van diezelfde Mathieu Serruys dat nummer 001 meekrijgt.

Serruys is grafisch designer en liet naast de hoesjes voor zijn label Smeltkop al een herkenbare stijl zien op enkele posters en brochures. Dat hij zich laat inspireren door beeld is daarom niet heel vreemd. De titel van zijn eerste album verwijst naar de invloedrijke Franse cineaste, journaliste en criticus, die eind jaren twintig van de vorige eeuw indruk maakte met impressionistische en surrealistische stijl. Dat vertalen naar muziek moet een uitdaging zijn voor de artiest; tegelijkertijd is de persoonlijke zienswijze zeer interessant voor de luisteraar.

Hoewel elektronische muziek haaks lijkt te staan op het tijdperk waarin de film La Coquille et le Clergyman werd gemaakt, zorgt het gebruik van tape, vintage synthesizers en een analoog geluid voor meer overeenkomsten dan je in de eerste instantie zou denken. De korrelige ambient die daar uit voorkomt, mag bovendien gerust filmisch genoemd worden. Allicht is het een te vaak gebruikte term, doch duidt het de kalme bewegingen en de melancholieke klanken het beste aan. Een nummer als Heavenly Lagoons kan zo op een oud Boards Of Canada-album bijvoorbeeld, terwijl Extremely Bright Views Pt.1 & Pt. 2 wel wat weg heeft van de modulaire meesters uit de jaren zeventig.

On Germaine Dulac is een magnifiek avant-garde album geworden dat perfect past in het kader van het gloednieuwe label: artiesten die met hun muziek meer kunnen dan alleen een luisterervaring creëren, maar daar vooral ook beelden en affect bij weet op te roepen. En ondanks de associatie met de Franse filmmaakster bestaat deze plaat uit heel wat meer kleuren dan alleen zwart en wit.

De lp On Germaine Dulac wordt aanstaande zaterdag 20 september gepresenteerd in het HISK Café in Gent, met een liveshow van Mathieu Serruys. Daarbuiten kun je één van de driehonderd exemplaren van het zwarte vinyl bemachtigen bij B.A.A.D.M.