Vandaag, 11 november 2008, markeert de dag dat War Elephant van Deer Tick opnieuw wordt uitgebracht door Partisan Records. En dat is voor mij een gedenkwaardigere dag dan die zogenaamde historische presidentsverkiezing van een week geleden. Hebben de Verenigde Staten ooit een écht goede president gehad? Daar kun je lang over discussiëren, maar dat laat ik over aan politieke blogs en Peter R. de fokking Vries (die bemoeit zich toch overal mee). Heeft Deer Tick ooit een slecht nummer gemaakt? Daar wil ik best eens over debatteren.
September vorig jaar bracht het label van Jana Hunter genaamd Feow! het debuutalbum uit van de toen 21-jarige John McCauley in een gelimiteerde oplage. Pas later begon de reputatie van dit plaatje op het internet te groeien en trok het mijn aandacht. Dan kwam overigens niet door de recensie op Pitchforkmedia.com… Natuurlijk, weer te laat voor mijn jaarlijst. Anders had het Beirut gemakkelijk verslagen en bovenaan geëindigd. Het album in de originele editie aanschaffen bleek een onmogelijke opgave. Niet vanuit Amerika, en Europa kon je al helemaal vergeten; Azië heb ik niet eens geprobeerd. Om moedeloos van te worden. Je kunt je vast voorstellen in wat voor depressie ik was geraakt als we niet in een tijdperk leefden waarin illegale peer-to-peer netwerken de moderne mens de mogelijkheid biedt om aan de meest obscure muziek te komen. Maar ik ben wat dat betreft nogal nineties, en ik wil een tastbare Compact Disc. “Hoera!” was mijn allereerste reactie toen ik in augustus vernam dat dit nieuwerwetse meesterwerk herboren ging worden. Heb ik meteen een goede smoes om een album van meer dan een jaar oud in de spotlights te zetten.
Partisan Records uit Brooklyn, NY heeft de band, of eigenlijk een soloproject met wat bandleden, opgepikt en vonden dat het tijd was om het imago wat op te vijzelen. Tjiks met bikini’s en tieten, grote wapens, snorren en baarden, stoere cowboylaarzen, sigaretten en een woestijnsetting. Dat lijkt er meer op. De nieuwe hoes lijkt ook fans van de Bikini Bandits (ook legendarisch!) te willen aantrekken. War Elephant zal toch een beetje een mannenalbum blijven… Toch heeft War Elephant liefdevolle, misschien zelfs wel romantische trekjes (weliswaar op een hartbrekende western-country-manier). De band had op sommige momenten ook “Dear Tick” kunnen heten, maar had de naam vast zijn uitwerking gemist. Het moet wel een beetje als een ontbering klinken; de ziekte van Lyme is geen pretje heb ik begrepen dus dat komt goed uit.
Ik had het al eerder in dit stukje over politiek. Ik weet niet hoe het op Rhode Island zit, maar ik zie wederom een goede reden om het rookverbod dat ons land sinds juli teistert, af te schaffen. De stem van McCauley klinkt lekker rokerig en is hét selling point van War Elephant. Wanneer je naar McCauley luistert denk je ook met een doorgewinterde alcoholist te maken te hebben. Raspend als schuurpapier en afgeleefd als een mijnwerker speelt hij grillig maar met gevoel voor humor met woorden, zingend alsof één van Highwaymen weer is opgestaan uit de dood. Zijn jonge leeftijd wordt nergens verraden.
Toch is War Elephant niet geheel een traditioneel country album te noemen. Of geheel niet, beter gezegd. Het album opent in een energieke folk ’n roll stijl, waarbij de vrolijke en simpele melodieën een grote rol opeisen. Bij het eerste nummer Ashamed krijg je na een minuut of twee de neiging om te gaan dansen wanneer de drum wordt ingezet. Helaas duurt het nummer maar twee minuten en vijftien seconden… De absolute hit Art Isn’t Real (City Of Sin) swingt vlak erna de pan uit met een meesterlijk aanstekelijke melodie, mandolines en nog veel meer. In het derde nummer, ook sterk, komen de indie-rock invloeden naar voren. Misschien ook wel een beetje blues. In vergelijking met de eerdere nummers komt dit hard en rauw over. Grunge. Kurt Cobain’s briljante muzikale depressiviteit is hier zeker van invloed geweest. Het weglaten van complexiteit en de compactheid van de songs (14 in 48 minuten) benadrukken de kwaliteit van het liedjesschrijven van McCauley. Was Nirvana hier ook niet goed in?
Dat Deer Tick ook gevoelig kan zijn schreef ik net al. Het rustige Nevada en Baltimore Blues No 1 ademen liefde. Vooral in de vorm van spijt, lust en verlangen. These Old Shoes vertelt het verhaal van vier verschillende transportmiddelen die tevergeefs worden aangewend om zijn liefde te bereiken. De snare/bassdrum combinatie in een versnelling neemt de elektrische pianoloopjes en simpele gitaarakkoorden mee naar een deprimerend hoogtepunt. McCauley heeft geen medelijden met zichzelf. Hij speelt open kaart met zijn gevoelens en die zijn over het algemeen niet vrolijk. Wél zijn ze persoonlijk en dat schept een gezonde afstand. Even wordt er opgeveerd bij het vrolijk opzwepende en enorm swingende Spend The Night. Het tot minimale zware basakkoorden gestripte, langzame Christ Jesus is daar weer het tegenovergestelde van. Het afsluitende What Kind Of Fool Am I? is een vreemde eend in de bijt. Frank Sinatra wil ik het niet noemen, maar de plotselinge jaren 50 melodie is een verrassing en kan de luisteraar zomaar op het verkeerde been zetten.
Gelijkend Hannibal verovert Deer Tick langzaam maar zeker de alternatieve moderne country muziek. War Elephant is net zo aanstekelijk als The Shins maar je zult het nooit in de Albert Heijn horen. Gelukkig, hoewel sommige consumenten de muziek misschien wel weer aanleiding vinden om de wijnvoorraad eens op te toppen. De effectieve instrumentatie van de bandleden, de woeste aantrekkelijkheid van McCauley’s stem en zijn intelligente teksten dan wel woordgebruik maken War Elephant tot een moderne klassieker in het genre. Dat laatst genoemde genre kan nog veel kanten op, ook. Noem het folk, country, indierock of western-grunge; de hokjesgeest is hier wellicht wat moeilijk toepasbaar. De teksten vertellen dat McCauley’s hart al eerder is gebroken, maar dat heeft dan in ieder geval één geniaal album opgeleverd. En met die tjiks in bikini om hem heen zal het wel de goede kant op gaan…