KRAAK festival 2016: preview

kraak festival 2016

Ik mis café De Scheepvaart nu al. De iconische, nooit verzakende stamgasten met hun onverstaanbare moppen (ach, Roland is niet meer), de immer vriendelijke madam achter de bar met de foto’s van al haar 14 voormalige echtgenoten uitgestald, de ondraaglijke spanning tijdens het golfbiljart, de honderden heksenpoppen aan het plafond, prachtige posters aan de muur en de uitmuntende muziekkeuze. Het was de perfecte uitvalsbasis voor het KRAAK festival in Aalst.

Nu moet ik naar de grote stad, want na zes jaar keert KRAAK terug naar Brussel. En hoe. Liefst drie dagen worden er uitgetrokken om op twee locaties weer de meest uitlopende genres in de off-stream muziek te presenteren. Als je denkt dat je alles wat ooit op een podium heeft gestaan al gezien hebt, dan zet de line-up je zoals gewoonlijk met beide benen op de grond. Met wiebelende knieschijven welteverstaan; een blik werpen op de namen op het programma en je voelt je een ontdekkingsreiziger wiens lot al is bezegeld. Het is ploegen op de rotsen, maar ik ga toch een muzikaal beeld proberen te vormen van wat ons in het laatste weekend van februari te wachten staat.

Het KRAAK festival trapt dit jaar af op vrijdag 26 februari in de Beursschouwburg in Brussel. De avond belooft alles behalve een opwarmertje te worden. Wat te denken van het Volmacht-duo: best-of-Antwerp Floris Vanhoof (synth en film) en Dennis Tyfus (Ultra Eczema) gaan de grenzen verkennen tussen power electronics en slapstick, en gezien de reputatie van de twee moeten we dit niet lichtzinnig opvatten. Het Deense Timeless Reality laat op diezelfde avond zijn compromisloze garagerock horen, terwijl we van Che Chen expressieve gitaarriffs kunnen verwachten. Hoogtepunt op vrijdag is misschien wel de samenwerking tussen bekende Vlamingen Bart “Sloow Tapes” de Paepe en Timo “Af Ursin” van Luijk als Ilta Hämärä. Psychedelica en improvisatie is de enige stempel die ik er op dit moment op durf te plakken, maar een afdruk zal dit optreden zeker achterlaten.

Het uit Newcastle afkomstige Yeah You doet een soort kaalgestripte electro-versie van het oudere werk van U.S. Girls, wat op het eerste gehoor een behoorlijk verfrissend geluid oplevert voor Noord-Engeland-begrippen. Dit zijn het soort nieuwe artiesten die je nergens anders tegenkomt, en waar je lang over zult napraten. De benaming DJ Kerm mag men letterlijk nemen; het Gentse cassettelabel achter de draaitafels zal vrijdag proberen iedereen al headbangend de dansvloer op te krijgen alvorens het publiek de korte nacht in gaat (met hopelijk de Kerm-tape van Godfried-Willem Raes gloednieuw in de broekzak).

De zaterdag wordt een drukke dag in de Beursschouwburg met een bont internationaal gezelschap. Zo kunnen we onder andere twee acts uit Polen verwelkomen: de Slavische folklore van Księżyc en het minder bekende duo Widt, dat met hun gelijknamige audiovisuele concept bizarre opera vocalen met psychedelische beelden combineert. Thuisland België is uiteraard ruim vertegenwoordigt. Shetahr – de vaandeldrager van de Brusselse crapwave (of trashpop, noem het wat je wilt) – zal ongetwijfeld doelbewust wat publiek wegjagen, terwijl liefhebbers van bliepjes en brommende beats aanhaken bij Carrageenan aka Matthieu Levet. Ik kijk echter het meest uit naar het optreden van Viper Pit. Leden van Bear Bones Lay Low en Weird Dust slaan de handen ineen om onder deze naam op én voor het podium een Satanische chaos te creëren met het soort crust punk dat wijlen Anton LaVey nog niet in huis zou durven te halen.

Bezoekers zonder gehoorbeschadiging gaan tijdens Guttersnipe wellicht een rookpauze inlassen, ik zoek een plekje aan het podium voor een vurige set van gitaar-drum noise. Uit hetzelfde Yorkshire komt Mark Fell, een favoriet van de lange termijn sinds hij met SND tikkende minimalistische IDM-techno voortbracht. Hij presenteert op het KRAAK festival de installatie Skydancers. Om nogmaals de veelzijdigheid aan te duiden vinden we die dag aan de andere kant van het muzikale spectrum Au Bout De Mon Sang. Volgens de aankondiging hebben ze met potten, pannen en een banjo de onwaarschijnlijke verbinding tussen trash metal en ragtime muziek gevonden. Bewonderaars van vreemde samensmeltingen kunnen tevens hun hart ophalen bij de afstandelijke noise en Catalaanse poëzie van Coàgul.

En dan ben je net over de helft, want in ieder geval staan ons zaterdag nog het Amerikaanse 75 Dollar Bill en Three Legged Race te wachten. Eerstgenoemde tweetal speelt het soort avant-garde blues dat liefhebbers van experimenteel fingerpicking wel zal aanspreken, de andere act is een soloproject van Robert Beatty (Hair Police) waarmee hij door middel van spooky synthesizers en schrapende industrial sferen uit de luidsprekers probeert te persen die het beste omschreven kunnen worden als stoned en surrealistisch. Oudgediende Lino Capra Vaccina komt zaterdag ook om te hoek kijken, een exclusief concert in Europa. Zijn composities met vele verschillende percussie-instrumenten en keelzang zijn het tegenovergestelde van chaos; de Italiaan verzon eind jaren 70 een eigenzinnige versie van het minimalisme en new age. Mark Harwood verzon in zijn plaats het geweldige Penultimate Press, en laat hopelijk in zijn dj-set het beste van het label horen.

Op zondag 28 februari zijn we getuige van een bijzondere afsluiter. De 77-jarige Oostenrijks kunstenaar Hermann Nitsch (bekend van zijn Orgien-Mysterien-Theater, waar schilderkunst, theater, muziek, dans en rituele slachtingen samenkomen) zal in de Begijnhofkerk het orgel bespelen. Minimalisme tot de laatste toets, doch dermate indringend dat de oren zelfs na de overdaad van de dagen ervoor gespitst blijven. Ik pak in elk geval mijn plaat met de live registratie op het Incubate festival – een bloederig bezoek aan Brabant – er weer eens bij ter voorbereiding.

Donald Trump noemde de Belgische hoofdstad recentelijk een hellhole. Ik vind het de meest levendige en gevarieerde stad van België. Met het KRAAK festival op Brusselse grond wordt er op muzikaal gebied nog eens een schepje bovenop gedaan. Tickets en info op de KRAAK festival website.

Deux Filles – Space & Time

Deux Filles

Meer dan dertig jaar geleden was daar het tragische verhaal van het Franse meisjesduo van Gemini Forque en Claudine Coule, die op vakantie naar Lourdes op de meest vreemde manieren hun ouders verloren en toen maar hun gedeelde verdriet omzetten in twee prachtige albums. Kort daarna leken ze van de aardbodem verdwenen. De wildste geruchten over ontvoeringen in Noord-Afrika en spontane zelfontbranding deden de ronde, wat de mystiek waarmee Deux Filles inmiddels was omringd, alleen maar groter maakte.

Goedgelovig als de gemiddelde Nederlandse kiezer hadden we ondanks de hoekige kaaklijnen en de baardgroei van de hoofdpersonen op de albumcovers natuurlijk nooit kunnen vermoeden dat achter Deux Filles componist Simon Fisher Turner en producer Colin Lloyd Tucker schuilgingen. Qua marketing waren ze de tijd ver vooruit. Hun ware identiteit kennen houdt geen teleurstelling in voor laatkomer Space & Time; drie decennia later weet de verkleedpartij haar charme en mystiek volledig te behouden.

De plaat is verdeeld in korte stukken – een erfenis van het componeren van muziek voor films wellicht – die op het eerste gehoor alle connectie met elkaar missen. In iets meer dan drie kwartier schieten we van melancholische neo-klassiek, solo piano en dromerige ambient naar fluisterende slaapliedjes, Spaanse gitaar, spoken word, field recordings en een enkel nummer met ritmische exotica. Als omschrijving mag dat een chaos heten, tijdens het luisteren grijpt de stijl constant terug naar de twee eerdere platen: met een soort vrouwelijke sierlijkheid, kinderlijke speelsheid en bescheiden humor beweegt Deux Filles zich in het mistige grensgebied van soundtracks, lieflijke chansons en non-muziek.

De karakters Gemini Forque en Claudine Coule blijken na deze plaat nog springlevend. Het 24e nummer (met 9 minuten als enige de duur van een single overstijgend) draagt de sarcastische titel Happy Ending met zich mee, maar dit donkere nummer voelt niet als een definitief afscheid. Na wat ze allemaal hebben meegemaakt, verwacht ik dat het duo nog wel een aantal rocksterren zal overleven.

Space & Time is uitgebracht door Les Disques du Crépuscule op CD en LP. Het van origine Brusselse label met een aardige reputatie heeft ook nog de dubbel CD met de eerste twee albums op voorraad, een uitgave die in 2012 op mrbungle.nl in het het lijstje van beste heruitgaven belandde.

Frederik Croene / Sewer Election & Leda

sewer election leda maar

De eerste release van het Gentse B.A.A.D.M. (lees hier) viel niet alleen bij mij in zowel concept als uitvoering uitstekend in de smaak. Een vervolg kon dan ook niet uitblijven van het label dat focust op artiesten die hun muziek naar hogere sferen weten te brengen en bij de luisteraar meer prikkelen dan alleen het gehoor. In jaartje of wat geduld hebben is dan geen probleem, zeker niet als dat wordt beloond met twee nieuwe lp’s in korte tijd: F.C. Me Fecit van Frederik Croene en Maar van Sewer Election & Leda.

Het Pierre Van Peteghem orgel in de Onze-Lieve-Vrouw-Sint-Pieterskerk in Gent staat bekend om de rijkdom aan klankkleuren en de talrijke soloregisters, waardoor misschien zelfs een leek nog de kenmerken van deze Vlaamse familie van orgelbouwers zou kunnen herkennen. Croene maakt op F.C. Me Fecit optimaal gebruik van het unieke geluid om zijn visie op het bespelen van het instrument te laten horen, waarbij traditie en hedendaagse improvisatie net als op zijn eerdere releases hand in hand gaan.

In zijn drie composities – opgenomen in de kerk tijdens stormachtig weer – is de band tussen Croene, de pijpen en de pedalen grillig en emotioneel. Beide kanten van de LP zijn afwisselend warm, ijzig, dreigend, melancholisch, romantisch, afstandelijk, intens of juist minimalistisch. Hij experimenteert volop met de mate waarin hij één is met het instrument, en dat zorgt voor een plaat met tegenstellingen: F.C. Me Fecit is al even beweeglijk als hypnotiserend. Frederik Croene maakte in het verleden al muziek met Esther Venrooy, Timo van Luijk (Af Ursin) en reconstrueerde Mozart, Beethoven, Schumann en klassieke pianocomposities.

Sinds het geweldige debuut van Neutral (recensie alhier) worden alle projecten van Dan Johansson en Sofie Herner door mij nauwlettend in de gaten gehouden, waaronder de solo uitstapjes Sewer Election en Leda. Zodoende hebben we hier gewoon te maken met dezelfde line-up als het eerder genoemde Neutral. We kunnen echter al gauw concluderen dat de manier van muziek maken op Maar wel degelijk anders is, zonder dat hun herkenbare experimentele Göteborg-sound verloren gaat.

Geïnspireerd door een foto van een Giorgio Sommer – een gipsen beeld van een hond die in as begraven werd in Pompeï  – slaat het duo een weg in zonder liedjes, die op identieke wijze start en eindigt. Onderweg komen we langs abstracte knipsels van drone, noise, spoken word, orgel,  gitaar, tape en field recordings. In deze troosteloze en geïsoleerde setting voel je de omsingelende “ensamhet” maar ga je desalniettemin zelf angstig doch gefascineerd op ontdekkingstocht, om er uiteindelijk achter te komen dat er geen eindbestemming is.

Beide platen zijn gelimiteerd tot 300 stuks er verkrijgbaar via de website van B.A.A.D.M.