Klassieke recencies – deel 2

In het kader van de herpublicatie van enige recencies geschreven door mij voor het magazine MusiqueMachine, volgt hieronder die van het Ministry album Animositisomina, voor het eerst gepubliceerd op 27 april 2003. Ondanks het feit dat metal m’n cd-speler dan wel mp3-speler weinig bevolkt, vind ik het nog steeds een goed album. Vanwege het effect van bepaalde quotes, heb ik de tekst in het Engels gelaten.

Already written off by many fans, yet Ministry dares to produce another album after the last two weren’t exactly “well received”. But now that songwriter Al Jourgensen is clean, we don’t need drugs anymore to sharpen you up and make you ready for a bit of the old Ultra-Violence. Ministry’s latest effort, Animositisomina, is enough. Ministry was one of those groups during the late eighties / begin nineties that brought industrial metal to the attention to the bigger public. With classic albums such as The Land Of Rape And Honey, The Mind Is A Terrible Thing To Taste and the hostile & aggressive Psalm 69 – the latter probably being equally important to the genre as Nine Inch Nails’ Pretty Hate Machine – Ministry reached its peak. Drugs abuse and the spreading the musical inventiveness of Al Jourgensen and Paul Barker out over numerous side-projects with often hilarious names such as The Revolting Cocks, 1000 Homo DJs, Buck Satan and Pailhead made Ministry but a shadow of what it was. Their later albums became a copy of their earlier work, and thus many people though the band was more or less dead.

Although I can’t deny that Animositisomina (which is the word animosity spelled forwards and backwards, minus the “y”) isn’t exactly groundbreaking, this new work purred away real horrorshow. A nice warm vibratey feeling all through your guttiwuts. The band still has the energy to put the harsh and raw metal riffs, characteristic filthy vocals and almost danceable industrial rhythm patterns together and actually make it listenable. You can feel the anger and the hatred inside these men coming through your speakers.

It already starts with the hard title track Animosity, almost similar to what Ministry did a decade ago: catchy riffs, pounding beats and raw vocal lines. The opening riff on the short second track Unsung is incredible. It was like for a moment, O my brothers, some great bird had flown into my room and I felt all the malenky little hairs on my plott standing endwise and the shivers crawling up like slow malenky lizards and then down again. The enormous dirtiness of this track is putting the beautiful chorus with the clean vocals in the spotlight. The following Piss and Lockbox have an impact like you’ve been beaten up with a baseball bat. The fifth track, Broken, might as well be one of the best tracks Ministry has brought forward. Oh bliss, bliss and heaven. Oh it was georgeousness and georgeosity made flesh. It was like a bird of rarest spun heaven metal, or like silvery wine flowing in a spaceship gravity all nonsense now as I slooshied I knew such pretty tunes. That the brilliance of old classics such as Just One Fix and Jesus Built My Hotrod shines through is as clear as an unmuddied lake. As clear as an azure sky of deepest summer.

The album goes on. With the cover of Magazine’s The Light Pours Out Of Me and the strong Shove influences such as Jane’s Addiction and Joy Division are not forgotten. Toying with the stereo sound in the beginning of Impossible, Ministry blasts off the listener to another dimension when the song starts for real. This track rocks. The sounds are real horroshow, you could slooshie the screams and moans very realistic. Ministry is angry and full of energy and inspiration, and you will feel it to the bone. The noisy Stolen and the long instrumental Leper end the album in a way they did more than ten years ago.

As Ministry’s ninth studio album, I feel that Animositisomina stands out as one of the strongest outputs of this band. Ok, the surprise factor and the innovation are gone but what would you expect in these days? It certainly won’t set new standards in the genre but I don’t think many albums do nowadays. This piece certainly deserves more praise than it got in the media so far, who only seem to look back. Ministry looks forward and made the industrial metal album for the new millennium. Ministry is cured all right.

Some citations brutally stolen from the movie A Clockwork Orange and used without permission. Ha!

Gulyas Leves – Hongaarse goulashsoep

Het is herfst, dus is het er weer voor: goed gevulde Hongaarse goulash soep oftewel Gulyas Leves. Onderstaand een heerlijk recept voor een kom of 10-12.

Benodigdheden:
500 – 600 gram rundvlees (liefst lende, maar braadlappen mag ook);
2 uien;
2 teentjes knoflook;
1 flinke winterwortel;
paar takken bladselderij;
2 rode paprika’s (zoete indien mogelijk);
2 rode Spaanse pepers;
200 gram tomatenpuree;
400 gram aardappelen;
paprikapoeder;
kruidnagelpoeder (tjenkeh);
karwijzaad (kummel);
bakboter;
zout en peper;
halve fles rode wijn;
1,5 tot 2 liter water.

Voorbereidend werk:
snij het vlees in dobbelsteentjes van ongeveer 1,5 cm;
snipper de uien fijn;
pel de teentjes knoflook;
snij de wortel en paprika in kleine blokjes;
snij de bladselderij fijn;
snij de pepers fijn en verwijder eventueel de zaadjes.

De bereidingswijze:
Pak een flinke soeppan (4 liter). Fruit de gesnipperde uien in een flinke klont gesmolten boter fijn en pers de teentjes knoflook er boven uit. De teentjes knoflook horen weliswaar niet in het originele recept van Hongaarse goulash, maar het geeft net een beetje extra smaak. Bak dit samen met twee theelepels karwijzaad mee en voeg vervolgens een beetje zout toe. Gooi het in blokjes gesneden rundvlees erbij en bak dit goudbruin maar niet gaar. Nu is de tijd gekomen om wat groenten toe te voegen: de wortel, bladselderij, paprika’s, Spaanse peper en tomatenpuree kunnen in de pan gemikt worden. Wanneer je niet van pittig houdt (of gasten hebt die meteen gaan gillen als iets “heet” is), kun je de pepers ook weglaten, ikzelf gooi er liever nog wat extra paprikapoeder bij om de echte originele goulashsoep te benaderen. Belangrijk is ook dat je er nu wat kruidnagelpoeder (ook wel tjenkeh genoemd) aan de pan toevoegt. Je kunt verder variëren met nog wat karwijzaad of typische Hongaarse kruiden die je vermoedelijk wel bij de plaatselijke toko kan krijgen.

Een essentieel bestanddeel van soep blijft toch wel water. Vul de pan dus met circa 1,5 tot 2 liter water. De liefhebbers gooien er nu nog een halve liter rode wijn bij. Dit komt de smaak ten goede, maar is geen must. Zout en peper toevoegen (wees niet zuinig!) en dek de pan af met een deksel. Laat de boel lekker sudderen tot het vlees lekker zacht begint te worden. Dit kan 20 minuten duren maar ook een uur, en vergeet niet af en toe te roeren als je het vuur nog redelijk hoog hebt staan. Als je “echte” aardappelen hebt gekocht, eerst even koken in de schil totdat ze bijna gaar zijn, daarna pellen en in blokjes snijden. Heb je echter de makkelijke kant-en-klare aardappelblokjes gekocht dan kun je die toevoegen en naar smaak misschien nog een beetje zout en/of paprikapoeder. Het paprikapoeder en de aardappels zorgen voor binding en maken de soep dus wat dikker. Het is daarom niet nodig om maïzena of een ander bindmiddel te gebruiken. Als de soep na een tijdje nog niet is ingedikt, gebruik dan een beetje bloem. De soep is klaar wanneer de aardappelblokjes gaar zijn. Serveer loeiheet met sneetjes witbrood en een goede stevige wijn, bij voorkeur uit de Eger-streek uit Hongarije.

Jo Etvagyat!

Klassieke recensies – deel 1

Een aantal jaren schreef ik voor het online muziek magazine MusiqueMachine. Na verloop van tijd voelde ik mij steeds minder verwant met de muziek die op de site werd gerecenseerd en was ik het strontbeu om de gratis CDs die ik ontving te beschrijven, omdat de meeste ervan gewoon bagger waren. Ook begon mijn vrije tijd zich steeds meer in de kroeg af te spelen, dus op een gegeven moment kwam er een einde aan mijn activiteit. Dat betekend allerminst dat ik mijn schrijfsels daar in de ban heb gedaan. Onderstaande van Biosphere is een herpublicatie, nu vertaald naar het Nederlands. Het is één van mijn laatste geweest in 2004 (de originele is hier terug te vinden).

Biosphere. Eén van de grootste namen in muziek die we ambient noemen. Albums die we nog steeds waarderen na 50 jaar. Tijdloos en abstract. Mysterieus en afstandelijk. Koud, maar ook warm. Niet altijd gemakkelijk, maar altijd een verademing om naar te luisteren. Dat is Biosphere. En er is een nieuw album uit…

Geir Jenssen is de man achter deze elektronische act, en zijn muzikale loopbaan omvat nu al meer dan 20 jaar. Jenssen begon in de popmuziek met Belcanto, echter na twee albums besloot hij om zich te gaan concentreren op een solocarrière in de elektronische muziek. In de periode vóór Biosphere en in het vroege begin van deze act waren beats en ritmiek duidelijk aanwezig. Gedurende de jaren ontwikkelde Biosphere zich; de muzikale blauwdrukken gingen overboord en minimalistische ambient kreeg de overhand. De muziek van Biosphere wordt daarom ook veel gebruikt als soundtrack voor films of als ondersteuning voor kunstinstallaties, met als muzikale hoogtepunt het album Substrata, uitgebracht in 1997. Vernoemd naar het wetenschappelijke project in de staat Arizona en sterk geïnspireerd door de natuur; Biosphere weet als geen ander de zintuigen te prikkelen en beelden op te roepen die bij de muziek passen. Dat deze beelden voornamelijk de koude winterlandschappen van Noorwegen bevatten, heeft waarschijnlijk te maken met de invloed van zijn woonplaats Tromsø, 70 graden ten noorden van de poolcirkel. Jenssen is tevens een fervent bergbeklimmer, verslaafd aan grote hoogten en gefascineerd door de effecten ervan. Voor dit nieuwe album klimt hij nog iets verder de lucht in.

Autour De La Lune was in de eerste instantie een opdracht gegeven door Radio France waarbij de uitvoering zou plaatsvinden op een festival in Montpellier. Speciaal voor deze gelegenheid mocht Geir Jenssen in de archieven van dit radiostation duiken, iets wat niet iedereen werd gegund. Jenssen kwam met interessant bronmateriaal op de proppen. Hij selecteerde geluiden van een uitzending uit 1960, waarbij het verhaal De la Terre à la Lune (van de aarde naar de maan) van Jules Verne wordt verteld. Het originele boek verscheen reeds in 1868 en, zoals de titel al aangeeft, gaat het over de reis naar de maan. In aanvulling hierop gebruikte Jenssen geluiden die zijn opgenomen op het ruimtestation MIR, dat samen een treffend contrast vormt tussen het verleden en toekomst. Het festival werd uiteindelijk afgelast, maar de opname werd uitgezonden op Radio France Culture vorig jaar, en was ook beschikbaar als download. De interesse van Jenssen was intussen verder gewekt, en hij besloot verder aan het materiaal te werken totdat er een album tot stand kwam.

Naar muziek luisteren met de koptelefoon geeft aan diverse stijlen een meerwaarde; bij dit album van Biosphere is het een essentie. Het 75-minuten durende stuk is verdeeld in 9 composities, waarbij de opener Translation al 22 minuten op de klok zet. Hier is er nog een glimp van een melodie op te vangen, zich langzaam pulserend aan de luisteren voorbijtrekkend. Een fantastisch stukje muziek, dat aanzienlijk hypnotisch werkt; de ruimtereis is begonnen. Hierna worden de geluiden erg minimaal, concentrerend op diepe, lage bastonen die je het gevoel geven in een omgeving te zijn zonder zwaartekracht, maar ook het eenzame zweven in het zwarte en eindeloze universum. Er is alleen duisternis, en de hoop dat dit allemaal snel voorbij is lijkt ver weg. Dim de lichten, doe je ogen dicht en geef je fantasie de ruimte. Misschien het enige minpuntje van het album; het concept bereikt een ongelooflijke staat van compleetheid (inclusief het waanzinnige artwork, dat toch simplistisch en sober is) dat je verbeelding maar één kant op kan: het heelal in.

De donkere geluiden beginnen nachtmerrie-achtige vormen aan te nemen in Circulaire, nummer 6 op de lijst. Zonder koptelefoon lijkt dit compleet geruisloos voor het menselijke gehoor, toch in de verte… Het komt dichterbij en verdwijnt dan weer, terwijl er in de achtergrond een frequent puls is waar te nemen. Mijn kinderdroom om astronaut te worden valt hier in duigen; het is veel te griezelig in de diepe ruimte. Je krijgt de indruk dat je niets anders meer hoort dan de geluiden van je lichaam en organen (zoals je hart dat klopt), wat overblijft, is een angstige stilte. Gelukkig komt in het daaropvolgende Disparu weer wat melodie terug. Niet lang daarna komen de diepe drones weer terug in Inverse. Het album sluit af met Tombant, een opvolging van de melodie in het openingsnummer en een waardig einde. We keren terug op aarde.

Zelfs Brian Eno’s Apollo album is een vergelijking die niet past bij Autour De La Lune. Dit werk is completer, duisterder en mooier. Wanneer de CD is geëindigd lijkt het ondenkbaar dat zulke minimale tonen zoveel emoties kunnen opwekken. Er is geen enkele beat (in de zin van ritme of percussie) te ontdekken op het album, en het lijkt erop dat de gebruikte samples in zijn geheel zijn geïntegreerd in de elektronische “muziek”. Wat Geir Jenssen hier demonstreert is een tijdloze soundtrack voor een ruimte-expeditie, iets wat onmogelijk lijkt om alleen met muziek te bewerkstelligen. Het pakket rekt zich dermate uit tot een perfecte gesteldheid, dat de beelden, emoties en al het andere de verbeelding direct weten te prikkelen. Misschien is Autour De La Lune wel het beste album van Biosphere tot nu toe, en zeker de meeste minimale. Toch is dit onmiskenbaar Biosphere, door de manier waarop de koude maar vaak natuurlijke en organische geluiden zijn bewerkt en gepresenteerd. Ik blijf sterk onder de indruk van deze eersteklas artiest. Adembenemend, echt.