Muziek

Hieroglyphic Being & White Out

Het in Gent gevestigde label audioMER. is sinds 2008 actief op het gebied van vinyl releases, gericht op experimentele muziek met bijzonder artwork van hedendaagse visuele artiesten. Vorige maand zagen twee releases het levenslicht: Hieroglyphic Being en White Out. Dat dit nummer zeven en acht betreft in de discografie van het label, geeft aan dat het hier niet gaat om kwantiteit, maar om uitgaven die de luisteraar voor langere tijd blijven boeien. Ik neem graag de proef op de som.

Hieroglyphic Being is Jamal R. Moss, een dj en producer afkomstig uit de elektronica en house scene van Chicago. De laatste paar jaar heeft hij een enorme discografie opgebouwd van veelal kleine releases, iets wat niet vreemd is in de genres waarin hij opereert. Toch mag je Jamal R. Moss gerust een buitenbeentje noemen. Als Sun Ra liefhebber mengt hij door zijn toch al experimentele elektronische stukken invloeden uit de new age, noise, psychedelica en free jazz. De term “house” is in ieder geval ver te zoeken.

De plaat Le Jardin des Chemins Bifurquants bevat een heus concept. Als planten een religie zouden hebben, hoe zou dan hun cultus latriae er uit zien? Kleurrijk, als we het hoesontwerp van Robert Beatty (bekend van de band Hair Police) moeten geloven. Muzikaal heeft Moss zijn ideeën hierover opgedeeld in twee lange stukken die minstens zo’n bevreemdende indruk geven. De A-kant heeft een doffe laag new age synths als ondergrond, waarboven futuristische beats een gevecht aangaan. De andere kant van het vinyl is verwijst nog veel meer naar oude kraut en electro, waarbij een opdoemende gitaardrone en de bizarre ritmes Hieroglyphic Being wederom buiten een hoekje plaatsten. Verfrissend!

White Out bestaat reeds een jaar of vijftien, gevormd door Lin Culbertson en Tom Surgal. Hun creativiteit is in die jaren niet onopgemerkt gebleven, samenwerkingen met Thurston Moore, Jim O’Rourke en Carlos Giffoni onder andere, tot gevolg. Asphalt And Delay is eigenlijk het eerste album van het duo waarop ze zonder muzikanten van buiten opereren.

Asphalt And Delay is een indrukwekkend samenspel tussen de percussie van Surgal en de diverse instrumenten en effecten van Culbertson, waarbij ook wordt geschermd met de tegenstellingen tussen elektronisch en akoestisch. Incidenteel duikt het gefilterde stemgeluid van Culbertson op, doch alleen wanneer dit past in het palet van free jazz en elektro-psychedelica. De vijf composities zijn uitdagend, avontuurlijk, veelal druk, op sommige momenten rustgevend, maar nergens voorspelbaar. De samensmelting van al die elementen wordt gelukkig niet tot het uiterste gedreven, zodat dit album een prachtig gesmeed geheel genoemd mag worden. Een dikke aanrader dus voor diegenen die van geïmproviseerde elektroakoestische muziek houden.

November 2011

Veel zinnigs heb ik niet getypt in de afgelopen maand, mede door tijdgebrek en/of omdat ik niet genoeg tekst kon verzinnen voor een afzonderlijke release. Dus, je kunt gerust stellen dat de wel besproken nieuwe (France & Orfanado) hoogtepunten waren in november. Het is toch al een rustige periode, omdat labels nu veelal geen of weinig albums meer uitbrengen uit angst dat deze de jaarlijsten niet meer halen. Maar de hele maand niets, daar kan natuurlijk geen sprake van zijn.

Sommige platen hebben door het artwork echt een meerwaarde. Zo ook de 12” The Prime Revealer van Jonas Reinhardt: beide zijden van het vinyl zijn op kunstige wijze gegraveerd. Doordat de ene kant op 33 toeren wordt afgespeeld en de andere op 45 toeren is het draaien ervan een plezante bezigheid. Ook qua sound trouwens, want de Amerikaanse band trekt gerust de lijn door van het eerder besproken en tamelijk geniale Music For The Tactile Dome: spacy vintage synthesizer werk (denk aan Jarre, Schulze) met kraut drones. Enige nadeel: deze duurt bij elkaar maar elf minuten.

Gelukkig zijn er in hetzelfde genre nog wat meer minuten mee te pakken. Een mooi voorbeeld is Fictions van Le Révélateur, waar een voormalig gitarist van Godspeed You! Black Emperor en Fly Pan Am achter schuilgaat. New age composities vermengen zich langzaam met ambient en dikke synthtapijten. Fictions is uitgebracht op het label van Steve Hauschildt (Emeralds), die zelf ook met een aardige soloplaat aan kwam zetten. Op Tragedy & Geometry, verwijzend naar Griekse mythologie, combineert hij veelal abstracte klanken uit de ambient, elektronica en kosmische  kraut. Aangenaam betoverend.

Wie vorig jaar voor heel wat betovering zorgde, was Brian Pyle (o.a. Starving Weirdos) met zijn soloproject Ensemble Economique. Psychical op het Not Not Fun label klonk als een futuristisch voodoo ritueel en had ik achteraf gezien doodleuk in m’n top 10 geplaatst van 2010. De nieuwe plaat heet Crossing The Pass, By Torchlight. Duidelijk minder overweldigend en agressief dan de voorganger, maar zeker niet minder goed. Pikzwarte synthesizers en rituele percussie vullen deze lp.

Over Maria Minerva typte ik in augustus al, toen om haar album Cabaret Cixous aan te prijzen. Nu heeft ze alweer een vervolg klaar in de vorm van een half uur durende ep: Sacred & Profane Love. Nog romantischer en vooral nog meer gericht op beats duikt de excentrieke Estse producer wederom in de wereld van cheesy ‘90s muziek, met house, disco en rave in de hoofdrol. Het levert alweer de derde bijzonder frisse release dit jaar op die haar naam draagt.

Wat ik ook nog het vermelden waard vind is Replica van Oneohtrix Point Never (knappe elektronische collages) en Chris Watson met zijn El Tren Fantasma (ambient met field recordings van zijn avontuurlijke treinreis door Mexico). Toch was november er vooral om nog ongehoorde albums van eerder dit jaar eens uitvoerig te beluisteren. Die laat ik hier achterwege. Terugblikken op het gehele jaar 2011 doen we immers in december.

France – Pau

Ergens tussen het Rhônedal en het Centraal Massief ligt Le Puy-en-Velay, een heus pelgrimsoord waar gelovigen zich verzamelen om naar Santiago de Compostella te vertrekken. Het is ook de verzamelplaats voor de drie Fransen Jeremie Sauvage, Mathieu Tilly en Yann Gourdon, vanuit waar ze hun geloof in drone-, rock- en noisemuziek op eigenzinnige wijze over de wereld dreigen te verspreiden. Met de eenvoudige doch unieke opstelling met drums, basgitaar en versterkte draailier (“hurly-gurdy”) weet de band een bijzonder geluid neer te zetten dat onherroepelijk de luisteraar in een trance brengt. Het drietal noemt zichzelf France, de meest ongooglebare bandnaam ooit.

Ik kan mij het optreden van France op het KRAAK festival, in maart dit jaar, nog goed herinneren. Niet alleen omdat het de openingsact was, en de geest op dat tijdstip dus nog helder. Het was vooral omdat de band een memorabel optreden neerzette waarbij menig toeschouwer omver mee werd geblazen, en in ieder geval mij na een half uur compleet verbaasd en met piepende oren achterliet. Het is lastig voor een band datzelfde gevoel naar plaat te vertalen, maar met Pau komt France aardig in de buurt.

Pau is uiteraard vernoemd naar de plaats waar de twee nummers op deze lp zijn opgenomen, op 4 maart 2009 om precies te zijn. De datum zal menigeen een worst zijn; France lijkt namelijk altijd hetzelfde nummer te spelen. Het kinderlijk eenvoudige spel op het drumstel en de met één snaar uitgeruste basgitaar is compleet inspiratieloos, maar het eentonige vormt de ruggengraat voor wat het geluid van France kenmerkt: de draailier, klinkend als een monsterlijke droneriff op repeat. Het bespelen van de vielle à roue zorgt voor minimale transformaties in het klankgeluid, zodat de hypnose die deze band teweeg brengt in geen geval een diepe slaap wordt. Releases van France kenmerkten zich voorheen door ietwat platgeslagen liveopnames. Met Pau – wat ik gerust de meest professionele uitgave tot nu toe kan noemen – worden de tonale alteraties eindelijk eens fatsoenlijk uitvergroot. Zonder dat de power van zo’n liveoptreden verloren gaat, overigens.

De indrukwekkende lp op 8mm, waarvan de 200 exemplaren reeds zo goed als uitverkocht zijn, is zonder meer de moeite van het aanschaffen waard. Een gezeefdrukte hoes die kracht uitstraalt en hallucinaties opwekt, een net zo prachtige binnenhoes, en alles handgemaakt. Het loont echter ook om eens naar de digitale versie op Bandcamp te loeren, want die biedt een bonus track van bijna vijftig minuten. Het is de registratie van het live optreden in La Centrifugeuse, de dag na de opnames voor de lp. Nog meer dan op de studionummers toont France hier zijn kunnen: Yann Gourdon gaat door tot uitputting hem ervan weerhoudt de draailier nog langer te bespelen. Kracht, opoffering, passie, verlichting. Tijd dus, voor een bedevaart naar Le Puy-en-Velay.