Nee, ik zoek geen onderdelen voor een brommer. Ik zou graag het album Tank van Kreidler willen bestellen. Verkeerde adres? Wat zegt u? Nee, ik neem u niet in de maling. Moet u eens horen, Kreidler loopt al sinds het jaar 1994 rond in de Duitse elektronica! Nee, niet sinds 1950. Nogmaals, ik heb het niet over brommers. Ik haat brommers. Ik heb liever Kreidler’s negende album, dat bol staat van de verwijzingen naar oude krautrock, progressieve elektronica gemaakt met analoge instrumenten en soundtracks van Italiaanse horrorfilms uit de jaren zeventig. Vijf keer wereldkampioen in de jaren zeventig? Jan de Vries? Wie is dat nu weer? Ik betwijfel of hij bij de band is betrokken. Of houdt hij ook van een beetje vuige krautdisco à la Neu!? Niet? Dan moet het iemand anders zijn geweest die Tank van zo’n veelzijdige doch heldere productie heeft voorzien. Niet meer geproduceerd zegt u? Zit er soms iets in uw oor? Tank is begin maart uitgekomen bij Bureau B, een uitstekende plaat als u het mij vraagt.
Shogun Kunitoki: Riddarholmen from Sami Sänpäkkilä on Vimeo.
Vier mannen, drie brillen, twee orgels, één drumstel. Ook wel bekend onder de bizarre naam Shogun Kunitoki. Dit Finse kwartet uit de stal van Fonal heeft meer dan twee jaar gewerkt aan de opvolger voor het debuutalbum Tasankokaiku, en het resultaat Vinonaamakasio mag er ook weer zijn. Dat is, als je van een goede portie retro-futuristische post-rock met een psychedelisch sausje houdt.
Bij het label Fonal denken de meesten aan de sprookjesachtige en ongewone Finse folk van Islaja, Paavoharju en Elenoora Rosenholm. Shogun Kunitoki is daarin anders. Met in de hoofdrol de dubbele orgels die als een wildstromende waterval over het gehele geluid worden gestort, is dit kwartet een stuk intenser dan de andere artiesten op het label. Anderzijds zou ik geen alternatief passend platenlabel kunnen bedenken, want wat de Finnen uit hun instrumentarium toveren is uniek te noemen.
De oude orgels klinken anders dan een Hammond of Farfisa, maar wel zeer authentiek. Daarmee krijgt het analoge geluid van de band iets nostalgisch mee, een fraai contrast vormend met de nieuwere elektronica dat de muziek in de details verder opleukt. De door krautrock geïnspireerde drumpartijen houden de instrumentale nummers daarnaast meer dan levendig, zodat er geen overdosis aan orgels ontstaat.
De opbouw en intensiteit van de nummers zijn een overduidelijke knipoog naar post-rock, zoals op de nummers Mulberg, Riddarholmen en het uitgesponnen Holvikirkko. Ik moet denken aan het laatste album What We Must van Jaga Jazzist, maar dan op orgels. Van een doordachte compositie is echter geen sprake, want volgens Jari Suominen, één van de organisten, zijn de stukken gebaseerd op pure improvisatie. Dat dit in combinatie met het voortdurend gehamer op oude orgels enig psychedelisch effect veroorzaakt, is begrijpelijk, maar niet vervelend. Het razende samenspel van het viertal houdt je met beide benen op de grond.
Voor de echte liefhebber heeft Shogun Kunitoki iets bedacht dat alle knutselende nerds overstag zal doen gaan. Op het vinyl van de LP versie zijn een aantal animaties aangebracht, die zichtbaar worden zodra de “magical Shogun Kunitoki Strobe Light” op de draaiende plaat wordt gericht. Deze speciale lamp is te bestellen op de website van de band. Daarop zijn hele soldeerinstructies te zien hoe de lamp geassembleerd dient te worden. Licht uit en magisch Fins lampje aan, en er gaat een wereld voor je open. Of niet. Op het gebied van eigenzinnigheid en originaliteit heeft Shogun Kunitoki in ieder geval al gewonnen.