Op vakantie

Na alle roemloze, langdurige en nietswaardige werkdagen is een mens soms toe aan vakantie. Aan een plek waarin hij niet geconfronteerd wordt met dagelijkse beslommering van het verafschuwde insect dat de naam medemens draagt. Een plek waar het belangrijkste voor heel even weer voorop kan staan: poepen, zuipen, eten, relaxen, slapen, niet per se in die volgorde. Eigenlijk maakt het niet eens uit op welke godverdomse plaats je vertoeft. Belangrijk is eigenlijk alleen dat er geen enkel element aanwezig is dat je aan het alledaagse leven zou kunnen herinneren.

Het begint al op het vliegveld. Zich in een drom bewegende massa stompzinnige Nederlanders die met een goede smoes 85 kilo aan bagage aan boord proberen te krijgen, storten zich bij opening massaal op de incheckbalie. Met rood aangelopen hoofd beweren twee zeventig jaar oude pubers dat ze de zware spullen in de handbagage hebben gestopt. Handbagage dat overigens dezelfde ruimte inneemt als een klein nijlpaard. Met gepaste trots wordt er door mij slechts één tas van twaalf kilo gepresenteerd. En meteen doorverwezen naar de slecht bezette balie voor “afwijkende afmetingen”. Als je niet in het bezit bent van een overdreven Samsonite tel je hier niet mee.

In de wachtruimte kan je helemaal je lol op. Het is midden in de nacht, maar iedere aanwezige staat als een speedverslaafde met grote ogen op zijn Omega horloge te tikken, ook al duurt het volgens planning nog een uur voordat het vliegtuig moet vertrekken. Vooral belachelijk geklede Gaastra dertigers bevolken deze ruimte. Normaal gesproken zouden ze op deze tijd van de dag chagrijnig uit hun bed kruipen omdat hun ongewenste maar oh zo hippe kudtkind loopt te krijsen daar het aan de inmiddels beige uitgeslagen spenen van mama wil lebberen. Nu mag het dat bij oma proberen. Bejaarden zijn er overigens ook. Ze kijken uit hun ogen alsof ze bang zijn dat Magere Hein eerder is dan de piloot. Met een uitgedroogde rijstekoek tussen hun artificiële gebit wachten ze gespannen de uitslag van deze race af. Het liefst zou je ze een handje helpen. Met een stoomwals.

Ook na de landing laat het Nederlandse volk zich weer van zijn beste VOC-kant zien. Men stort zich op de te krappe bagageband als een nest vale gieren op een pas gestorven kadaver, gehaast om ook dit eiland te koloniseren. Ondanks dat er ook hier een rookverbod in openbare gelegenheden geldt, vindt iedereen het opeens normaal een half pakje zware Van Nelle in een vloeitje te proppen en met de bruine slierten tussen de tanden demonstratief te staan paffen. Nog even en okselhaar mag ook weer.

Eenmaal neergestreken in of rondom het verblijf, blijkt al snel het voordeel van een vakantie: geen enkele pekeltrut of drolletikker zal je na deze vakantie ooit weer tegenkomen. Dat is natuurlijk anders wanneer men als een stelletje belegen zwakzinnigen ieder jaar naar dezelfde camping trekt. Wetende dat er nimmer een terugkeer gaat plaatsvinden, kan je hier zonder schaamte onbeschoft doen naar de plaatselijke eilandbewoners, geen fooi geven, het plafond van de wc onder de stront smeren, promiscuïteit, ja, voor mij part de vrouw van de restauranteigenaar lopen beffen terwijl het hoofdgerecht wordt bereid. Al die mensen verdwijnen met geluk al na een paar uur uit je leven; geen omkijken meer naar. Ziedaar, de reden waarom de gemiddelde mens op vakantie de Neanderthaler voelt boven komen en zich zonder een greintje zelfrespect mateloos misdraagt.

Als je dacht dat de vrouw van de restauranteigenaar vreemd rook, dan is er nog wel wat te vertellen over het voedsel op het eiland. In Nederland maken ze er reclame voor onder de naam Bonzo; hier leggen ze er wat met vet volgezogen aardappelstaafjes en dorre blaadjes uit het plaatselijke plantsoen naast en verkopen het voor dertien euri. “De olijfolie is uit eigen tuin en ook uitstekend geschikt als glijmiddel”, spreekt de ober in vloeiend Hollands. Als teken voor de klandizie krijg je ongevraagd een gelei waarvan de afkomst dubieus lijkt, alsmede een lauwwarme ouzo. Bedelactie voor een vrijgevige fooi. Als de labiele eigenaar met een bos peterselie achter z’n oor zijn buit komt ophalen, wil hij nog wel even dat je z’n olijven c.q. rozijnen c.q. konijnenkeutels proeft. Leuk, die buitenlandse “cultuur”.

Alcoholisten wanen zich hier heel even in het paradijs (alleen halve liters verkrijgbaar voor een spotprijs, en geschonken in bevroren glazen); ’s avonds wordt het een marteling. Bij elke bestelling in een simpele kroeg wordt er een enorm bord hapjes voorgeschoteld, waarmee de ellende op het eiland vergeten nog een hele opgave wordt. Je vraagt je af waarom er zoveel restaurants op deze plek kunnen bestaan wanneer je bij elke drankbestelling zoveel te vreten krijgt. Lopend naar de slaapplaats begrijp ik pas waarom; de mongoloïde onderlaag van de Nederlandse samenleving zit weer in groten getale met lange tanden op een blokje feta te knagen met een glaasje water ernaast.

Op vakantie willen alle witte lijken ook zo graag naar strand, zwemmen. Alsof dat thuis niet kan. Een idyllisch strand, doorzichtige zee en tropische vissen heeft allicht meer allure dan een bruine Noordzee, maar uiteindelijk piest en kakt er iedereen er toch weer in. Dan kan je beter troebel water hebben, me dunkt. Insmeren tot je eruit ziet als een kokmeeuw, ook dat is geen hobby van me. Na een half uur naar een tor gestaard te hebben heb ik het strand wel weer gezien. Een mens heeft verdomd weinig nodig om zich kapot te vervelen.

Tijdens een boottochtje worden er exotische dieren beloofd: dolfijnen. In de lobby van het hotel hing al een foto van Orka’s, dus dat belooft wat. Overigens komen die in de Middellandse Zee zelden tot nooit voor, maar goed. De enige exotische beesten die ik op dit boottochtje mocht aanschouwen, was een kudde zeekoeien in de vorm van een vijftal Zweedse dames op leeftijd (doch zeer vochtig), gillend bij ieder Scandinavisch woordje dat de dronken kapitein langs zijn rotte gebit wist te persen. Mag ik van boord, a.u.b.?

In het hotel zoek je tevergeefs naar De Wereld Draait Door op tv, en neem je ’s ochtends een bruine boterham met kaas bij het ontbijt. Niemand kan het ontkennen, op vakantie ontstaat onherroepelijk een drang naar thuis. Het ritme van de dag, met bezigheden als poepen, zuipen, eten, relaxen, slapen, niet per se in die volgorde. Weten waar je aan toe bent. Geen Bonzo. Geen bejaarden (tenzij collecte). Geen landgenoten, wel veel Marokkanen. Vakantie is eigenlijk beseffen hoe fijn het thuis is. Ik ben blij dat ik weer thuis ben.

Somatic Responses – Reformation

Somatisch betekent letterlijk lichamelijk, in relatie toch het lichaam en niet tot de psyche. Het is een verrassende tegenstelling in de artiestennaam van de gebroeders John en Paul Healy uit Ammanford, Wales. De mechanische elektronica van Somatic Responses doet namelijk bijna gerobotiseerd aan en heeft weinig menselijks. Wandelend door een nauwelijks verlichte fabriekshal waar enkel machinale armen door de kille lucht zwaaien geeft een beeld van de sfeer die al sinds 1992 geproduceerd wordt onder deze naam. Een duistere sfeer die bepaald wordt door de psyche.

Staat hun naam bol van antithese, hun eindeloze streep van releases is zeer eenduidig. Somatic Responses heeft zijn eigen niche uitgevonden binnen de elektronische muziek; een combinatie tussen rauwe idm, een softe vorm van breakcore, gruizige clicks & cuts en oude rave in een modern jasje. De duisternis in de klanken van Somatic Responses doet de mondhoeken omlaag krullen. Of omhoog, het is maar hoe je het bekijkt. De kwaliteit is namelijk al veertien jaar torenhoog.

Ik beschouw mijn eerste kennismaking Augmented Lines uit 2001 nog steeds als het muzikale hoogtepunt. De gebroeders Healy bleven daarna redelijk trouw aan Hymen, alhoewel ze aardig hebben lopen hoereren bij andere labels. Eén daarvan is het Berlijnse Ad Noiseam, welke onder leiding staat van Nicolas Chevreux. Chevreux had ten tijde van de release van Augmented Lines weer mijn favoriete online magazine voor elektronische muziek, Recycle Your Ears, nu helaas ter ziele. Het nieuwe album genaamd Reformation vindt weer zijn release op Ad Noiseam. Zo zie je maar weer dat in een kleine wereld de kwaliteit elkaar altijd weet te vinden.

Reformation is een treffende titel. In tegenstelling tot wat ik net eerder beweerde, zijn de heren op deze release op zoek gegaan naar een nieuwe uitdaging, een ander geluid. Grote inspiratie is vandaag de inmiddels al naar het vasteland overgewaaide Britse dubstep hype, waarbij het woord “hype” inmiddels met een vaatje zout genomen kan worden. Menigeen zal zich afvragen of Somatic Responses hiermee een goedkope slag wil slaan, of dat ze serieus op zoek zijn gegaan naar een reformatie van de instrumentatie en gevoel die de muziek altijd al uitstraalde.

De oudere liefhebber hoeft heus niet direct in paniek te raken. Het aangename wordt duchtig met het noodzakelijke verenigd op Reformation. Het geluid is dieper, meer drukkend maar zeker niet minder duister of ingenieus dan het voorgaande werk. Het typische synthetische, mechanische lawaai is nog steeds aanwezig maar is wellicht wel gewoon wat meer met de tijd meegegaan. Eén ding is in ieder geval zeker: Reformation is geen goedkope kopie van het huidige dubstep geluid. Als Skream!, Benga, Burial of Kode9 fan kan je een gemakkelijk luistersessie namelijk vergeten. Dit album is een uitdagende manier om het genre een nieuwe dimensie mee te geven, en gelijk het geluid van Somatic Responses onder een verfrissende douche te dompelen.

De frequenties van de diepe, zware wobble bass kunnen nauwelijks verwerkt worden door mijn koptelefoon. Rauw als een vers geslacht schaap draait de lopende band onder begeleiding van donkere ambientstukken richting de kamer waar de buiken geopend worden. Zoals het goede dubstep betaamd wordt de maag met een goede basversterker gestimuleerd om in beweging te komen. Ondertussen ritselen er als een opgefokte ratelslang allerlei elektronische effecten rond je oren. De bliepjes zijn de artificiële insecten die je gedoogd.

Reformation is geen afwisselend album, maar weet gedurende ruim veertig minuten de balans te vinden tussen noise, warmte, afstandelijkheid en intimiteit. Wat mij betreft is er daarmee weer een nieuw deugdelijk hoofdstuk aan het boek van Somatic Responses toegevoegd.

Concertbezoek in de kapel van Roepaen

Je hebt concertzalen en je hebt concertzalen. Over het algemeen zijn deze in te delen in twee categorieën. De eerste is het moderne architectonische monster, een zo’n praktisch ingericht stalen of betonnen gebouw, al dan niet gesponsord door een frisdrankmerk. Toegankelijk voor zowel lichamelijk als verstandelijk gehandicapten, en zo een heleboel subsidie binnengraaiend. In deze zalen met een flinke capaciteit spelen dan ook vaak de artiesten van faam of blaam voor een prijsje waar alleenstaande bijstandsmoeders een week van kunnen eten. Een biertje uit een plastic bekertje kost gerust meer dan 5 gulden. Hoewel je met de geluidsinstallatie een familielid in een dorp vijf kilometer verderop uit bed blaast, graaft een vaak pretentieuze geluidsman zich in als een bang konijn en valt het geluid meestal vies tegen in dit soort zalen. Het is natuurlijk absoluut niet links om in dit kapitalistische paradijs naar een concert te gaan, maar de varia en de kwaliteit van de programmering brengt zelfs de kleinkinderen van Roel van Duijn naar het podium.

De tweede categorie is eerder het tegenovergestelde. Dit is vaak een veredelde kroeg waar simpelweg een houten plaat over het biljart wordt gelegd om voor een podium te zorgen. Of er is helemaal geen podium en het publiek plukt net zo vaak aan de snaren als de gitarist zelf. De in de jaren zestig geverfde muren bladderen voort voor een psychedelisch effect. Zodra de band begint te spelen valt de flipperkast uit en de rook die uit de oldskool luidsprekers komt ruikt naar paardenstront. Qua rook- en blowverbod heerscht hier pure anarchie, en een beugel Grolsch kost één euri vijftig. Daarvoor sta je bij enig toiletbezoek wel tot je enkels in een soepje van pis, kots en bloed. De bands die in dit soort etablissementen spelen doen er vaak niet toe, het gaat om de “gezelligheid”. Tot je spijt wordt je de volgende dag wakker in een treinwagon op rangeerterrein Kijfhoek, met een nieuw maar besmeurd t-shirt van Rectal Smegma aan.

Gelukkig zijn er ook nog plekken die op het bovenstaande een uitzondering bieden. Eén daarvan mocht ik kort geleden bezoeken voor een optreden van de Canadese band Great Lake Swimmers, waarover ik al eerder mijn enthousiasme liet blijken. Rivier de Niers zal niet iedereen bekend in de oren klinken, maar aan het Nederlandse gedeelte in Noord-Limburg grenst het kloostercomplex landgoed Roepaen. De historie van het terrein en de bijbehorende gebouwen gaat terug tot de zeventiende eeuw. Wat voor het heden vooral belangrijk is dat er tegenwoordig een succesvolle evenementenorganisatie huist, die regelmatig niet de minste artiesten naar de kapel van het klooster weet te lokken.

Voor een Zeeuw is de reis naar het vlakbij de Duitse grens gelegen Ottersum alsof Europa vaarwel wordt gezegd, maar als in de verte het torentje van de kapel opdoemt, borrelt het landelijke gevoel weer op. Wanneer we het gebouw betreden wordt duidelijk dan hier een bijzondere en authentieke sfeer hangt.  De trappen (lekker rolstoelvriendelijk) leiden naar de imposante kapel. Het geloof in God heeft hier inmiddels plaatsgemaakt voor de religie van muziek, lijken ook de portretten van muzikanten als Zappa, Marley, Dylan en anderen te willen zeggen, hangend onder de nog wel traditionele glas-in-loodramen. Programmeur Chris Tangelder, door wie we overigens hartelijk worden ontvangen, heeft niet alleen een uitstekende smaak; ook artiesten schijnen zich hier te beseffen dat de kapel van Roepaen een bijzondere locatie is voor een optreden. Tony Dekker, die zijn laatste album opnam in onder andere een desolate kerk, keek dan ook uit naar dit laatste Nederlandse optreden van de Europese tournee.

Het voorstelling zelf was intiem en rustiek. De lieflijke Sharon van Etten mag de spits afbijten met haar minimale folk met een rijke stem. Gevoelig probeert zij op haar gitaar een weg te banen naar de harten van de toeschouwers. Zelf raakt ze er ook emotioneel van, bij een liedje voor haar vader. Ze past goed in het straatje van Meg Baird of Alela Diane en haar nieuwe album Because I Was In Love wordt dan ook niet toevalligerwijs op het label van Greg Weeks, bekend van acid-folk outfit Espers, uitgebracht.

De Great Lake Swimmers lijken hun set aan te passen aan de stemming in de kapel. Hoewel Lost Channels best wel een aantal energieke uptempo countrysongs kent, lijken ze vanavond voor de langzame, vredige nummers te kiezen. Het zittende publiek is misschien wat belegen, maar de band kan daardoor wel in alle stilte hun indrukwekkende optreden afwerken. Alleen bij het geweldige nummer Your Rocky Spine wordt door middel van handgeklap om geluid uit het publiek gevraagd.

Ik had een galmend geluid verwacht in zo’n hoge en lange smalle ruimte, maar alles is perfect op elkaar afgestemd, zelfs met vijf instrumenten. Toch is de zalvende Tony Dekker solo op het podium het meest indrukwekkend. De cover Harvest van Neil Young wordt eerst met twijfel ontvangen,  maar later met een welverdiend applaus. Zo ook de rest van de show op een onvergetelijke plek.