Maan – Manifold

Het tweetal Maan duikt ergens vorig jaar opeens op in Vlaanderen, eerst met de Khomeini 99 tape op het Smeltkop label, daarna ook live, onder andere in het voorprogramma van Fushitsusha in Brussel. Al snel wordt duidelijk dat Tim Depraetere en Simon Apers een act vormen dat tot de meest veelbelovende van België mag worden gerekend. Ze hebben geen reden gezien om de boel langer te laten rijpen en nemen in twee dagen het debuutalbum op: Manifold, dat recent verscheen bij het net zo Belgische KRAAK.

Van twee jonge ingenieurs in opleiding zou je misschien een complex debuutalbum verwachten, staand op de drempel van een nieuw tijdperk van de moderne avant-garde. Een band die de schouders ophaalt voor muzikale historie en het maximale wil halen uit hun experiment- en improvisatiedrift; eigenschappen die ieder meer dan één keer gefungeerd als toeschouwer bij een optreden van Maan, het duo toedicht. De waarheid ligt ergens in het midden.

De manier waarop Maan muziek benadert is klinisch als in een laboratorium. Klanken worden gesedimenteerd tot op het bot en alleen het praktische blijft over: met een (bas)gitaar, orgeltje of trompet is de sound kaal en eentonig. De interesse in de techniek van het proeflokaal is echter ook verloren gegaan en heeft plaatsgemaakt voor een zekere nonchalance. Al lukt het de expres lage opnamekwaliteit te doorprikken, dan nog zal duidelijk worden dat Maan immuun is voor externe elementen die het geluid zouden kunnen beïnvloeden.

Al dan niet bewust komen er toch herinneringen boven: cold wave van circa drie decennia geleden. Een koude en afstandelijke kijk erop maakt van Manifold meer dan zomaar een album dat met de retrogolf probeert mee te surfen. IJzersterk zijn ook de teksten, die het minimalisme en melancholische versterken in ongrijpbare kunst-zinnen, die zo uit de koker van The Shadow Ring of een Vlaamse dichter zouden kunnen komen.

Invloeden uit de jaren 80 zijn enkele releases op het KRAAK label niet vreemd, maar zo’n overduidelijke verwijzing naar Belgische scene van weleer hebben we nog niet gehad. Genre, stijl of leeftijd vormen gelukkig nog steeds geen belemmering talent van eigen bodem een platform te bieden waarop ze kunnen uitgroeien tot publiekslievelingen, voor zover Maan dat na hun kaal gestroopte performance op het KRAAK festival nog niet waren.

Maart 2013

Hersendood na weer een geweldige editie van het KRAAK festival? Nee, een kleine hoeveelheid cellen houdt dapper stand. De auditieve cortex is in ieder geval nog intact, want ook deze maand is het gelukt het kaf van het koren te scheiden. Van de akoestische black metal van Urpf Lanze, via de minimalistische drones van Éliane Radigue naar de slidegitaar improvisaties van Jon Collin; op het eerste gehoor rustige muziek, doch met een intense uitwerking. Intens was ook het release schema van maart, vooral in de staart.

Om te beginnen twee heruitgaven. The Glinting Spade is een redelijk obscure folkklassieker – vol met psychedelisch minimalisme – van In Gowan Ring, de artiest ook bekend als Bobin Eirth of B’ee. Merlins Nose Records heeft ervoor gezorgd dat deze intieme en mystieke plaat uit 1999, gemaakt met zelf gemodificeerde instrumenten, voor het eerst uit komt  op vinyl. Hetzelfde doet MIE Music met Cry van Alastair Galbraith, één van de hoogtepunten uit Nieuw-Zeeland aan het begin van het vorige decennium. Avant-garde, lo-fi, folk en drone zijn de sleutelwoorden, voor zover Galbraith’s bijzondere stem geen hoofdrol opeist.

Penultimate Press en Irritable Hedgehog hebben de handen ineen geslagen om een andere parel uit de archieven op te duiken. November van Dennis Johnson is naar verluid gecomponeerd in 1959 en vormt één van de grootste inspiratiebronnen voor het hedendaagse minimalisme in de avant-garde, onder aanvoering van La Monte Young. Het meer dan vijf uren durende stuk is vorig jaar ingespeeld door pianist Andrew Lee en verschijnt nu in een mooie box met vier cd’s. Voor wat meer romantisch werk kunnen we terecht bij Important Records, die gitarist James Blackshaw en Lubomyr Melnyk (de snelste pianist ter wereld) bijeen brengt op The Watchers. In vier lange, tijdloze nummers brengen ze een geslaagd duo van akoestisch gitaar en piano, met geïmproviseerde, rustieke virtuositeit.

Verrassend was de split met The Dead C en Rangda, twee “supergroepen” uit de experimentele rock. Twee bands die weinig met elkaar van doen hebben, en de opnames lijken ook geen enkele connectie met elkaar te hebben, behalve dan dat de nummers onuitgebracht zijn. De groovende sludge rock en exotische psychrock doen dit detail snel vergeten. Rocken gaat ook Dan Melchior op zijn nieuwste album C.C.D.E Music goed af. Hij doordrenkt zijn blues met schimmige garage en experimentele noisy stukken. Een dreunend nummer als Stomping Crow gaat er in als zoete koek. Overigens niets ten nadele van de rustigere tracks, die met een lo-fi blues sfeertje regelmatig aan Ignatz doen denken.

Aangezien de vorige twee albums van Julian Lynch hoog in mijn jaarlijsten belandden, ben ik min of meer verplicht om ook iets te vinden van Lines, dat deze maand bij Underwater Peoples Records is verschenen. Op een of andere manier doet de ethno-folk mij nu opeens een stuk minder wild opveren. Niet dat hij is veranderd: mooie arrangementen, subtiele liedjes, en weirde psych  als vanouds op het album aanwezig. Lines luistert echter alsof hij de focus is verloren, of ben ik dat?

Last-minute tips: Polysick met Daydream (retro acid elektronica, maar dan goed), Hieroglyphic Being met Imaginary Soundscapes (retro acid elektronica, maar dan écht on acid), City Of Salt met Towers Open Fire (geïmproviseerde subtiele drones, Arabische klanken en jazzy folkmuziek), Punk Authority van Pete Swanson (zwaar dreunende techno-noise) of pik nog eens een puike live opname van de prog-drones van Expo ’70 op, beluisterbaar op Virtually From The Unknown.

Jon Collin – High Peak Selections

Het Britse Winebox Press label staat garant voor bijzondere releases op cassette. Niet per se vanwege de muziek of de extreem gelimiteerde edities, maar vooral vanwege de verpakkingen. Zonder uitzondering worden achtergelaten houten meubels (stoelen, banken, kasten, lades, ladders, etcetera) in stukken gezaagd om vervolgens als kunstig omhulsel te dienen voor de tape. De man achter dit label is Jon Collin, actief zowel solo als in Vampire Blues, Serfs en Whole Voyald Infinite Light. High Peak Selections is de derde release op z’n eigen label met zichzelf als soloartiest.

Wat direct opvalt is dat we ditmaal een normale lp in handen hebben. Het is daarmee de eerste uitgave op vinyl van het label. Om de Royal Mail te sparen is er deze keer ook geen deur of iets dergelijks als hoes gebruikt. Een doodnormale plaat dus, in ieder geval voor het zicht. De titel doet vermoeden dat we hier met een soort compilatie van doen hebben, die het beste van zijn trilogie van High Peak cassettes (waarvan er twee nog moeten uitkomen) verzameld.

Jon Collin improviseert met de akoestische gitaar. Naast het bekende getokkel bespeelt hij het instrument voor een groot gedeelte met een slide, wat voor prachtige melodieuze bluesdrones zorgt. De richting is onvoorspelbaar, maar vanwege het rustieke karakter kan men de tijd nemen om de psychedelische kronkels op zich te laten inwerken. Percussie, afgezien van wat klappen op de klankast, of zang zijn niet aanwezig. High Peak Selections schuurt daarmee tegen het abstracte aan, doch laat genoeg tastbaars over om memorabel te zijn.

De hoes vertelt een verhaal dicht bij de natuur, in een bebost en heuvelachtig landschap. Het geluid is evenzo ruimtelijk; de slaapkamer-opnamekwaliteit met gehoest en zelfs een boormachine in de verte ertussendoor, doen daar niets aan af. De vele openingen tussen de echoënde snaren laten de High Peak Selections ademen als de vele bomen die op de voorkant staan afgebeeld. Of dat ook meteen een relatie heeft met de meubels die als Jon Collin’s favoriete recyclingproduct gelden, durf ik niet te zeggen. Het bijna zeven minuten durende Furniture Makers Moan spreekt voor zich.

Ik heb hoge verwachtingen van een hopelijk nog te verschijnen album van Vampire Blues, maar tot die tijd kan ik mij uitstekend vermaken met deze inspirerende plaat van bandlid Jon Collin. De 250 handgenummerde exemplaren kun je (nu nog) krijgen via Norman Records, Rough Trade of bij Winebox zelf.