Muziek

Joachim Badenhorst – The Jungle He Told Me

Met zijn naam in de boekjes van onder andere het Han Bennink Trio, Baloni, de Christian Mendoza Group, Equilibrium en Tony Malaby’s Novela hoef je rietblazer Joachim Badenhorst niets te vertellen over uitdagingen. Een solo album is echter andere koek. De Vlaming, die lastig in een genre naast de jazzimprovisatie te plaatsen is, flikt het kunststukje met The Jungle He Told Me.

Badenhorst gaat relatief rustig van start met Klarinet, een stuk met in het begin veel adempauzes, die later transformeren in vlotte arpeggio’s waardoor een ritmisch geheel ontstaat. Ook op Tenor laat hij herkenbare patronen langskomen op de saxofoon, met botsende tonen die gelijktijdig gespeeld toch een prachtige melodie vormen, net als in het langzaam in toonhoogte afglijdende Djilatendo. Het zijn de nummers die tijdens de eerste luisterbeurt opvallen vanwege techniek en bewegingen, maar de jungle herbergt nog veel meer.

Op Basklarinet, tevens het langste nummer, produceert hij aarzelend minimale bromtonen, waarbij zeker het uiteinde neigt naar drone. De meeste kortere nummers op kant B zijn juist weer een stuk frivoler en houden minder vast aan een opgebouwd omhulsel; snelle wisselingen zorgen voor een springerig geluid waarin veel gebeurd, ondanks de beperking die een solo album met zich meebrengt. Een tegenhanger als Singing The Blues bijvoorbeeld, kenmerkt zich door veel rustpunten en spontane uithalen. De variëteit is dan ook groot; desondanks kan de geconcentreerde Badenhorst vasthouden aan zijn eigen speelstijl.

Het spel van Joachim Badenhorst fascineert door het experiment. Zo gebruikt hij zijn tong om de enkelriet instrumenten van klank te veranderen, of te onderdrukken. Dat hij zijn stem gebruikt terwijl hij met speeksel en de lipspanning effecten toevoegt, is misschien niet direct hoorbaar, maar dat hij af en toe in gedachten een deuntje meezingt, blijkt uit de structuren in de nummers.

Dat de woorden “structuur” en “improvisatie” niet per se haaks op elkaar hoeven te staan is een verrassende ontdekking op deze plaat. The Jungle He Told Me is geen nerveus of woest om zich heen slaand album; Badenhorst laat zijn fantasie op ontspannen wijze de vrije loop op eerder naar voren gekomen motieven. Dat zorgt voor een prettig luisterklimaat, waar zowel de extreme als de meer gereserveerde freejazz liefhebber moet van kunnen genieten.

Overigens is The Jungle He Told Me niet alleen de moeite waard vanwege de muziek. De hoes is één van de schoonste die ik dit jaar mocht vasthouden, met artwork door Rinus van de Velde en een vers ruikende zeefdruk door het Gentse Smeraldina-Rima label, dat dit album in een editie van vierhonderd exemplaren uitbrengt. Twee nummers zijn te beluisteren bij Bandcamp, waar je het album ook digitaal kunt aanschaffen.

November 2012

Nee, ik heb deze maand geen snor laten groeien, maar kreeg wel een sik van alle nieuwe muziek die deze maand weer uit de luidsprekers knalde. Dat doe ik mezelf aan natuurlijk, dus ik moet niet lopen zeuren. Beter zou ik nog eens terugblikken op de meest essentiële releases van de op één na laatste maand van het jaar. Met Sheldon Siegel, Pelt en Al Doum & The Faryds is november een maand geweest met een aantal geweldige albums. In iets mindere mate waren de eerder besproken Mind Over Mirrors en Cut Hands ook zeker de moeite van het horen waard. En dan hebben we het alleen nog maar over het vinyl dat is langsgekomen.

Steeds vaker duikt er namelijk uitstekende muziek op dat exclusief verkrijgbaar is op de aloude cassette. Ik noem als meest aansprekende voorbeeld de recent uitgekomen tape Because Time Is Too Short van één van mijn favoriete Vlaamse muzikanten van de laatste paar jaar: Ignatz. Kapotte minimalistische blues en exotische folkmuziek, nog steeds heerlijk lo-fi, aangekleed met loops van rommelige tapes en met een stemgeluid dat is vervormd tot die van een oude bluesheld in de laatste fase van z’n leven. Because Time Is Too Short verschijnt bij Taping Policies.

De walkman draait dus overuren, ook met een nieuw stapeltje uit Wenen, van Feathered Coyote Records. Desmadrados Soldados De Ventura doet in ongecompliceerd rocken, resulterend in een psychedelische mastertrip waar de onbesuisde riffs je om te oren vliegen. Het duo González & Steenkiste brengt stonede harmoniumakkoorden en een jankende viool; het beste wat Vlaanderen te bieden heeft op dronegebied. Köhn uit diezelfde regio doet ook een duit in het zakje op het gebied van meditatieve muziek met de cassette Reflexionen. Het is echter niet per sé de oude synthesizer klanken die hier een meerwaarde vormen, maar de handgemaakte en -getekende hoes van het sympathieke Almost Halloween Time Records.

Over sympathieke labels gesproken, New Vague Records was hard op weg was hard op weg om er één te worden totdat oprichter Joel Nickelson werd getroffen door een beroerte en kwam te overlijden. Gelukkig laat hij in ieder geval nog een dubbele lp van Majutsu No Niwa (Frontera reissue) en Old Sun van Le Son De L’Os na. Laatstgenoemde Japanse trio maakt licht akoestische improvisatiemuziek met behalve gitaar ook fluit, piano, belletjes, een bas met één snaar en dromerige, woordloze zang. De kalme acid folk die hier uit ontstaat is heerlijk bevreemdend en is bovendien dermate zacht opgenomen dat luisteren naar deze lp een bijzondere en intieme ervaring wordt.

Op het gebied van improvisatiemuziek mag een nieuwe plaat van de legendarische groep Smegma niet ontbreken. Ever And Anon is opnieuw een weirde mix van freejazz, noise en duivelse surfmuziek. Ze maken het type avant-garde muziek waar verder alleen de jostiband mee weg komt, dus sla je slag met deze lp. Het internationale trio 300 Basses is minstens zo vreemd, al was het alleen maar door de instrumentatie: drie accordeons. Op Sei Ritornelli wordt volop geëxperimenteerd en geïmproviseerd zodat nergens een accordeon is te herkennen, maar misschien wel een bas of twee. Een andere tip op dit gebied is van uitvinder, onderzoeker, schrijver en artiest Jacques Brodier. Hij improviseerde al met elektronica in de jaren zeventig, maar Filtre De Réalité is pas zijn eerste album. Het kostte blijkbaar tijd zijn eigen machine te bouwen, die hij gebruikt voor zijn musique concrète in de stijl van vroege elektronische composities.

Nog niet genoeg gehad? Probeer dan Unrock The House, een live registratie van het concert dat Alan Bishop en Sir Richard Bishop van Sun City Girls gaven in Krefeld, 2011. Het is een mooie verzameling op dubbele lp, maar je moet wel tegen het (humoristische) geouwehoer ertussendoor kunnen. Voor meer ongecompliceerd beukwerk kun je bij Aluk Todolo (instrumentale black metal / stoner / kraut / noise / drone) of Verma (hypnotiserende psychrock) terecht.

Tijd om de jaarlijstjes uit te zoeken, me dunkt!

Al Doum & The Faryds – Positive Force

Het Milanese Al Doum & The Faryds laat er geen gras over groeien: de opener Sinai van hun tweede lp Positive Force is alsof de band tien minuten heeft gekregen om een jury te overtuigen van hun kunnen. Deze wereldwijde talentenjacht zouden ze op basis van veelzijdigheid alvast hebben gewonnen. Ze laten in deze tien minuten een mengeling van Afrikaanse ritmes, psychedelica, kraut, blues, funk, freejazz en invloeden uit India en Arabische landen horen.

In het navolgende half uur, dat slechts één keer onderbroken wordt (dat heb je nu eenmaal met vinyl), geven de Italianen een bijzonder geciviliseerd vervolg aan de wilde openingstrack. De explosieve uithalen op de saxofoon maken plaats voor rustige kosmische gitaarpsych. De dreiging uit het Midden-Oosten sluimert in de akkoorden, licht explosieve Afrikaanse ritmes blijven op veilige afstand en volume. Juist daar is de band op z’n best: nummers als het dromerige Earth, Ship Of Joy of het overduidelijk door India geïnspireerde Rahjan Creek zijn een lust voor het oor en brengen een gezonde dosis spanning met zich mee. Alleen in Lava komt de saxofoon nog even opzichtig terug.

Als hier referenties genoemd moeten worden, krijgen we een gemêleerd gezelschap voorgeschoteld: Sun Ra, Pharoah Sanders, Sunburned Hand Of The Man, Amon Düül II, Embryo en Ash Ra Tempel, bijvoorbeeld. Niet de minste vergelijkingen, maar het geeft terecht aan op welk niveau de heren opereren. Positive Force is namelijk een grote stap voorwaarts ten opzichte van het gelijknamige debuutalbum van vorig jaar. Vooral in opnamekwaliteit tillen ze hun ruimtelijke  en zweverige sound naar een hoger plan, wat van Al Doum & The Faryds één van de meest gelukte improvisatiebands van dit jaar maakt.

Positive Force wordt gezamenlijk uitgebracht door Black Sweat Records (label van de band) en Julia Dream Recordings (label van Andrew Ross, die liefhebbers wellicht kennen van de Volcanic Tongue shop). Vijftig vroege vogels hebben natuurlijk de gelimiteerde art-edition op bloedrood vinyl. De andere 250 moeten het doen met normaal zwart vinyl, maar dat maakt dit geweldige album niet minder kleurrijk!