Muziek

Expo ’70 – Beguiled Entropy

De laatste paar jaar duikt de naam Justin Wright en zijn naam Expo ’70 steeds vaker op in muziekgenres die we simpel gezegd kunnen indelen onder de bijvoeglijke naamwoorden psychedelisch, experimenteel, analoog en kosmisch. De discografie van de in Kansas City wonende Wright uitspitten is inmiddels een heel werk, waardoor soms de kleinere (live)opnames er heruitgaven op cassette en cdr verdwijnen in de massa. Eens in de zoveel tijd verschijnt er echter een ijkpunt: een solo studio album op een wat groter label dan zijn eigen Sonic Meditations. Beguiled Entropy is er zo één.

Deze lp op Blackest Rainbow bevat nummers uit een twee dagen durende opnamesessie in zijn eigen – waarschijnlijk donkere – kelder, die plaatsvond nadat hij op diverse podia zijn thuisland uitvoerig had laten kennismaken met zijn spacy drones. Ruimtelijk zijn de vijf nummers zeker van opzet, en het feit dat deze in een studio zijn opgenomen biedt ook de mogelijkheid het geluid wat warmer en gevarieerder aan te kleden.

De openingstrack Mark Of The Rising Mantis bijvoorbeeld, heeft naast de melodische gitaartexturen een laag met analoge bliepjes en andere effecten die de aandacht probeert af te leiden, totdat een loodzware proggy riff de inleiding vormt voor het volgende nummer. De tot dikke mistige ambient uitdijende drones krijgen een behandeling met subtiel jammend gitaarspel en echoënde synthesizers, wat voor een meesterlijke trip zorgt.

Toch is Beguiled Entropy duidelijk opgewekter dan een hoop voorgaande releases, met meer beweging en verandering in de soundscapes. Vooral de twee nummers op kant B lijken meer om pulsatie en ritmes te draaien. Hard afgespeeld is Backmasking Deeper Than Darkness alsof er een gigantische donkerbruine modderstroom op je af komt, terwijl Pulsing Rings Of Ice zelfs een drumcomputer meebrengt, als een soort vertraagde dronetechno. Dat genre bestond vast nog niet.

Met zo’n vruchtbare output is het gemakkelijk kritiek leveren; drones hebben namelijk nog al eens de neiging om aan de oppervlakte allemaal hetzelfde te klinken. Hoewel ik sommige releases van Expo ’70 ook echt niet uit elkaar kan houden, hoor je mij niet klagen. Het niveau is namelijk constant hoog, waardoor albums als deze er nog meer uitspringen.

Mike Khoury & Ben Hall – It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing

Violist Mike Khoury en percussionist Ben Hall komen elkaar regelmatig tegen (onder meer bij Graveyards), maar nog nooit was hun samenwerking zo intens als op dit album. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing is één van de meest wilde freejazz platen van dit jaar, en als we af zouden gaan op de hoeveelheid energie die het afgeeft, ook meteen één van de beste.

Khoury – eigenaar van de Entropy en Detroit Improvisation platenlabels – is van Palestijnse afkomst, en dat is terug te horen in zijn spel. Melodieën uit het Midden-Oosten zijn herkenbaar tussen de constant trillende snaren van zijn viool. Desalniettemin is het vooral Oost-Europa en de klezmertraditie die in de gedachten opdoemt. Zijn spel draagt die typische melancholiek, afgespeeld in sneltreinvaart.  Fingerpicking op het snaarinstrument wordt afgewisseld met compacte, wilde bewegingen van de strijkstok, en onverwachte korte pauzes. Een grensoverschrijdend stukje improvisatie.

Maar dan Ben Hall. Hij lijkt nog meer haast te hebben met het afwerken van dit half uurtje. Zonder medelijden richt hij een waar slachtveld aan op het drumstel: geen seconde wordt onbenut gelaten de vellen en bekkens met een ongelofelijke kracht en snelheid te mishandelen. Hoewel het in de eerste instantie klinkt alsof er lukraak een aanval wordt geopend op het instrument, speelt Hall met een weldoordachte tactiek, met militaire precisie uitgevoerd. Zijn oneindige salvo’s zijn strak als een mitrailleur, zodat hij een groot aandeel opeist in de intensiteit van het album.

Deze ongenadige lp zou bij iedere liefhebber van improvisatiemuziek en volledig vrije jazz in huis moeten staan, en kan wellicht ook liefhebbers van etnische klanken bekoren. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing komt uit bij 8mm Records in een handgenummerde editie van 125 exemplaren.

Foto door Jan Pillaert.

Augustus 2012

Drukke maand. Naast Djin Aquarian & Plastic Crimewave Sound, drie lp’s met Timo van Luijk, Nils Rostad, Diamond Terrifier en Goat was het aanbod deze maand bijna niet te overzien. Een paar releases staken boven het maaiveld uit. In 2010 riep ik Before Today van Ariel Pink’s Haunted Graffiti uit tot plaat van het jaar, en na enige doordringtijd blijkt opvolger Mature Themes net zo vermakelijk. Volwassen kun je de psychedelische retropop nog steeds niet noemen, al zijn er tekstueel wel stappen gemaakt die de mondhoeken verder richting oren doen krullen. Het titelnummer en Symphony Of The Nymph zijn onweerstaanbare hits, maar ook onderstaande videoclip geeft goed aan waar het album om draait.

Als liefhebber van het werk dat Ben Chasny uitbrengt onder de naam Six Organs Of Admittance, heb ik uitgekeken naar Ascent op Drag City. Toch is het even schrikken als je psychedelisch en folky fingerpicking verwacht. Comets On Fire fungeert op dit album namelijk als backing band en dat is te merken. Ascent heeft bij vlagen meer weg van Sleepy Sun of zelfs een stonerrockband dan van een Robbie Basho. Gelukkig duiken er voor de variatie ook nog wat fraaie akoestische nummers op. Een verfrissend album. Voor diegenen die toch liever rust zoeken in dit genre: Daniel Bachman met Oh Be Joyful is een aanrader.

Met een concert van Fushitsusha in het vooruitzicht is er bij mij hernieuwde interesse ontstaan in het Japanse PSF label. Het album 3rd van de gitarist Atsushi Reizen, van eerder dit jaar, is er eentje om in te lijsten. Prachtige, subtiele gitaarambient als een langzaam voorbijtrekkend landschap. Meer recent vonden oude opnames van Satoshi Sonoda en Hisato Higushi de weg naar een release op PSF. De compilatie Mimi-Nuki van eerstgenoemde brengt een weird overzicht van de experimenteerdrift tijdens de jaren 80, waarbij ook Merzbow nog even in een gastrol voorbij komt. Early Works van Higushi is samengesteld uit enkele liveopnames uit halverwege jaren 90, toen zijn fragiele, welhaast androgyne stemgeluid en miniem gitaargetokkel op z’n best was. Een goede reden om Bara Bara Na Bamen, uitgebracht in februari door Apollolaan Recordings, ook nog eens op te zetten.

Meer nieuws uit Japan komt van Peter Brötzmann, Masahiko Satoh & Takeo Moriyama. Of eigenlijk uit Polen, want Yatagarasu is opgenomen in Krakau. Gewapend met alt- en tenorsax, klarinet en taragot gaat de Duitser in gevecht met de twee Japanners op piano en drums, waarbij een intens en veeleisend freejazz stuk ontstaat. Nog niet genoeg energie opgezogen? Dan is misschien – in een heel ander genre – Wild Beyond Belief van Satan’s Satyrs iets: meedogenloze en vuile rock ’n’ roll dat bij vlagen metal en hardcore trekjes lijkt te hebben. Daarbij vergeleken is het gratis te downloaden album Pus Mortem van Black Pus bijna vriendelijk en aangenaam te noemen. Achter deze noiserock act gaat Lightning Bolt drummer Brian Chippendale schuil, dus je bent gewaarschuwd.

Echt rustig worden we pas van de Feedback Works van Eliane Radigue. Deze niet eerder uitgebrachte werken, verpakt in een dikke dubbel lp, omvatten geluidsinstallaties uit de periode 1969-1970. Het is nog steeds ongeëvenaard wat  de Française met minuscule verandering in klank en toon weet voort te brengen. Zeker bij nacht, wanneer er geen enkele afleiding aanwezig is, brengt haar ARP 2500 synthesizer je in vervoering. Voor ontspanning kunnen we ook altijd bij Sloow Tapes terecht. Met het recente Kali van Bul-Bul Tarang Gang haal je Indiase ragas in huis, maar vooral A Minor Prince van Innercity is werkelijk geweldig. In iets meer dan een uur wordt je opgeslokt in een grandioze space trip van lo-fi elektronica, new age en minimale kraut. Om in september weer wakker te worden.