Sylvester Anfang II

We blijven nog even in België. Het is inmiddels alweer een tijdje geleden dat ik op mrbungle.nl in de muziek van Silvester Anfang ben gedoken. Van het Vlaamse collectief is ondertussen de samenstelling enigszins gewijzigd, en is ook de naam – à la Amon Düül – geëvolueerd tot Sylvester Anfang II. Twee nieuwe platen in amper een maand tijd is een goede reden om mij weer eens te laten meeslepen door muziek dat ooit ter wereld kwam als “funeral folk”.

Perzische Tapijten is het nieuwste album van Sylvester Anfang II, op het moment van opname bestaande uit Glen (Hellvete), Tommy (KRAAK label), Ernesto (Bear Bones, Lay Low), Bart Sloow (Sloow Tapes), Erik en Willem. Hoewel de psychedelische dronejams uit den beginne zijn gebleven, is het instrumenten arsenaal in de loop der jaren wel wat aangepast. De valse fluiten hebben plaatsgemaakt voor een synth en een Indiaas harmonium; rammelende pannen zijn vervangen door exotische drums en als ik de hoes moet geloven kunnen we ook een sitar verwachten.

Sylvester Anfang II heeft de laatste paar jaar een behoorlijke inhaalslag gemaakt qua professionaliteit. Het album mag dan in één keer en zonder overdubs zijn opgenomen op een boerderij in Sint-Pauwels, openingstrack Buikdans vergelijken met ouder werk is als komkommers en bloemkolen naast elkaar leggen. Gitaar, bas, orgel, drums en spacende synthesizer zijn mooi in balans én te horen. We kunnen nog steeds spreken van “jams”, doch met meer van te voren uitgedachte ideeën. Eén van die ideeën is ongetwijfeld het later horen van meer exotische (met name West-Aziatische en Midden-Oosten) invloeden. Dat is goed gelukt, en niet alleen dankzij de titel Perzische Tapijten. Het album ademt zes nummers lang een mysterieuze, zwevende sfeer die je alleen toedicht aan de donkerste kamers van groteske paleizen uit de tijd voor Christus.

Enkele weken eerder verscheen er een lp zonder titel bij Southern Records, onderdeel van de Latitudes serie. De serie kenmerkt zich door een bijzondere tweedelige hoes, dit keer verder aangekleed door Stephen O’Malley. Het materiaal op dit vinyl bestaat uit vijf nummers, geselecteerd uit een drie uur durende jamsessie, opgenomen in november 2010.

Het plan bij deze sessie was vooral geen plan te hebben, en de diverse muzikanten in de band (hier was ook Bram Devens, bekend als Ignatz, aanwezig) compleet vrij te laten in doen en laten. De grenzen van het Sylvester Anfang II-geluid werden verkend, resulterend in langzame psychedelische improvisatie stukken, trippy baslijnen, verdwaalde bluesakkoorden en hypnotiserende percussie. De plaat is overwegend bedwelmend rustig, totdat Jam 5 wordt ingezet en we bijna van kraut-’n-roll kunnen spreken. Een nummer dat niet zou misstaan als afsluiter op een uit de hand gelopen experimenteel hippiefeest in de jaren zeventig, maar zeker ook niet te missen is op de hedendaagse platenspeler.

De heren van Bear Bones, Lay Low en Hellvete timmeren ook solo behoorlijk aan de weg. Een recent wapenfeit is een cassette op het Duitse SicSic Tapes, waarop beiden een zijde vullen. Op de A-kant maakt Ernesto er een onheilspellend circus van, gevuld met langzaam kruipende synths als roofdieren, en tribale drums om ze in toom te houden. Op de B-kant kiest Glen voor een wat subtielere benadering; langzaam vervormende en aanzwellende orgelachtige drones maken hier de stemming, herinneringen oproepend aan oude meesters in het genre. Overigens zit er van deze twee nog meer aan te komen: een nieuw project genaamd Gonzales & Steenkiste (harmonium / viool droneduo) en een split tussen A Story Of Rats en Hellvete, allebei op cassette bij Eiderdown Records. Bear Bones, Lay Low zal binnenkort zijn tweede plaat El Telonero op het KRAAK label uitbrengen.

Veel van de eerder gepubliceerde werken van Sylvester Anfang (II) en aanverwanten hebben op één of andere manier een legendarische status gekregen. Misschien is dat vanwege de kleine oplages waarin de releases doorgaans zijn verschenen. Of plausibeler: er zijn meer mensen die de kwaliteit van de muziek kunnen waarderen. Haast u dus niet naar uw dichtstbijzijnde platenboer voor een investering (met veel rendement) maar gewoon om iets geweldigs op de draaitafel te kunnen leggen.

Kris Vanderstraeten: Solo

Al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw sleutelt Kris Vanderstraeten aan zijn geïmproviseerde, zelfgebouwde miniatuur drumstel, ergens in de krochten van de Belgische vrije muziek. De afgelopen tien jaar heeft hij regelmatig samengewerkt met Timo van Luijk (Af Ursin) en samen met Jean-Michel van Schouwburg en Jean Demey vormt hij ook nog het trio Sureau. Wat tot nu toe ontbrak in zijn discografie is een solo plaat. Het label Ultra Eczema stoorde zich ook aan dit gat en zorgt nu voor opvulling.

Treffende titel, is het eerste wat opvalt. Dat neemt niet weg dat Vanderstraeten’s spel op Solo soms dermate volgepropt zit met details, dat je het gevoel hebt dat er meerdere spelers hun geluk op het drumstel beproeven. Niets is minder waar, waardoor de fascinatie voor dit album groeit. Omschrijven is lastig, want alle tikjes, kraakjes, gebonk en geritsel zijn aan een constante transformatie onderhevig. Concentratie is essentieel voor enige inleving. De inleg roept dan ook “speel het luid aub!” en dat is geen overbodige kreet. Het is even schrikken bij een verdwaalde toeter of een korte uitbarsting, doch dat tovert ook weer een glimlach op het gezicht van de luisteraar.

Solo is in één klap opgenomen op een middagje in Heusden-Zolder, met uitzondering van het vijfde en laatste stuk. Deze is later nog bewerkt door de eerder genoemde Timo van Luijk, die ook de registratie verzorgde. Qua instrumentatie is hij echter helemaal alleen met de door de jaren heen gemodificeerde (mini)trommels. Hij laat zich dus niet leiden door andere klanken of externe factoren, maar improviseert puur op instinctieve ideeën die rondspoken in zijn brein. En dat zijn er heel wat.

Is dit het werk van een kinderlijke gek of luisteren we hier naar een uniek artiest in de abstracte klankkunst? De oplage van 150 exemplaren geeft wellicht aan dat het opzoeken van deze grens voor slechts weinigen is weggelegd. Toch is dat geen reden om Solo te laten liggen. Het is een boeiend document van een uitzonderlijk kunstenaar die in zijn spel niets behalve zijn eigen intuïtie vertrouwt.

Dolphins Into The Future – Canto Arquipélago

Het moet een inspirerende omgeving zijn, archipel de Azoren. Grillig gevormde vulkanische eilanden, doorlopend geteisterd door de woest beukende golven van de Atlantische oceaan, en bedekt met wilde natuur. Een geïsoleerde plek, waar het omringende water zowel vriend als vijand is. Schoonheid en drama gaan hier hand in hand. Iemand die het kan weten is Lieven Martens, die recent een aantal maanden verbleef op de vulkanische kegel Pico. Als Dolphins Into The Future brengt hij met het zijn nieuwste album Canto Arquipélago een heus eerbetoon aan de eilandengroep.

Door middel van field recordings ademt het album al direct in de openingstrack Jardim Dos Tufãos het klimaat van de Azoren. We horen hoe de oceaan meedogenloos op de kust slaat, de briesende wind en regen, maar verderop ook hoe de kleurrijke natuur (vogels, krekels) tevens rustgevend kan zijn. Het versterkt de new age elementen waarmee deze plaat doorspekt is. De elektronische effecten die schijnbaar spontaan uit de synthesizer komen borrelen en vanaf het begin het geluid van Dolphins Into The Future kenmerken en van een uniek geluid voorzien, zijn alom aanwezig. Ze zorgen onherroepelijk voor een meditatieve staat, of in ieder geval een heerlijk slaperig gevoel waarbij je jezelf op een exotisch eiland waant.

In vergelijking met eerder werk van Dolphins Into The Future, wordt er op Canto Arquipélago meer gebruik gemaakt van percussie. Niet zozeer om een ritme aan te duiden als wel om een gevoel van traditie over te brengen. Het nummer Verde gaat hierin nog iets verder dan het eerder genoemde openingsnummer. De omgevingsgeluiden nemen eveneens een prominentere plek in dan voorheen en we horen zelfs een soort vertraagde zang voorbij komen. Of dit een bewust pad is dat Lieven Martens heeft gekozen, zal de toekomst uitwijzen. Het helpt hem hier wel te slagen in dit eerbetoon aan de Azoren.

Na het beluisteren van Canto Arquipélago vraag je jezelf af waarom niet meer muzikanten verlichting zoeken op deze eilanden. Het licht lekker centraal in de Atlantische oceaan en je kunt er gewoon met euro’s betalen. De fenomenale natuur en de afgezonderde ligging doen je ongetwijfeld nadenken over het nietige bestaan van de mens, doch ook hoe volhardend men kan zijn in overleven. Bij mrbungle.nl staat in ieder geval een bezoekje aan de Azoren direct bovenaan de verlanglijst. Tot dan, droom ik lekker weg met deze lp op Underwater Peoples Records.