De terugkeer van Junzo Suzuki

De Japanse gitarist Junzo Suzuki (onder andere actief in Overhang Party, 20 Guilders en Miminokoto) bracht vorig jaar als soloartiest twee albums uit en toerde daarna intensief door Europa en de Verenigde Staten. Dit jaar doet hij dat kunstje gewoon nog eens over. Het tijdelijk verlaten van zijn thuisstad Tokio levert hem blijkbaar genoeg inspiratie op om opnieuw twee zeer verschillende en creatieve albums neer te zetten. Het maakt hem één van de meest interessante artiesten op dit moment uit het land van de rijzende zon.

Junzo-Suzuki-660x335

Sings II: Sings Ballads of Contemporary Sadness, Point of Views and General Love and Depression is een titel die weinig tot de verbeelding overlaat. De plaat op Nod And Smile Records bevat rustige blues en acidfolksongs met fluisterende vocalen. Liedjes zoals Jandek deze vroeger weleens maakte, met een vreemde Japanse twist. Ook duiken er af en toe langzaam golvende elektrische gitaren op, die voor de nodige spanning zorgen.

Suzuki laat horen dat hij na het live album Sings nog steeds een begenadigd songwriter en gitaarspeler is, die meer kan dan alleen de snaren tot zware drones vervormen. Daarbij  wordt weliswaar bij een aantal nummers nog de hulp ingeroepen van LSD March– /  Fushitsusha drummer Takahashi Ikuro en Acid Mothers Temple-gitarist Kawabata Makoto, maar de mooiste melancholische en depressieve herfstballads ontstaan met Junzo Suzuki alleen met zijn gitaar en stem.

De Japanner heeft echter twee kanten: op Portrait Of Madeleine Elster – een cd op Utech Records – duikt hij weer de boze donkerte in die hij vorig jaar op ons los liet met Ode To A Blue Ghost en Eight-Sided Infinity. De elektrische gitaren gaan in de openingstrack in de overdrive qua feedback en repetitie, en door subtiel te variëren en te improviseren wordt het muzieklandschap hier vooral gevormd door hypnotiserende, psychedelische drones die behoorlijk wat gewicht in de weegschaal leggen.

Toch duikt ook zijn gevoelige kant ook weer op, tijdens het echoënde getokkel in het titelnummer en in het vergelijkbare La Notte, al valt deze laatstgenoemde uit de toon vanwege het percussiewerk van opnieuw Takahashi Ikuro, iets wat verder nergens opvalt. Deze twee nummers zijn echter meer intermezzo’s als we puur kijken naar de lengte; met de makkelijk het kwartier passerende afsluiter Dance Of The Inhabitants Of The Invisible Tower In The Ring Of Holly Mountain is het wachten op de uitbarsting van gitaargeweld waar hij om bekend staat.

Die uitbarsting blijft enigszins achterwege. In plaats daarvan gaat Junzo Suzuki voor een dreigend en filmisch stuk dat wellicht de ontknoping van Hitchcock’s Vertigo (waar de albumtitel naar verwijst) van een modern muzikaal randje voorziet, waarbij zelfs het gebruik van een harmonica niet wordt geschuwd. Naarmate deze zwevende drones naar het einde toewerken wordt duidelijk dat Junzo Suzuki ondanks zijn herkenbare stijl wederom verrassend uit de hoek weet te komen, en in 2013 weer twee prachtige albums heeft gemaakt.

6x Richard Youngs

Het is hier een tijdje stil geweest. Dat komt natuurlijk omdat ik het veel te druk had met het beluisteren van alle zes albums die Richard Youngs, de constant zich opnieuw uitvindende Schotse muzikant, de afgelopen maanden heeft uitgebracht. Wie in het verleden ook al eens op mrbungle.nl heeft lopen klikken weet dat het een inmiddels jaarlijks terugkerend ritueel is geworden (hier 3x Richard Youngs en hier 2x Richard Youngs). Maar is zes verschillende albums in zo’n korte tijd niet een beetje teveel van het goede?

Het middel waarmee Youngs overproductie, verveling en/of herhaling – welk gevoel je dan ook zou kunnen krijgen bij een dermate grote output – tegengaat, is diversiteit en vernieuwing. Neem nu Summer Through My Mind, zijn eerste album op Ba Da Bing Records. Deze wordt aangekondigd als zijn eerste en misschien wel enige country album, en daar zit zeker een kern van waarheid in. Met banjo en harmonica gaat hij meer nog dan in zijn al wat oudere folk-achtige albums richting Americana, met voorzichtig akoestisch getokkel en diepe teksten. Echte gevoelige liedjes ja, de zoveelste stijlwijziging in zijn oeuvre die onbevreesd tegemoet wordt getreden en op een manier wordt gebracht zodat hij zelf herkenbaar blijft.

Even daarvoor verscheen op het label van Andrew Paine (een graag geziene gast op albums van Youngs) Barbed Wire Explosion In The Kingdom of Atlantis, wederom een plaat die vriend en vijand verrast. Blijkbaar was Richard Youngs is zijn jeugd een grote fan van de d-beat en à la Discharge rammelt hij zich op een agressieve manier door twaalf nummers heen, met een hulp van een drumcomputer die dat typerende ritme aangeeft. Ook wat betreft de teksten kruipt Youngs in de huid van een oude hardcore punker, met als hoogtepunten het stoïcijnse More Fucking Stuff of Feeling No Feeling. Hoewel deze 12” (op 45 toeren) het kwartier nog niet haalt blaast het je volledig van je sokken.

Het album Calmont Breakdown, uitgebracht op cd bij Fourth Dimension Records, doet dat misschien ook wel maar op een andere manier. Het is vooral het verrassende element dat je hier aan de luidspreker gekluisterd houdt. Met gelaagde avant-garde elektronica neemt hij opnieuw een afslag naar het onbekende, waar anderen rechtdoor zouden blijven rijden. Tot en met de bijna twintig minuten durende afsluiter blijft hij boeien, dan weer met gitaar en willekeurige loops en samples, dan weer met zijn stem of met pianospel. Hoewel we niet kunnen spreken van subtiliteit is Calmont Breakdown een uitgave die bij iedere liefhebber van Richard Young’s werk in de kast zou moeten staan.

Ook niet te missen is Regions Of The Old School, Youngs’ eerste solo dubbel lp in zijn carrière, op de mensheid losgelaten door Mie Music. Met vijf nummers en meer dan zeventig minuten is dit een zware zit, en in het openingsnummer Insomniac Takeover waarschuwt hij ons al een kwartier lang voor another sleepless night. De boosaardige industrial met wanhopige zang  zijn echter geen voorbereiding voor wat volgt; de sfeer wordt vriendelijker en zelfs zijn vrouw Madeleine Hynes mag meezingen op Celeste, een nummer dat gedragen wordt door het geruststellende gezoem van klankschalen. Maar Richard Youngs dankt zijn faam mede aan veranderlijkheid, en zodoende sluit hij dit album af met een Skullflower-achtige gitaarnoisestorm, waarover hij een romantische mantra uitstort.

Voor zijn allereerste Amerikaanse tour (kort maar krachtig) stelde Ba Da Bing Records ook nog No Retreat In Comfort samen, een prachtige verzameling onuitgebrachte nummers die het beste van Youngs laten horen. Het grijpt soms terug naar de eerdere albums, met akoestische nummers als Empty Man, maar laat ook de DIY elektronica horen dat zijn muziek vaak prettig oncomfortabel maakt. Het is bijna ondenkbaar dat deze compilatie met inspirerende nummers schijnbaar werd genegeerd door een welbekend label, zo gaat het verhaal. Hij nam deze nummers overigens op in niet meer dan een week, mijns inziens genoeg om het Amerikaanse publiek zijn hele discografie aan te laten schaffen.

Tenslotte wil ik South Voyager nog noemen, de eerste release van het Spaanse Atonal Industries. Met deze prachtig uitgevoerde lp met handgemaakte hoes kunnen we even helemaal tot rust komen. Met subtiele bliepjes en zacht gekraak begeleid hij zijn stem, die ons als vanzelf in een meditatieve toestand zingt. Tevens horen we een shakuhachi (Japanse fluit) voorbij komen, het zen-gehalte nog eens opwaarderend. Het is alweer het zesde album dit jaar van Youngs, en typerend voor hem klinkt geen enkele hetzelfde.

Zoals hij in dit interview met Ad Hoc verklaart ontstond de naam van Richard Youngs’ label No Fans Records mede omdat hij aanvoelde dat het moeilijk is om een toegewijde liefhebber te zijn van zijn werk. Dat kan ik beamen. Niet vanwege zijn soms moeilijke muziek, maar omdat het ieder jaar weer een hele opgave is alles van de beste man in huis te halen. Ook in 2013 gooit hij zijn reputatie geenszins te grabbel. Nee, zes albums in een jaar is niet teveel van het goede. Alleen begint zijn onvoorspelbaarheid wel wat voorspelbaar te worden…

Sky Needle – Debased Shapes

Het optreden van de Australische band Sky Needle op het Tilburgse Incubate Festival, afgelopen september, staat bij mij in het geheugen gegrift. Het inmiddels zeven-koppige collectief was duidelijk niet de halve aardbol rondgereisd om alleen maar een beetje cultuur te snuiven. Met een brok energie waar je de hele outback mee zou kunnen verlichten bespeelde de verwilderd uitziende bandleden hun nog bizarder uitziende zelfgemaakte “unstruments” alsof hun tweede plaat Debased Shapes hun zwanenzang zou zijn.

sky needle

Het ziet er in de eerste instantie maar een beetje gekunsteld uit: voetpompen met toeters eraan bevestigd; gitaren van een speakerbox, duct tape en wat metalen draden; percussie instrumenten die je doorgaans alleen in de keuken ziet; en tenslotte een bont stel Australiërs waar de nonchalance vanaf straalt. Het maakt Sky Needle volstrekt uniek nog voordat ze één noot hebben gespeeld.

Debased Shapes is de opvolger van Rave Cave, het eerste album van Sky Needle uit 2012 als we de cassette Neckliner even niet meetellen. Het geluid van deze nieuwe plaat ligt in het verlengde van de vorige: knotsgekke improvisatie dat aan wilde freejazz doet denken, ware het niet dat we door het instrumentgebruik ons in een geheel andere dimensie lijken te bevinden. Het is frontvrouw Sarah Byrne die met nerveuze, veelal onverstaanbare vocalen een lijn trekt door het rommelige, tegelijkertijd hypnotiserende gebeuren.

Daar waar Sky Needle tijdens het optreden in de Paradox de verf van het plafond schreeuwde, is Debased Shapes luchtiger en meer gebalanceerd. Het laat doorschemeren dat ondanks alle atonale experimenten en gebrek aan techniek de muziek gewoon goed gecamoufleerde popmuziek is. Alsof ze de belichaming van DIY zelf zijn, laten de Australiërs in veertig minuten hun visie horen op diverse welbekende stijlen, door de filter van een koortsdroom.

De vorm van creativiteit dat Sky Needle laat horen zal ongetwijfeld tot gevolg hebben dat enkelen Debased Shapes naast The Greatest Hits van het Jostiband Orkest in de kast plaatsen. Weet je echter de wonderlijke wereld van deze band binnen te dringen, dan openbaart zich een even bizar als opwindend schouwspel in de perverse pop. Zowel het optreden als de plaat behoort dan ook in mijn beleving tot het beste van 2013.