Muziek

Kiss The Anus Of A Black Cat – Hewers Of Wood And Drawers Of Water

De wedstrijd Nederland – België is mijns inziens altijd al bij voorbaat beslist in het voordeel van onze zuiderburen, wat muziek betreft dan. Neem nu Kiss The Anus Of A Black Cat uit Gent, een act dat sinds het debuut If The Sky Falls, We Shall Catch Larks (2005) door ondergetekende onafgebroken de hemel ingeprezen wordt. Doorgaans wordt er op gereageerd met wat gegniffel om de bandnaam – verwijzend naar een middeleeuws ritueel – zonder de muziek een kans te geven. Wellicht trekt het derde volledige album Hewers Of Wood And Drawers Of Water nu wel potentiële luisteraars over de streep.

Het wordt al snel duidelijk dat in de zoektocht naar een groter publiek, bewust of onbewust, Kiss The Anus Of A Black Cat voor een makkelijker geluid heeft gekozen. De vorige EP, The Nebulous Dreams (recensie hier), brak met die lijn die was ingezet op An Interlude For The Outermost, maar is dus een uitstapje gebleken. Meer dan ooit kiest Stef “Irritant” Heeren op deze nieuwe plaat voor echte liedjes, duidelijke composities met een voorspelbare kop en staart. Aan de andere kant is het geluid minder overweldigend dan op de voorgangers. Ondanks een instrumentatie van gitaar, banjo, bass, orgel, piano, drums en achtergrondvocalen van producer Koen Gisen en zijn beter bekende vriendin An Pierlé is de stijl sober en minimalistisch. Gitaarerupties zoals op The Firesky of rituele noisegeluiden (Dyptich) zal je niet terugvinden op dit nieuwe album. Het is diep melancholische folk wat de klok slaat, gedragen door de droevige stem van Stef Heeren.

Bij de eerste luisterbeurten van Hewers Of Wood And Drawers Of Water kreeg ik vooral zin om een dutje te gaan doen. Het vertragende doom / drones element in de muziek van Kiss The Anus Of A Black Cat is vandaag de dag tamelijk aanwezig, waardoor echt pakkende liedjes uitblijven. Uitzondering is Feathers Of The Wings Of The Angel Gabriel, dat dankzij de tokkelende banjo echt zo op een album van 16 Horsepower past zonder dat het zou opvallen. Maar goed, de overige acht nummers hebben aan de oppervlakte nogal weinig om het lijf. Dat maakt het moeilijk om door te dringen in de dreigende onderlagen waarin de band zich wel degelijk van zijn beste kant laat zien. Het lichtvoetige All Your Ghosts Are Worried bijvoorbeeld, laten de versterkte gitaren de luisteraar in afwachting van een climax, die uiteindelijk niet plaatsvindt maar wel zorgt voor een delicate spanning. Zo ook in Veneration, een duistere verheerlijking van het rituele folk geluid gevoed door hemeltergende klanken en hypnotiserende percussie.

Al sinds de start van wat eigenlijk het soloproject van Stef Heeren is, staat Bijbelse thematiek centraal in de teksten. Hierin gaat hij nu verder dan ooit tevoren. De titel van het album verwijst natuurlijk al naar de passage Jozua 9:27, waarin de opvolger van Mozes de Chiwwieten beschermt tegen de Israëlieten door ze tot houthakkers en waterputters voor heel Israël te maken. Een sarcastische kijk op het geloof, het lijden voor de Heer en afkeer hiervan sijpelt steeds duidelijker en met minder omwegen door in de tekstuele eigenschappen van Kiss The Anus Of A Black Cat. Op de brandstapel hoeven ze in deze tijd niet meer. Het onderwerp sluit juist naadloos aan op de stijl waarin Stef Heeren zijn zang ten gehore brengt: belijdend, bedroefd en desavouerend.

Dat Hewers Of Wood And Drawers Of Water mij in de eerste instantie niet wist te overtuigen is gelukkig slechts tijdelijk gebleken. De truc van herhaling werkt net als in de repeterende klanken op het album verslavend en bovendien openbarend. Daarmee zorgt de band ervoor dat ze alsnog een hoogtepunt aan de discografie heeft toegevoegd, zonder dat het oude werk erbij verbleekt. Daarnaast kan ik zeggen dat Kiss The Anus Of A Black Cat – tegen de verwachting in – niet beschuldigd kan worden van herhaling van het eerder gedane. Deze sterkst geproduceerde plaat tot nu toe brengt de band hopelijk een verdiend stapje hoger op de ladder.

David Sylvian – Sleepwalkers

Over David Sylvian heb ik het al vaker gehad. Zijn post-Japan werk, en in het bijzonder de laatste twee albums Blemish en Manafon, staan bij mij in hoog aanzien. Vooral vanwege het experiment en de drang naar improvisatie. Met stilte muziek maken, het clichématige zoeken naar de grenzen van wat nog “muziek” genoemd mag worden. Het is eigenlijk best snobistisch om die genoemde albums zonder blikken of blozen briljant te noemen. Het is kamermuziek voor in een isolatiecel, afstandelijk en leeg. Onhoorbare genialiteit en het toch willen benoemen is vragen om scheve gezichten. David Sylvian maakt het mij nu een stuk makkelijker met zijn nieuwste release Sleepwalkers.

Nieuw mag Sleepwalkers eigenlijk niet heten, en eigenlijk geldt voor de meeste nummers ook geen “nooit eerder verschenen”. Het is een verzameling van samenwerkingen met andere muzikanten, verloren gegane nummers van voorgaande releases, van origine geschreven tussen 2003 en 2009. Sleepwalkers bevat voor de purist of verzamelaar weinig nieuw materiaal, maar veel nummers zijn anders opgenomen, geremixed, geremastered of licht aangepast en hebben daarom toch een meerwaarde.

De titeltrack, tevens het openingsnummer, was reeds te horen op de cd die als bonus bij het The World Is Everything fotoboek verscheen. Deze komt nog het dichtst in de buurt van het minimale geluid van Manafon, maar bij het tweede nummer Money For All wordt al snel duidelijk dat de sfeer op deze compilatie van een heel andere aard is. Kenners herkennen natuurlijk direct de single van Nine Horses, het relatief opgewekte en dynamische drietal dat naast Sylvian uit Steve Jansen en Burnt Friedman bestaat. Een toegankelijke toon is meteen gezet.

Zojuist genoemde Steve Jansen is tevens de broer van Sylvian (beide dragen artiestennamen). Hij staat schijnbaar toch wat anders in het leven, mocht dat een weerspiegeling zijn van de muziek die ze maken. Rijker in geluid en beslist traditioneler in compositie luisteren deze nummers gemakkelijker weg, zo ook Ballad Of A Deadman. Een samenwerking met het Noorse elektronische jazzensemble Punkt valt daar overigens niet onder.

Hoogtepunt is de versie van World Citizen, een samenwerking met de Japanse geweldenaar Ryuichi Sakamoto. De breekbare piano, fragiele stem en kille effecten versus warme keyboards zorgen voor kippenvel. Toch is het weer geen nieuwtje; het was al te horen op het Chasm album van Sakamoto, dat iedere muziekliefhebber natuurlijk allang in de kast heeft staan. Wel gloednieuw is Five Lines, de eerste vrucht geplukt van het muzikale partnerschap met klassieke componist Dai Fujikura. De zenuwachtige strijkers gooien wellicht roet in het eten voor wie zachtaardige klanken had verwacht.

En zo wisselt David Sylvian de diverse collaboraties keurig af op dit album. Pure Genius met Tweaker is een andere die er uit springt, met onconventionele zanglijnen en elektronica die zich laat omarmen met gemanipuleerd gitaargeluid. Ergens in het nummer Transit (van Christian FenneszVenice album) zijn ook gitaren gebruikt, al zijn die bijna niet terug te horen. Dit occasionele duo behoort tot mijn favorieten; ondanks ontelbare luisterbeurten zal ik deze track daarom niet snel skippen. Dat zal ik overigens ook niet doen met Thermal, een gedicht voor zijn dochter (met Arve Hendriksen op trompet) en Trauma, de afsluitende track die alleen op de Japanse editie van Blemish verscheen.

Sleepwalkers is door de variëteit en toevoeging van albums die niet tot zijn eigen discografie behoren, een erg veelzijdige en plezierige luisterervaring. Geïnteresseerden die gestopt zijn bij Japan hebben hiermee een mooi instapmoment gekregen om kennis te maken met de hedendaagse David Sylvian, zonder dat de liefhebbers van zijn nieuwerwetse geluid in de kou moeten staan.

Vermakelijk weekend

Zullen we het weer eens over Deer Tick hebben? Al sinds 2007 loop ik te gillen dat dit zo’n geweldige band is. Dat ze dan een aantal jaar later, afgelopen vrijdag, gewoon voor mijn neus staan te spelen in Middelburg, dat mag een klein wonder heten. Als fanboy van het eerste uur moet dat een onvergetelijke ervaring zijn geweest, niet? Viel dus wel mee, wel was het optreden erg “vermakelijk”. Dat woord “vermakelijk” zie ik mezelf steeds vaker gebruiken voor het weergeven van mijn subtiele afkeer of teleurstelling. Het voorprogramma Caitlin Rose verdiende dat woord niet eens, dus daar gaan we verder ook geen woorden meer aan vuil maken. Die staan hier namelijk al.

Zullen we het eens over het Incubate festival hebben? Want toen ik afgelopen zaterdag voor het eerst tijdens dit bonte feestje voor onafhankelijke kunst en cultuur rondliep in Tilburg, kon ik mezelf alleen maar voor m’n kop slaan dat ik dit nooit eerder heb gedaan. Het is een festival waar ik mezelf meteen thuis voelde. Je kunt je eigen gang gaan met de diverse locaties in de binnenstad van Tilburg en de line-up is om van te smullen. Bovendien is het vanuit Zeeland met de trein nog goed te doen, al stelde de NS dan wel ProRail de bezoekers uit de provincie danig op de proef door snelbussen in te zetten, de sloomste vervoersmiddelen die je kunt bedenken.

De goede oude 013. Zo oud is die inderdaad niet, maar ik heb heel wat uurtjes al dan niet beneveld doorgebracht aan de bar in de kleine zaal of de Batcave. Dit doorgaans tijdens optredens van obscure metalbandjes uit de krochten van de aarde. Het was dan ook een aangename nostalgische ervaring om als binnenkomer de band This Will Destroy You lawaaiige gitaarmuren te zien optrekken die de trommelvliezen eens goed schoonspoelden. De postrock band viel wel wat veel in herhaling in de vier lange nummers die er gespeeld werden, maar die gehoorbeschadiging was in ieder geval al binnen.

Dat was maar goed ook, want bij het optreden van Psychofagist is het aan te raden de schelpen te bedekken. De extreme grindcore van de Italianen in de Batcave is eigenlijk ronduit belachelijk. Dat je overal maar breaks, tempoversnellingen, onnavolgbaar geschreeuw en een piepende trompet ingooit betekent nog niet dat je technische jazzgrind speelt. De extremiteit was echter van een dermate absurd niveau, dat ik Psychofagist dan toch als “vermakelijk” classificeerde.

Ik kwam natuurlijk voor het optreden van Richard Youngs in de Pauluskerk. Net toen ik op het punt stond om deze website om te toveren in een fanpage voor de Britse muzikant, deed hij mij tegen alle verwachtingen in daarin twijfelen. In de muisstille kerk trad hij namelijk op met zijn stem als enige instrument. Spelend met de stiltes en de sfeer in Gods huis bracht hij geïmproviseerde a capella versies van nummers die zijn hele carrière omvat. Dat leverde voor het publiek soms ongemakkelijke momenten op. Halverwege het optreden was de helft van de zaal al vertrokken, maar Youngs hield vast aan zijn bijzondere concept. Met een stylofoon bepaalde hij tussendoor de toonhoogte van zijn stem om daarna wederom op hypnotiserende wijze zijn teksten voor te dragen. Ik ben nog steeds een beetje van slag.

Dat maakte wel dat ik het optreden van Circle – de Finse band die alle genres afloopt – heb gemist. Gelukkig kon ik mij ook amuseren bij The Skull Defekts, terug in de Batcave. De Zweedse band is er eentje waarmee je de buren uit huis jaagt. Met noisy avantgarde rock, primitieve drums en elektronische effecten maken ze er een behoorlijke brij van die ook een vleugje no-wave in zich heeft. Over wave gesproken: beneden verschenen de Noren van Serena Maneesh op het podium. Shoegaze zoals dat hoort, met een hoop lawaai en toch herkenbare liedjes.

Hoewel het programmaboekje vol staat met acts die de avond nog meer hoogtepunten brengen, gebiedt het programmaboekje van de NS dat de reis naar Zeeland moet worden ingezet. Met lichte weemoed verlaat ik het meer dan vermakelijke Incubate festival. En toch, vijf acts zien op een festival is in ieder geval al een persoonlijk record, dat ik volgend jaar ga proberen te verbreken.