Sky Needle – Debased Shapes

Het optreden van de Australische band Sky Needle op het Tilburgse Incubate Festival, afgelopen september, staat bij mij in het geheugen gegrift. Het inmiddels zeven-koppige collectief was duidelijk niet de halve aardbol rondgereisd om alleen maar een beetje cultuur te snuiven. Met een brok energie waar je de hele outback mee zou kunnen verlichten bespeelde de verwilderd uitziende bandleden hun nog bizarder uitziende zelfgemaakte “unstruments” alsof hun tweede plaat Debased Shapes hun zwanenzang zou zijn.

sky needle

Het ziet er in de eerste instantie maar een beetje gekunsteld uit: voetpompen met toeters eraan bevestigd; gitaren van een speakerbox, duct tape en wat metalen draden; percussie instrumenten die je doorgaans alleen in de keuken ziet; en tenslotte een bont stel Australiërs waar de nonchalance vanaf straalt. Het maakt Sky Needle volstrekt uniek nog voordat ze één noot hebben gespeeld.

Debased Shapes is de opvolger van Rave Cave, het eerste album van Sky Needle uit 2012 als we de cassette Neckliner even niet meetellen. Het geluid van deze nieuwe plaat ligt in het verlengde van de vorige: knotsgekke improvisatie dat aan wilde freejazz doet denken, ware het niet dat we door het instrumentgebruik ons in een geheel andere dimensie lijken te bevinden. Het is frontvrouw Sarah Byrne die met nerveuze, veelal onverstaanbare vocalen een lijn trekt door het rommelige, tegelijkertijd hypnotiserende gebeuren.

Daar waar Sky Needle tijdens het optreden in de Paradox de verf van het plafond schreeuwde, is Debased Shapes luchtiger en meer gebalanceerd. Het laat doorschemeren dat ondanks alle atonale experimenten en gebrek aan techniek de muziek gewoon goed gecamoufleerde popmuziek is. Alsof ze de belichaming van DIY zelf zijn, laten de Australiërs in veertig minuten hun visie horen op diverse welbekende stijlen, door de filter van een koortsdroom.

De vorm van creativiteit dat Sky Needle laat horen zal ongetwijfeld tot gevolg hebben dat enkelen Debased Shapes naast The Greatest Hits van het Jostiband Orkest in de kast plaatsen. Weet je echter de wonderlijke wereld van deze band binnen te dringen, dan openbaart zich een even bizar als opwindend schouwspel in de perverse pop. Zowel het optreden als de plaat behoort dan ook in mijn beleving tot het beste van 2013.

Hellvete – Sint-Denijs

a3972809892_10

Sint-Denijs is pas het tweede echte album van Hellvete, het langverwachte vervolg op De Gek dat in 2009 uitkwam bij het KRAAK label (en hier op mrbungle.nl nog kort werd besproken in een duorecensie met Julianna Barwick). Met recente cassettes als ‘t Orgelorkest, splits met A Story Of Rats en Bear Bones Lay Low, zijn bijdrage aan Sylvester Anfang II en de samenwerking in het nog kersverse duo González & Steenkiste heeft Glen echter allesbehalve een gapend gat achtergelaten na zijn debuutalbum.

Niettemin hebben de wat kleinere releases ons niet helemaal voor kunnen bereiden op wat we horen op Sint-Denijs. Natuurlijk kennen we Hellvete van zijn donkere drones en minimalisme, waarin een voorliefde voor folkmuziek en -instrumenten doorklinkt. Harmonium, banjo en en tanpura zijn dan ook weer aanwezig. Maar niet eerder hoorden we zoveel warmte, rust en melodie in zijn muziek.

Het trio dat het album vormt, C-142, MDD-409 en G-356, is eensgezind in opzet: een intense drone gestart door harmonium of elektrische tanpura lijkt in een proces van eindeloze herhaling terecht te zijn gekomen, waarbij het geluid langzaam maar zeker uitdijt door de toevoeging van andere instrumenten, zoals een analoge synthesizer. Slechts subtiele veranderingen geven een idee van tijd; over het algemeen wordt de luisteraar meegezogen in een continuüm dat weliswaar de geest tot kosmische hoogten leidt, doch de kilheid en donkerte die bij het verlaten van de aardse atmosfeer hoort, achterwege laat. De ijzige kou die de kleur van het vinyl uitbeeldt, zet wat dat betreft iedereen op het verkeerde been.



De reden dat Sint-Denijs zich ontpopt als de warme deken waarmee je ook in de zomer niet zonder kunt, zou te maken kunnen hebben met het feit dat Glen Steenkiste op een rustigere plek is gaan wonen, buiten het centrum van Gent. De titel van de plaat spreekt voor zich, anders dit interview met Decoder Magazine wel. De kalmerende werking van het leven buiten de chaotische en lawaaierige binnenstad pakte eerder dit jaar ook al goed uit voor Hellvete’s landgenoot Ignatz, zoals hier was te lezen. Ik voorzie een kleine volksverhuizing naar het platteland wanneer de massa hier lucht van krijgt.

Ik heb dit nieuwe album ruim vier maanden op mij laten inwerken. Onderhand is het weleens tijd om een conclusie te trekken: de laatste paar jaar zijn er te weinig albums verschenen met zo’n sterke drang naar minimalisme en tegelijkertijd met een dermate groots effect. Met Sint-Denijs is misschien een stukje eigenheid gehoord op De Gek verloren gegaan, maar in het land van drones is Hellvete voor nu even koning.

Lieven Martens Moana – Music From The Guardhouse

Verandering van spijs doet eten; het zou de achterliggende gedachte kunnen zijn dat Lieven Martens zich ertoe heeft bewogen zijn muziek dit keer niet als Dolphins Into The Future uit te brengen, maar onder zijn doopnaam. De typografie van de titel Music From The Guardhouse op de binnenhoes impliceert een meer romantische benadering, de ondertitel A play for magnetic tape recorder één zwelgend in nostalgie. Ook gaat de lp vergezeld van opvallend veel tekst. Maar is er eigenlijk wel zoveel veranderd?

In elk geval staat er ook weer een idyllisch eiland centraal, zoals eerder op Ke Ala Ke Kua en Canto Arquipélago. Isola Di Zannone behoort tot de Pontijnse archipel, niet ver van de kustplaats Sabaudia waar volgens de notities enige field recordings vandaan komen. Geluiden uit de natuur zijn eveneens een belangrijk terugkerend element in zijn muziek. Het ruisen van de zee, exotische vogels, de wind die zijn kracht laat gelden; het zijn de bouwstenen waarop de wereld van Dolphins Into The Future is gebouwd, en die we nu ook weer regelmatig terughoren.

Act One, Under The Stone Pine bijvoorbeeld, is een muzikaal schilderij dat een fascinerende blik geeft vanonder de enige boom op het eiland en de fauna die ze omringt. Het vertaalt zich naar een levendige dialoog tussen de elektronische effecten en de midi-synthesizer, zoekend, plagend en vragend naar elkander, dichtbij het geluid dat we van vorige platen kennen. Verder op zee vinden we Kuhls pijlstormvogels, die tijdens het broedseizoen ook beschutting zoeken op het eiland. Deze vogels  – en dan met name opnames van hun bizar luide klaagzang – spelen de hoofdrol in Act Two, The Cory’s Shearwater, het intermezzo dat de B-kant van het vinyl annonceert.

Toch klinkt Music For The Guardhouse wel degelijk anders dan het voorgaande werk. Voordat de eerder genoemden stukken passeerden luisterden we namelijk naar het verassende Aria, The Cloud. Zoals de naam aangeeft is hier voor het eerst een stem in het spel, een soort aankondiging die de luisteraar door middel van Percy Bysshe Shelley‘s gedicht meevoert naar romantische gedachten aan een eiland: volmaakte plaatjes van een paradijs uit dromen.

Martens laat de midi-synth dansen op een onzichtbaar koord, als een klassiek geïmproviseerd stuk op piano. Op het eerste gehoor lijkt de melodie uit balans, maar waar we werkelijk naar luisteren zijn gedigitaliseerde vogelgeluiden, die elkaars oproep met tussenpozen beantwoorden. Het is tot nu toe de meest ambitieuze en tevens geslaagde poging van deze artiest natuurlijke geluiden met elektronica en poëzie te verenigen.

Op kant B worden alle register open getrokken om in een bijna twintig minuten durend stuk  een soort neo-klassiek af te wisselen met spookachtige en nostalgische analoge klanken, slechts kortstondig onderbroken door eenzaam klokgelui. Het is een aaneengesloten tweeluik genaamd As Falésias, dat de niet altijd vriendelijke grillen en dramatische vormen van de kliffen voorziet van een fascinerende soundtrack.

Voor wie Martens’ muzikale alter ego Dolphins Into The Future heeft gevolgd sinds de geboorte, wordt met Music From The Guardhouse plotseling een evenwichtige lijn zichtbaar in de ontwikkeling van zijn geluid. De verlichtende new age muziek, waterige ambient en de auditieve ansichtkaarten van eilandgroepen als Hawaï en de Azoren zijn slechts treden geweest op Martens’ spirituele ladder. De verandering van naam op zijn lp betekent niet dat hij het einde van de ladder heeft bereikt, slechts dat hij een nieuwe verdieping heeft gevonden vanuit waar hij opnieuw op zoek gaat naar het experiment.

Met Music From The Guardhouse toont Lieven Martens grote klasse in compositie. Bovenal weet hij de geest dubbel te prikkelen doordat de woorden die met deze plaat gepaard gaan voor velen een uitbreiding van het concept luisterervaring betekenen. Het is de kunst van Dolphins Into The Future in het kwadraat, en zoveel meer dan alleen muziek.

Op 1 september aanstaande zal Lieven Martens zijn nieuwe lp presenteren in Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle. Niet met een plichtmatig optreden van zijn kant; juist andere kunstenaars en muzikanten, waaronder Floris Vanhoof, Spencer Clark en Ada van Hoorebeke, zullen hun creaties tonen en laten horen. Ze zijn door Lieven uitgenodigd vanwege muzikale verwantschap, visie op kunst en poëzie, connectie met natuur of landschap, in welke vorm dan ook.