Muziek

Wilco – Wilco (The Album)

Ik kom veel negatieve recensies tegen over het nieuwe album van Wilco. Te geforceerd, weinig spanning, gebrek aan durf en spontaniteit, de ontbering van vernieuwing; Wilco (The Album) zou niet meer zijn dan een stereotiepe americana en/of alt.country plaat zonder bezieling. Datzelfde negativisme stak al een beetje de kop op bij Sky Blue Sky uit 2007 toen de heren, onder aanvoering van Jeff Tweedy, het karakteristieke experimentele studiogeluid inwisselden voor een meer dogmatische livebenadering. Dit heldere geluid en de strakke productie leverden mijns inziens juist één van de beste platen van Wilco op. Ook in 2009 ben ik opnieuw niet van plan mee te gaan met het gevoel van onbehagen van een gedeelte van de (internet)bevolking.

Met de bizarre hoes en de ironische openingstrack Wilco (The Song) lijkt het even of de band de luisteraar een hak wil zetten. Maar “Wilco will love you baby”, en biedt een sonische schouder om op te huilen. Wilco houdt nog steeds van zijn fans. De band haalt dan ook alle typische Wilco-elementen weer van stal. Het is true dat er weinig verassende of experimentele elementen op dit album te vinden zijn, maar aan de andere kant blijft de band wel true aan zijn roots. The Beatles, Fleetwood Mac, The Byrds; de invloeden zijn gemakkelijk aan te wijzen. Met een flinke scheut country(rock) erbij lijkt het recept van Wilco eenvoudig, maar dat staat heerlijke muziek geenszins in de weg.

Op Wilco (The Album) lost slepende, bedwelmende schoonheid (Deeper Down, One Wing) de energieke pianogeoriënteerde deuntjes (Bull Black Nova, You Never Know) regelmatig en bedachtzaam af. Het duet met Feist, You And I, is erg zoetsappig te noemen, doch is dermate fraai dat je van een blij gevoel mag spreken. Sowieso is de melancholie van een vrolijke aard, zomers durf ik zelfs te zeggen. Dat is een eigenschap die breekt met het oeuvre uit het verleden. Een slechte zaak? De taart op de voorkant kan gerust aangesneden worden, Wilco (The Album) is een feest om naar te luisteren.

Ondanks een aantal rustpunten die sterk refereren aan jaren zestig popmuziek, wordt het in de tweede helft van het album alles behalve een oubollige toestand. Tweedy wil best vechten voor zijn band (I’ll Fight) en zo nodig alleen sterven. Na deze emotionele bekentenis neemt het zomerse gevoel weer de overhand in Sunny Feeling, om te eindigen met “Everything alive must die” in de afsluiter Everlasting. Doodgaan om eeuwig voort te blijven bestaan; het is een tegenstelling die enkele recensenten graag letterlijk zouden willen toepassen op de band Wilco. Nu ze eindelijk ongecompliceerde liedjes zonder opsmuk maken, de essentie van pop hebben omarmd, een constante bezetting kent. Volgens mij is Wilco nog lang niet uitgespeeld.

Natuurlijk, Wilco was het paradepaardje van de alt.country met hun uitdagende experimenten. Regelmatig nieuw bloed in de gelederen dwong Tweedy dikwijls tot het uiterste; albums als Yankee Hotel Foxtrot zullen daardoor altijd op handen gedragen worden. Niettemin vind ik het nieuwste werk afdoen als een tweederangs Wilco-plaat te kort door de bocht. Je moet ook niet vergeten dat dit alweer het zevende album is. De band voelt zich, zorgvuldig geëvolueerd naar deze sound, duidelijk op z’n gemak. Wilco (The Album) is daarom net zo essentieel voor de discografie van het gezelschap als de naam van de plaat doet vermoeden.

Sunset Rubdown – Dragonslayer

Diegenen die het optreden van Sunset Rubdown in Vlissingen hebben gemist mogen zich – voor zover ze dat nog niet aan het doen waren – vanaf 23 juni achter de oren krabben tot de huidschilfers de ondergrond onder hun schamende lichamen bedekken. Op deze dag zal het nieuwste werk uit de handen van de muzikale octopus van de Canadese indiescene, Spencer Krug, vanaf grote hoogte neerdalen in de rekken van de platenwinkels. Als het aan mij ligt, zijn die rekken snel weer leeg. Dragonslayer, volledig album nummer drie van Sunset Rubdown, is een epische en bijna tot groteske proporties uitgegroeide opus, geminimaliseerd doch niet gekleineerd tot een compact album met eclectische indierock.

Spencer Krug, vooral bekend van Wolf Parade, maar ook van Swan Lake en Frog Eyes, is bijna niet bij te houden. Zelf lijkt hij er geen problemen mee te hebben. De laatste Swan Lake heeft nog maar net de grond geraakt of het geflipte kalf onder zijn kindjes, Sunset Rubdown, maakt alweer wilde sprongen. En dat terwijl Random Spirit Lover van het voorgaande jaar eigenlijk nog niet eens diep onder de huid wist te kruipen. Dragonslayer is beter, om maar eens vroeg met een conclusie te komen. Wat mij terstond opvalt, is dat het nieuwe werk directer is opgenomen, met veel “live” gevoel en derhalve minder studio gefriemel. Dat maakt de soms toch wel ingewikkelde muziek beter luisterbaar, of in ieder geval meer aanstekelijk.

De opener Silver Moons vertelt al direct, zowel in tekst en geluid, dat het vijftal is gegroeid, letterlijk ouder is geworden. De pianomelodie en de zanglijnen maken dit tot een lief en melancholisch nummer, verlangend naar vroeger. Het is echter geen hunkering naar een eerder geluid van Sunset Rubdown. Het tweede nummer Idiot Heart maakt snel duidelijk dat de band op dit album helemaal in topvorm is; ritmische gitaren stuwen de muziek naar een ongekende spanning, wachtend op een uitbarsting. Het explodeert op gecontroleerde wijze, zonder dat er ook maar wat van de adrenaline verloren gaat. Spencer’s bereikvolle stem wordt op Dragonslayer regelmatig aangevuld door Camilla Wynne Ingr (ook percussie, xylofoon, toetsen). Dat blijkt een additie die een diepere laag geeft, soms gevoelig, dan weer poppy. Het bewijs wordt vooral in het refrein van het derde nummer Apollo And The Buffalo And Anna Anna Anna Oh!, wat bijna neigt naar progrock.

Black Swan, het vierde nummer, is de muzikale metafoor voor de intensiteit van het eerder genoemde optreden. De energie spat werkelijk uit de speakers, terwijl de rustige stukken juist voor ongekende opbouwende spanning zorgen. Met enorm veel distortion en effecten op de gitaren is Black Swan in de eerste instantie de blikvanger van het album. Paper Lace is een herinterpretatie van het nummer van één van de andere bands van Spencer, Swan Lake. Het geeft aan hoe gemakkelijk Spencer schakelt tussen zijn diverse uitlaatkleppen, zonder dat ze allemaal (teveel) op elkaar lijken.

Wanneer You Go On Ahead (Trumpet Trumpet II) inzet wordt langzaam maar zeker duidelijk dat deze track bijna (rock)opera-achtige vormen aanneemt. De bezeten drummer neemt hierin een hoofdrol op zich. In tegenstelling tot alle pretentieuze muzikale grootsheid blijft dit op een bepaalde manier erg catchy, helemaal op het moment dat het concludeert met het intense “add up, add up”, wederom met dubbele vocalen. Trouwens, dit hoogtepunt zou weer zo een vervolg kunnen zijn van Trumpet, Trumpet, Toot! Toot! van het vorige album.

Nightingale / December Song is een melancholisch intermezzo waarin Spencer zijn beeldspraak en gevoel voor metaforen nogmaals de mond doet openvallen. Het hele album staat bol van mythologische en fantasierijke thema’s en referenties, zoals de albumtitel al deed vermoeden. Ook ouder worden, de onvermijdelijke dood en het leven daar tussen in wordt knap symboliserend beschreven in de teksten. Draken zijn vooral in de tien minuten overschrijdende afsluiter Dragon’s Lair het zinnebeeldige onderwerp. Het is letterlijk en figuurlijk een conclusie van formaat.

Sunset Rubdown is met Dragonslayer aan de ene kant een richting ingeslagen van een poppier geluid ten opzichte van de rauwe voorgangers. Desondanks is de complexiteit naar een hoger plan getild, zonder dat dit een onnavolgbare plaat heeft opgeleverd. Echt popmuziek kan je het natuurlijk niet noemen – daarvoor is het te vreemd, te afstandelijk en bij vlagen te hard. Een vlakkere productie heeft wel geholpen aan wat meer toegankelijkheid. Naast Spencer’s altijd waanzinnig hoogstaande teksten maakt dat Dragonslayer tot een album dat tot de beste van dit halve jaar gerekend kan worden.