De Amerikaan Jeff Witscher heeft een hoop schuilnamen. Impregnable, Secret Abuse, Marble Sky en Rene Hell zijn een greep uit zijn collectie pseudoniemen. Met die laatstgenoemde is hij de afgelopen paar jaar gestaag een reputatie aan het opbouwen. Nadat hij met Porcelain Opera op het Type label debuteerde, was hij te horen op verschillende collaboraties en bracht hij onder meer een 7” uit op KRAAK. Dat Rene Hell tijd heeft gehad om ondertussen zijn tweede – The Terminal Symphony – af te maken, mag een wonder heten. Maar afgeraffeld is het album zeker niet. Net zoals zijn collega in de elektronische muziek Tim Hecker heeft de producer een oog voor compositie, iets wat wellicht al uit de titel valt af te leiden. The Terminal Symphony luistert inderdaad als een klassieke opera, doch geheel met elektronische arrangementen. Strak georkestreerd en vol met minieme details maakt van dit album een kosmische reis langs kraut, new age, ouderwetse synthesizermuziek en lichte noise. Dansbaar is het niet, want de golvende klanken worden alleen maar opgevuld met meer bliepjes en kraakjes (geen beats dus), zonder dat die de symfonie verstoren. Je mag gerust de conclusie trekken dat klassieke en elektronische muziek elkaar steeds vaker weten te vinden, en The Terminal Symphony is daar een schoolvoorbeeld van.
Nee, ik zoek geen onderdelen voor een brommer. Ik zou graag het album Tank van Kreidler willen bestellen. Verkeerde adres? Wat zegt u? Nee, ik neem u niet in de maling. Moet u eens horen, Kreidler loopt al sinds het jaar 1994 rond in de Duitse elektronica! Nee, niet sinds 1950. Nogmaals, ik heb het niet over brommers. Ik haat brommers. Ik heb liever Kreidler’s negende album, dat bol staat van de verwijzingen naar oude krautrock, progressieve elektronica gemaakt met analoge instrumenten en soundtracks van Italiaanse horrorfilms uit de jaren zeventig. Vijf keer wereldkampioen in de jaren zeventig? Jan de Vries? Wie is dat nu weer? Ik betwijfel of hij bij de band is betrokken. Of houdt hij ook van een beetje vuige krautdisco à la Neu!? Niet? Dan moet het iemand anders zijn geweest die Tank van zo’n veelzijdige doch heldere productie heeft voorzien. Niet meer geproduceerd zegt u? Zit er soms iets in uw oor? Tank is begin maart uitgekomen bij Bureau B, een uitstekende plaat als u het mij vraagt.
We blijven nog even in de sfeer van het KRAAK label. Op het festival vorige week schafte ik namelijk de LP A Siren Blares In An Indifferent Ocean aan, de debuutplaat van Bridget Hayden. De Britse maakte in het verleden op onder meer gitaar en als violiste furore bij het dronegezelschap Vibracathedral Orchestra. Vijf jaar geleden alweer ging ze haar eigen weg en besloot ze haar creativiteit behalve in de muziek ook te ontplooien in de schilderkunst, poëzie, fotografie et cetera. Intussen heeft ze zich dus aangesloten bij de KRAAK familie, die haar plaat uitbrengt en haar afgelopen zondag een podium bood.
Haar optreden was wat mij betreft een succes. Zittend op een stoel speelt ze kale bluesliedjes, geaccompagneerd door een flinterdunne maar tedere stem, die ergens uit de verte lijkt te komen. Haar getokkel wordt ter plekke bewerkt met pedalen en een portastudio, die ze bediend met haar schoenloze voeten. Dat geeft haar “fucked up blues”, zoals ze het zelf omschrijft, een lekker groezelig geluid mee. Tijdens de show flitsten al de namen van Ignatz en Grouper door mijn hoofd, geen misselijke vergelijking al zeg ik het zelf.
Toen ik bij thuiskomst de naald voorzichtig liet zakken, dacht ik even dat er een draaiende boormachine zich tegoed deed aan het vinyl. Ik keek nog eens. Een stofje aan de naald? Een dood insect soms? Nee, niets van dat al. Nog een poging dan maar. Toch hoor ik geen lieftallige bluessongs, maar snoeiharde gitaardrones – ontdaan van elke vorm van subtiliteit – die zich meedogenloos een weg banen door de speakers. Nietsontziend dreinen de halfvalse bromtonen om de luisteraar heen, piepend, krakend en zoemend. Natuurlijk heeft Hayden een verleden in de drones en ook noisemuziek, maar na het optreden had ik eerlijk gezegd niet zo’n vijandige manier van uiten verwacht. In plaats van Ignatz en Grouper denk ik nu eerder aan Richard Youngs’ rauwe en boze Inceptor plaat.
Maar er zal toch niet voor niets een vredelievende witte vogel op de hoes worden afgebeeld? Of is dit een manier om potentiële kopers van de LP op het verkeerde been te zetten? Aan het einde van de A-zijde vinden we het relatief korte Lost Chart. Dat lijkt meer op wat ik live heb gehoord. Rustige en zweverige lo-fi ambient, dat eigenlijk niet meer eens als gitaarmuziek is te herkennen. Draaien we de plaat om dan landen we met Trash Momentoes meteen weer met beide benen op de grond. Bijna negen minuten agressieve gitaarnoise splijten je oren. De navolgende improvisatiejam Morning Hearts is dan weer een kalm aandoende, maar constant dreigende track waar blues en ambient hand in hand gaan. Echt lief wordt Bridget Hayden pas in afsluiter Waste. Afgezien van wat lichte effecten is de gitaar hier als akoestisch instrument hoorbaar, en wordt prachtig aangevuld met nauwelijks verstaanbare zang.
De reden dat A Siren Blares In An Indifferent Ocean aan beide kanten de extremen op zoekt, is mij niet duidelijk. Wel moet ik bekennen dat Bridget Hayden mij behoorlijk heeft verrast met deze over het algemeen woeste plaat. De enkele keer dat ze bedaart zie ik als een mogelijkheid om de wonden te likken van het er voorafgaande. Luisteren brengt zeker geen ontspanning, maar dit debuutalbum is daarom niet minder fascinerend of indrukwekkend.