De nieuwe burgemeester van het normaal gesproken moeiteloos in het grijze Vlaamse landschap opgaande Aalst heeft de zware taak de stad ook buiten het carnaval om weer in beweging te krijgen. Hij vergeet daarbij dat Aalst ietsje later in het jaar net zo bol staat van vertier en mêlee, sinds het KRAAK festival neerstrijkt in het centrum voor hedendaagse kunst, Netwerk. Op 2 maart 2013 is de vijftiende editie van dit annueel festijn voor de avant-garde en experimentele kunst- en muziekliefhebber. De altijd verrassende en verfrissende line-up ontleden is iets waar ik een gewoonte van heb gemaakt.
De lijst met artiesten op het festival is traditiegetrouw een exuberant en veelkleurige cocktail van solide oudgedienden en aanstormende anti-hipsters die een broertje dood hebben aan de voorgedefinieerde categorieën noise, folk, elektronica, dub, klassiek minimalisme, hiphop en zelfs auditieve theaterkunst. Outsiders die zich met kruisbestuivingen en zonderlinge combinaties buiten genres of onder de radar opereren, zonder dat er een headliner of überhaupt enige samenhang valt te bespeuren. Waar te beginnen?
Bij Richard Dawson dan maar, misschien wel diegene op het festival die qua stijl het makkelijkste in een hokje te stoppen is. Wat deze troubadour uit Newcastle laat horen, behoort tot de meest pure folkmuziek die je heden ten dage tegen zult komen. Met zijn bijzondere scheve stem doet hij soms denken aan Richard Youngs, begeleid door een primitief doch intens gitaarspel. Het is in ieder geval een optreden dat je niet wilt missen. Ergens in het voorjaar moet The Glass Trunk verschijnen, opvolger van het prachtige The Magic Bridge.
Naast Dawson zijn er nog twee geheel andere types het kanaal overgestoken. Jackson Bailey, die met twee cassettedecks onder de uiterst originele naam Tapes lofi dub mixt met analoog klinkende psychedelica, is er één van. James Williamson is de andere; hij brengt met Sleaford Mods het slechtste van Engeland naar boven. In zijn teksten welteverstaan: bedreigende doch goudeerlijke monologen met typische Britse humor over het depressieve leven van een arbeider in het toch al niet feestelijke Nottingham. De begeleidende muziek is te omschrijven als fletse punk en ijskoude new wave.
Billy Bao is een trio opgericht door de uit Baskenland afkomstige Mattin. Met de ongelijkheid der klassen in die regio in het achterhoofd, vormde hij deze naar een fictieve Nigeriaanse zanger vernoemde ultiem smerige en onstabiele noise/punk explosie. De laatste 12” – Buildings From Bilbao op Burka for Everybody – is een gestoorde mix tussen rammelende garagerock, loeihard piepende feedback en ADHD knip-en-plak werk met elektronica. Als ze voorin het programma komen te staan, zal ik van de rest wel niet veel meer horen.
Meer bandeloos lawaai kunnen we bij Guds Söner (ook wel aangeduid als The Sons Of God) verwachten. De Zweden Kent Tankred en Leif Elggren zijn al sinds halverwege de jaren tachtig smaakmakers op het gebied van maffe lichamelijke performances, ongrijpbare visuele kunst met meubels en als soundtrack krakende elektronica. Filmpjes van eerdere optredens spreken boekdelen. Het Franse trio Lubriphikattor is misschien minder ongemakkelijk om te aanschouwen, maar dat doet niets af aan hun deinende en hypnotiserende noise tracks waarin zwarte beats zich tevergeefs aan proberen te onttrekken.
Met Jonáš Gruska komen we in iets rustiger vaarwater. Deze jonge Slowaakse componist, die in Den Haag aan het conservatorium studeert, maakt subtiele elektroakoestische experimenten, moderniteit geïnterpreteerd alsof hij een aantal decennia terug leefde. Boy/girl band La Ligne Claire is juist helemaal van deze tijd. Natuurlijk, de term postpunk bestaat al langer maar niet eerder was het anarchisme waarin deze groep samenwerkt groter. De Fransen buitelen over elkaar heen in een monotoon no wave paradijs, met atonaal gegil en beats afkomstig uit Ghana. Het is waarschijnlijk eenzelfde naïef zootje op het podium als de omschrijving doet verwachten.
Ook de show van Maan, het meest veelbelovende duo dat Vlaanderen de afgelopen tijd voort heeft gebracht, is geen reden om naar de platenbeurs in de gangen van het Netwerk gebouw te sprinten. Wat we precies kunnen verwachten van deze psychedelische improvisatieact met gitaar, percussie en elektronische effecten blijft tot het einde van het optreden een raadsel, maar eind maart moet in ieder geval de debuutplaat verschijnen op het KRAAK label, na eerder een fantastische tape te hebben uitgebracht bij Smeltkop.
Naast de nieuwkomers biedt het KRAAK festival ook altijd een aantal oude rotten in het vak, dit jaar onder aanvoering van David Behrman (1937). De van oorsprong Oostenrijkse componist, die met Henri Pousseur in België studeerde, maakt minimale avant-garde composities waarbij interactie wordt gezocht tussen bepaalde live aspecten en geprogrammeerde computers. Hoe lang Jiří Wehle al ronddwaalt door de straten van Praag weet waarschijnlijk niemand; hij ziet er in ieder geval uit als iemand met heel wat jaren achter de kiezen en brengt met zijn draailier en krassende stem de volksmuziek van Tsjechië weer tot leven. Zijn optreden zal menig toeschouwer de ogen doen openen.
In de vorige edities stonden er overigens veertien muzikale acts op het programma, dus wellicht komt er nog meer bij. Maar eigenlijk is dat niet van belang. Het KRAAK festival verlaat je in een prettige trance vanwege de vele eclectische indrukken die nog lang op je in moeten werken, de vriendelijke gelijkgestemden en een beetje Duvel. Verder kunnen we ons nog vergapen aan films en de tentoonstelling Watch That Sound, met onder andere een kubus waarin de Gentse death metal formatie Serial Butcher zich spelend laat opsluiten totdat de zuurstof op is. Tot in de zone!
Tickets en info via de festival website.