Muziek

November 2012

Nee, ik heb deze maand geen snor laten groeien, maar kreeg wel een sik van alle nieuwe muziek die deze maand weer uit de luidsprekers knalde. Dat doe ik mezelf aan natuurlijk, dus ik moet niet lopen zeuren. Beter zou ik nog eens terugblikken op de meest essentiële releases van de op één na laatste maand van het jaar. Met Sheldon Siegel, Pelt en Al Doum & The Faryds is november een maand geweest met een aantal geweldige albums. In iets mindere mate waren de eerder besproken Mind Over Mirrors en Cut Hands ook zeker de moeite van het horen waard. En dan hebben we het alleen nog maar over het vinyl dat is langsgekomen.

Steeds vaker duikt er namelijk uitstekende muziek op dat exclusief verkrijgbaar is op de aloude cassette. Ik noem als meest aansprekende voorbeeld de recent uitgekomen tape Because Time Is Too Short van één van mijn favoriete Vlaamse muzikanten van de laatste paar jaar: Ignatz. Kapotte minimalistische blues en exotische folkmuziek, nog steeds heerlijk lo-fi, aangekleed met loops van rommelige tapes en met een stemgeluid dat is vervormd tot die van een oude bluesheld in de laatste fase van z’n leven. Because Time Is Too Short verschijnt bij Taping Policies.

De walkman draait dus overuren, ook met een nieuw stapeltje uit Wenen, van Feathered Coyote Records. Desmadrados Soldados De Ventura doet in ongecompliceerd rocken, resulterend in een psychedelische mastertrip waar de onbesuisde riffs je om te oren vliegen. Het duo González & Steenkiste brengt stonede harmoniumakkoorden en een jankende viool; het beste wat Vlaanderen te bieden heeft op dronegebied. Köhn uit diezelfde regio doet ook een duit in het zakje op het gebied van meditatieve muziek met de cassette Reflexionen. Het is echter niet per sé de oude synthesizer klanken die hier een meerwaarde vormen, maar de handgemaakte en -getekende hoes van het sympathieke Almost Halloween Time Records.

Over sympathieke labels gesproken, New Vague Records was hard op weg was hard op weg om er één te worden totdat oprichter Joel Nickelson werd getroffen door een beroerte en kwam te overlijden. Gelukkig laat hij in ieder geval nog een dubbele lp van Majutsu No Niwa (Frontera reissue) en Old Sun van Le Son De L’Os na. Laatstgenoemde Japanse trio maakt licht akoestische improvisatiemuziek met behalve gitaar ook fluit, piano, belletjes, een bas met één snaar en dromerige, woordloze zang. De kalme acid folk die hier uit ontstaat is heerlijk bevreemdend en is bovendien dermate zacht opgenomen dat luisteren naar deze lp een bijzondere en intieme ervaring wordt.

Op het gebied van improvisatiemuziek mag een nieuwe plaat van de legendarische groep Smegma niet ontbreken. Ever And Anon is opnieuw een weirde mix van freejazz, noise en duivelse surfmuziek. Ze maken het type avant-garde muziek waar verder alleen de jostiband mee weg komt, dus sla je slag met deze lp. Het internationale trio 300 Basses is minstens zo vreemd, al was het alleen maar door de instrumentatie: drie accordeons. Op Sei Ritornelli wordt volop geëxperimenteerd en geïmproviseerd zodat nergens een accordeon is te herkennen, maar misschien wel een bas of twee. Een andere tip op dit gebied is van uitvinder, onderzoeker, schrijver en artiest Jacques Brodier. Hij improviseerde al met elektronica in de jaren zeventig, maar Filtre De Réalité is pas zijn eerste album. Het kostte blijkbaar tijd zijn eigen machine te bouwen, die hij gebruikt voor zijn musique concrète in de stijl van vroege elektronische composities.

Nog niet genoeg gehad? Probeer dan Unrock The House, een live registratie van het concert dat Alan Bishop en Sir Richard Bishop van Sun City Girls gaven in Krefeld, 2011. Het is een mooie verzameling op dubbele lp, maar je moet wel tegen het (humoristische) geouwehoer ertussendoor kunnen. Voor meer ongecompliceerd beukwerk kun je bij Aluk Todolo (instrumentale black metal / stoner / kraut / noise / drone) of Verma (hypnotiserende psychrock) terecht.

Tijd om de jaarlijstjes uit te zoeken, me dunkt!

Al Doum & The Faryds – Positive Force

Het Milanese Al Doum & The Faryds laat er geen gras over groeien: de opener Sinai van hun tweede lp Positive Force is alsof de band tien minuten heeft gekregen om een jury te overtuigen van hun kunnen. Deze wereldwijde talentenjacht zouden ze op basis van veelzijdigheid alvast hebben gewonnen. Ze laten in deze tien minuten een mengeling van Afrikaanse ritmes, psychedelica, kraut, blues, funk, freejazz en invloeden uit India en Arabische landen horen.

In het navolgende half uur, dat slechts één keer onderbroken wordt (dat heb je nu eenmaal met vinyl), geven de Italianen een bijzonder geciviliseerd vervolg aan de wilde openingstrack. De explosieve uithalen op de saxofoon maken plaats voor rustige kosmische gitaarpsych. De dreiging uit het Midden-Oosten sluimert in de akkoorden, licht explosieve Afrikaanse ritmes blijven op veilige afstand en volume. Juist daar is de band op z’n best: nummers als het dromerige Earth, Ship Of Joy of het overduidelijk door India geïnspireerde Rahjan Creek zijn een lust voor het oor en brengen een gezonde dosis spanning met zich mee. Alleen in Lava komt de saxofoon nog even opzichtig terug.

Als hier referenties genoemd moeten worden, krijgen we een gemêleerd gezelschap voorgeschoteld: Sun Ra, Pharoah Sanders, Sunburned Hand Of The Man, Amon Düül II, Embryo en Ash Ra Tempel, bijvoorbeeld. Niet de minste vergelijkingen, maar het geeft terecht aan op welk niveau de heren opereren. Positive Force is namelijk een grote stap voorwaarts ten opzichte van het gelijknamige debuutalbum van vorig jaar. Vooral in opnamekwaliteit tillen ze hun ruimtelijke  en zweverige sound naar een hoger plan, wat van Al Doum & The Faryds één van de meest gelukte improvisatiebands van dit jaar maakt.

Positive Force wordt gezamenlijk uitgebracht door Black Sweat Records (label van de band) en Julia Dream Recordings (label van Andrew Ross, die liefhebbers wellicht kennen van de Volcanic Tongue shop). Vijftig vroege vogels hebben natuurlijk de gelimiteerde art-edition op bloedrood vinyl. De andere 250 moeten het doen met normaal zwart vinyl, maar dat maakt dit geweldige album niet minder kleurrijk!

Mind Over Mirrors – Check Your Swing

Na het uitstekende The Voice Rolling, dat vorig jaar bij Digitalis verscheen, komt Jaime Fennelly uit Chicago nu met een swingend vervolg: Check Your Swing. Neem dat “swingend” maar met een korreltje zout, want het is geen funk dat zijn alter ego Mind Over Mirrors laat horen. Dit album heeft meer weg van een eerbetoon aan het harmonium, het instrument dat dit jaar zijn 170ste verjaardag viert en vandaag de dag een belangrijk onderdeel is van drone muziek.

Mind Over Mirrors weet twee essentiële elementen voor een goed drone album te isoleren en ten volle te benutten: monotonie en minimalisme. Aan de andere kant is Check Your Swing rijk aan details, voldoende variatie biedend om niet naast Soothing Sounds For Baby van Raymond Scott in de kast te belanden. Fennelly heeft er duidelijk voor gekozen om geen eindeloze hypnoseopwekkende ambient te maken, maar om zijn pedaalharmonium uit India te laten ondersteunen door een synthesizer, tape en elektronica.

De mistige tonen uit het aloude instrument vormen absoluut de hoofdmoot, zoveel is wel duidelijk. Openingstrack Breaking The Jam maakt het met borrelende effecten echter toch net wat pittiger. Een ander wapen van Fennelly tegen de eentonigheid is ritmiek. Door de klanken in zwaar pulserende bewegingen over de luisteraar uit te storten, lijkt de muziek van Mind Over Mirrors soms wel een vertraagde excentrieke techno. Mound Building bevat zelfs percussie, mochten we twijfelen welk trage tempo we moeten aanhouden voor een danspasje.

Eén van de hoogtepunten is Pass Into The Driftless, het middenstuk van de lp. Hier haalt hij de flikkerende ambient geluiden uit een positief pijporgel, opgenomen in AIR te Antwerpen. Het is niet alleen om het gebruik van dit instrument dat dit nummer herinneringen oproept aan Ravedeath, 1972 van Tim Hecker, uit 2011. Abstract en claustrofobisch brengt hij donkere klanken ten gehore, resonerend in de achtergrond van een hazenslaap. Ondanks dat hij het harmonium hier even links laat liggen, haalt het op geen enkele wijze de coherentie uit het album.

Dit nieuwe album van Mind Over Mirrors is onmiskenbaar een drone album, maar ook zoveel meer dan dat. Fennelly bewijst hiermee dat dit genre ook beweeglijk en avontuurlijk kan zijn, zonder dat dit ten koste gaat van de mediterende werking van de muziek. Het harmonium zal daarom ook de komende 170 jaar nog niet verdwijnen.

Check Your Swing verschijnt op vinyl bij Hands In The Dark Records, voorzien van prachtig artwork om eenzaam bij weg te dromen in de natuur.