De Franse taal. Dit zeer erbarmelijke romaanse jargon, deze ergste verminking van Latijnse woorden, deze taal die tegen haar oudere en veel edeler zuster, het Italiaans, met eerbied zou moeten opkijken, deze taal die de afschuwelijke nasale klanken en, on, un als exclusief eigendom heeft, evenals het hikachtige onuitsprekelijk weerzinwekkende accent op de laatste lettergreep, terwijl alle andere talen de zachte rustgevende lange voorlaatste lettergreep hebben; deze taal die geen metrum kent maar waarin alleen het rijm, en wel meestal op é of on, de vorm van de poëzie bepaalt – deze armzalige taal wordt als langue classique naast de Griekse en Latijnse geplaatst! Ik roep heel Europa op tot een algemeen boegeroep om deze meest schaamteloze van alle dwaasheden naar beneden te halen. De andere werelddelen hebben apen; Europa heeft Fransen. Dat weegt tegen elkaar op. [uit: De Kunst Van Het Beledigen van Arthur Schopenhauer]
Terwijl er 400 miljoen mensen op de aardkloot Spaans spreken, is Frans op de Nederlandse scholen nog gewoon een verplicht vak. Het Frans wordt geassocieerd met romantiek, goede wijn en een Bourgondische levensstijl. Miljoenen Nederlanders trekken er jaarlijks naar toe. Maar is het Frans wel zoveel “joie de vivre”? Met een stokbrood onder je arm en een beaujolais erbij los je één van de grootste populaties van werklozen in de EU niet op, bleek wel uit de rellen in 2005 waar ruim tienduizend Renault’s in vlammen opgingen. De Fransen staan nou niet bepaald bekend om hun gastvrijheid en goede wijn kun je tegenwoordig ook uit Chili of Zuid-Afrika halen. Kortom, Frankrijk heeft een nieuw soort exportproduct nodig. Dat de Franse president Nicolas Sarkozy ruim een jaar geleden trouwde met de Céline Dion van Europa, Carla Bruni, was een goed geplande promotiecampagne voor de Franstalige muziek. En het heeft gewerkt. Franstalige muziek is het Duits en het Spaans in de Nederlandse hitlijsten aan het inhalen. Dat kunnen de geallieerden nooit zo bedoeld hebben.
Coeur de Pirate || Comme des enfants from Dare To Care Records on Vimeo
Voor de nieuwe Serge Gainsbourg, Patrick Bruel of Edith Piaf hoeven we niet meer naar het zuiden, ze liggen vaak gewoon bij de Free Record Shop. De klassieke chansonniers van vandaag voegen heden ten dage een vleugje popmuziek aan hun zang toe, om het geheel ietwat moderner te laten klinken. Artiesten die daarin geslaagd zijn, dragen de namen van onder andere Barbara Carlotti, Julien Doré, Berry, Emilie Simon en natuurlijk onze eigen schreeuwlelijk Wende Snijders. Mijn persoonlijke favoriet van dit moment is Coeur de Pirate, waarachter de pas achttienjarige Béatrice Martin uit Québec, Canada, schuilgaat. Het liefdevolle, schattige meisje op de piano doet voorkomen dat het iedere dag Valentijnsdag is en roept direct gedachten op aan de überromantische Franse film Amélie. Over Amélie gesproken, probeer ook eens Amylie, ook uit Québec, met haar vrolijke debuutalbum Jusqu’aux Oreilles.
Fransen zijn naast de zang ook verzot op synthesizers. Denk aan Air en Daft Punk. Uit België kende we al de geile Franstalige electro van Vive La Fête, en in die klasse is daar vorig jaar de electropop van Yelle aan toegevoegd. En zo stonden er op het Eurosonic festival 2008 opeens twee handen vol optredens van Franse electro(clash) bandjes geprogrammeerd. Die hype in inmiddels wel weer een beetje overgewaaid. Chansons blijven daarentegen tijdloos. Voor de vrouwelijke versies daarvan hebben we in Nederland een soort van specialist: Guuzbourg, oftewel Guuz Hoogaerts. Deze journalist van de Revu verdiept zich al jaren in de Franse zuchtmeisjes (begrip van Giphart), met een veelgelezen website en twee uitstekende compilaties tot gevolg. Het mannelijk geslacht wil vooral kijken naar deze zuchtmeisjes, lijkt het. Slechts weinig mannen die de taal van cognac en champagne spreken, zingen zichzelf in de schijnwerpers, op een paar uitzonderingen na.
Vorig jaar had ik het genoegen kennis te maken met Edouard van de Velde. Deze Fransman resideert tegenwoordig in Amsterdam en is actief lid van de band The Vondels, een “power trio incorporating ambient zen rock and progressive pop”. Solo staat hij echter meer dan ook zijn mannetje. Met zijn Jacques Brelesque krachtige chansons brengt hij een ode aan de Franse taal en doet dat niet onverdienstelijk. Dat hij net zo gemakkelijk de Engelstalige singersongwriter-markt betreedt, bleek vorig jaar november, toen hij het gehele aanwezige publiek stil kreeg met zijn gevoelige stem en zachte gitaar, dat mij aan Jacob Golden deed denken. Het is te hopen dat dit werk naast dat van The Vondels de weg naar het internet snel vindt en Edouard de erkenning krijgt die hij verdient.
Arthur Schopenhauer mag ik dan wel graag gelijk geven, er bestaat geen andere taal die romantiek, zwoelheid, een hitserig gevoel en dramatiek zo weet voort te brengen, en te verenigen. Ik vind het dus allerminst een slechte zaak dat Franstalige muziek ook door de platenmaatschappijen geografisch breder wordt ingezet. De gemiddelde Nederlander zal altijd naar Frans Bauer of gladgestreken producties van Coldplay blijven luisteren, dus van een invasie is geen sprake. En afgelopen vrijdag stond het programma van Ruud de Wild gewoon in het teken van Die Deutsche Dreizehn, waarbij de beste Duitse hits voorbij kwamen. Toch: het is een feit dat Franstalige muziek meer geaccepteerd én gewaardeerd wordt in Nederland. En drink tijdens het luisteren ervan er ook maar een goed glas Franse wijn bij, want die blijven ondanks alles niet te overtreffen.