Muziek

Klassieke recensies: Locust

Sommigen zullen wellicht herinneren dat ik in het verleden voor de website Musique Machine recensies schreef. Welnu, het is tijd om weer eens een oude uit die kast te halen. Ditmaal het vrij onbekende Locust. Onderstaande beschrijving van 18 februari 2002 werd toentertijd door mij beoordeeld met 4/5. Te laag, blijkt acht jaar later. Al die tijd is dit album een regelmatige bezoeker van mijn muziekdragers gebleken en Wrong heeft nog niks aan luisterplezier ingeboet, vooral ook door de vele details die er te ontdekken zijn. Het markeerde voor mij een mijlpaal in de combinatie elektronische experimentele muziek en pop. De originele recensie (in het Engels) is hier terug te vinden.

Mark van Hoen en Locust zijn namen die ik eerder heb gehoord, maar jammer genoeg nooit eerder heb uitgeprobeerd. Blijkbaar heeft de Britse elektronische geluidskunstenaar ook diverse zijprojecten (waaronder Scala, Aurobindo en Autocreation) en deed hij eerder ook productiewerk. Wrong is de opvolger van het Morning Light album, uitgebracht in 1997. Vijf jaar later krijgen we twee cd’s voorgeschoteld met nieuw materiaal, maar dit is zeker niet een alledaags dubbelalbum.

De voortreffelijke verpakking omschrijft deze twee schijfjes als een “twin cd”, en niet als een dubbelalbum. Wat is dit nu? Simpel. Disc nummer één bevat normale nummers; de bedoeling is dat deze wordt afgespeeld op de voornaamste cd-speler. De tweede disc (een collectie van drones) is “an expansion to normal domestic playback possibilities” en is niet gemaakt met de intentie om afzonderlijk af te spelen. De tweede disc zou moeten worden afgespeeld op een draagbare cd-speler of een computer bijvoorbeeld, op hetzelfde tijdstip als cd nummer één, en bij voorkeur in een andere kamer. Dit zou het effect creëren dat Mark van Hoen voor ogen had. Een interessant concept, laten we eens proberen of dit ook echt werkt.

Mark van Hoen wilde een modern elektronisch geluid creëren – gerelateerd aan artiesten zoals Pan Sonic en Hazard – maar aan de andere kant het geluid van de Britse elektronische muziek eind jaren zeventig laten herleven. In die tijd waren er natuurlijk niet de samplers die gebruikt worden om geluiden te manipuleren zoals dat vandaag de dag wordt gedaan. Van Hoen gebruikt ze dan ook niet op Wrong; de klanken komen enkel van analoge synthesizers en vocalen. Het resultaat is een erg intrigerend geluid, dat behoorlijk verschilt van de muziek die we gewoonlijk tegen komen in het elektronische genre. In plaats van perfect op elkaar afgestemd, hebben de klanken van Locust bepaalde defecten in de ritmiek, wat nog eens versterkt wordt door de tweede schijf gelijktijdig af te spelen.

Op dit album wordt Mark van Hoen bijgestaan door Holli Ashton op zang, samen met verschillende achtergrondvocalen (Lisa Millet, Tara Patterson, Sarah Peacock en Vinny Miller). Met de meesten heeft hij in het verleden samengewerkt in zijn verschillende projecten. Holli Ashton heeft een mystiek stemgeluid, maar ook erg warm. Als ik een vergelijking zou moeten maken, dan komt Geike Arnaert van de Belgische trip-hop band Hooverphonic het eerste in mij op. Eigenlijk komt de muziek van Locust ook redelijk in de buurt van Hooverphonic; een modern (lees: met gedeeltelijke elektronische instrumentatie) pop geluid met een donker randje.

Spelen en experimenteren met de twee cd’s geeft een hoop plezier; het is zeker niet alleen goede muziek. Je kunt experimenteren met het volume van de twee discs, de locatie, of de drones een paar seconden eerder of later laten starten. Beide cd’s werken solo ook prima. De tweede zal voor sommigen de minimalistisch en te geïsoleerd klinken, maar ik denk dat de geoefende luisteraar van elektronische muziek hier geen probleem mee zal hebben. De “normale” nummers zouden een groot publiek kunnen aanspreken, daarom kan ik iedereen aanbevelen om Wrong eens te beluisteren. Het album is verkrijgbaar via de website van Touch.

Kwartaalcijfers

Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit. Iedere welopgevoede Nederlander die pretendeert smaak te hebben weet wel wat hij moet zeggen. Dat de twee woorden wel degelijk zijn te combineren is afgelopen drie maanden wel gebleken. Er zijn dermate veel goede releases uitgekomen, dat ik het bijna niet aangeluisterd kreeg.

Gelukkig startte het muziekjaar 2010 al in 2009. Teen Dream van Beach House lekte voortijdig, maar de droompop van het duo staat eind maart nog steeds als een huis en mag zich favoriet noemen voor menig jaarlijstje. Ook Odd Blood van Yeasayer was één van de eerste albums van dit jaar die op het internet was te vinden. Deze plaat bewijst nog maar eens een keer dat je als muzikant de inspiratie moet zoeken in Brooklyn. De explosieve en kleurrijke psychedelische pop van deze band stijgt op dit album boven het debuut uit.

Bij The Courage Of Others van Midlake waren de verwachtingen ook hooggespannen. Voor een album dat vier jaar in de maak is geweest valt de indiefolk nu toch een beetje tegen. Maar voorganger The Trials Of Van Occupanther was dan ook schier briljant. Er zijn meer bands die het niveau van de vorige plaat niet wisten te evenaren. De poprock van Spoon’s Transference en de vrolijke indierock van Shout Out Louds vallen hier onder. Het zijn desondanks zeer vermakelijke albums, anders zou ik deze hier niet noemen.

Aanraders in het weidse “indie” genre zijn onder andere Shearwater (The Golden Archipelago), Efterklang (Magic Chairs), Frightened Rabbit (The Winter Of Mixed Drinks) en Broken Bells, een opmerkelijke samenwerking tussen Dangermouse en de zanger van The Shins. Bijzonder is ook het debuutalbum van de Zweedse zusjes First Aid Kit (waarvan één zestien jaar jong). Mooie liefdevolle en vooral talentvolle folkmuziek die net wat meer weet te raken dan de gemiddelde plaat met diezelfde soort muziek. Van First Aid Kit is het gemakkelijk overstappen naar The Living Sisters. Het zijn stiekem geen zusjes, doch Inara George (The Bird And The Bee), Becky Stark (Lavender Diamond) en Eleni Mandell passen bij elkaar zoals geen ander vrouwenfolktrio dat doet.

Joanna Newsom is niet alleen de mooiste dame van de folk qua uiterlijk, haar driedubbelalbum Have One On Me overtreft werkelijk alle verwachtingen. Met een harp, piano en haar stem weet ze tomeloze creativiteit om te toveren in absolute schoonheid. Het lijkt mij sterk dat een ander album dit meesterwerk gaat overtreffen in 2010, of in wat voor jaar dan ook. Owen Pallett, bekend van Arcade Fire, is ook zo’n speler op de markt die met klassieke instrumentatie een ongelooflijk mooi album weet neer te zetten. Meer prijzenswaardige solowerken – al dan niet met begeleiding – komen van Basia Bulat (folk/singer-songwriter), Blaudzun (Nederlands trots op singer-songwriter gebied), Burzum (come-back old-skool black metal), Zola Jesus (gothic-electro-ambient) en Johnny Cash (wie kent ‘m niet).

In de elektronische muziek (in de breedste zin van het woord) waren de werken van Four Tet en Pantha Du Prince uitschieters afgelopen drie maanden. Met minimale beats en allerlei organische belletjes en ambientklanken weten beiden de luisteraar constant te amuseren. Bij Oversteps van oudgedienden Autechre is de aandacht wat moeilijker vast te houden. Dat neemt niet weg dat dit hoofdstuk in de discografie een enorm intrigerende en uitdagende luisterervaring met zich mee brengt. De electropop van Lindstrøm, met in de hoofdrol de zwoele, geile stem van Christabelle, is beter verteerbaar. Bedwelmende en stroperige melodieën brengen je in een heerlijke roes. Volgens last.fm heb ik in het eerste kwartaal qua elektronische muziek het meest geluisterd naar Ceephax Acid Crew. Dat zegt meer over welke muziek er niet via de cd-speler wordt gedraaid: nostalgische acidhouse met een stuiterend modern randje. Ik ga het meteen weer opzetten.

De koek is nog niet op. Voor het zwaardere gitaarwerk kunnen we bij The Dillinger Escape Plan met hun Option Paralysis terecht. Voor wie mathcore niet gek genoeg is kan ik gerust verwijzingen plaatsen naar de band Shining met Blackjazz. Wat dat betreft spreekt de titel boekdelen: donkere metal gemengd met evenzo duistere jazz. Ook veel gitaren, maar dan psychedelisch en sferisch uitgesponnen, vinden we terug bij de overdonderde Canadese band The Besnard Lakes met Are The Roaring Night. Jazz met wat minder gitaren kan overigens ook: luister maar eens naar het vierde album van het tienkoppige Jaga Jazzist, One Armed Bandit.

Last.fm zegt dat ik het afgelopen kwartaal op de pc het meest heb geluisterd naar Washed Out. Dat is een release uit 2009, dus noem ik nu dan maar – in hetzelfde chillwave genre – Toro Y Moi met zijn album Causers Of This. Ook erg rustgevend is de new-new-age muziek van Dolphins Into The Future: kosmisch en spiritueel. Diezelfde eigenschappen, en eigenlijk alle eigenschappen die je maar kunt verzinnen, zijn van toepassing op het exotische knip-en-plak album van Gonjasufi. Eén grote jamsessie lijkt het wel, waarin alle soorten muziekgenres voorbij komen.

De vooruitzichten voor het tweede kwartaal zijn ook weer gunstig. Jónsi (Sigur Rós) staat op het punt zijn debuut te lanceren; ondertussen zetten we de single van Ariel Pink’s Haunted Graffiti op repeat, in afwachting van een compleet album. We krijgen verder nieuw werk voorgeschoteld van Caribou, Flying Lotus, Delorean, Band of Horses, The Tallest Man On Earth, Sleepy Sun, Blitzen Trapper en ongetwijfeld veel meer. Niks mis met kwaliteit plus kwantiteit dus.

Zola Jesus – Stridulum

Twintig jaar is ze nog maar, de Amerikaanse Nika Roza Danilova. Naast haar studies Franse taal en filosofie aan de Universiteit van Wisconsin leeft ze ondertussen ook in een andere identiteit, waarbij ze haar jonge leeftijd onherkenbaar weet te camoufleren. Onder de naam Zola Jesus produceert zij aparte en volwassen muziek met grote personaliteit. De EP Stridulum is haar meest recente output op het Sacred Bones label, na eerder al diverse LP’s en singles te hebben uitgebracht.

Haar verleden werd gevormd door een geïsoleerd leven buiten de steden; vanaf haar tiende levensjaar werd operazang belangrijk. Ondanks haar lessen hierin zou ze het zingen op deze manier nooit helemaal onder de knie krijgen. Juist die imperfectie, in combinatie met een stevig stemgeluid, maakt van Zola Jesus een eigenzinnig artieste. Deze elementen laten zich verder muzikaal vertalen in zwaarmoedige, obscure lo-fi gothicmuziek, uiteraard met haar zang als hoofdrolspeler.

Stridulum is anders dan haar voorgaande werken. We horen nu rijkere arrangementen, een gladdere productie en minder lo-fi industrial. Zola Jesus doet duidelijk een poging om dichter bij het fenomeen popmuziek te komen. Ze strand gelukkig ergens halverwege, waardoor deze zes nummers wel boeiend en enerverend blijven. De dikke synthlagen doen spookachtig en mysterieus aan, en doet bij vlagen aan de Twin Peaks soundtrack denken. Zeker wanneer Stridulum wordt afgespeeld met een ongezond volume, missen de donkere klanken hun overweldigende uitwerking niet. I Can’t Stand is hier het beste voorbeeld van.

De computergestuurde drums, met een harde basdrum hamerend in de koptelefoon, doen ritualistisch aan. Luisterend naar de afsluiter Manifest Destiny moet ik daarom denken aan de acts op het Cold Meat Industry label uit eind jaren negentig, die industrial en gotisch nieuw-klassiek combineerden. De overeenkomsten met bijvoorbeeld Puissance en Sophia zijn dan ook navenant, met hier en daar een vleugje IDM misschien. Maar zoals eerder gezegd zijn Danilova’s stembanden hier het unieke selling-point. Zonder overdreven naar opera te klinken spuwt – zij het met een mooie boog – deze jongedame met veel theatrale kracht haar melancholische doch romantische teksten uit, waarin uiteindelijk alles goed komt.

Stridulatie is geloof ik nog niet echt aan mensen besteed; Stridulum heeft misschien daarom wel een onmenselijke hoeveelheid grandeur. Deze EP mag een grote stap vooruit genoemd worden voor Zola Jesus. Toch kan ik mij niet aan de gedachte onttrekken dat zij nog niet helemaal volgroeid is. En dat belooft wat.