Het is hier een tijdje stil geweest. Dat komt natuurlijk omdat ik het veel te druk had met het beluisteren van alle zes albums die Richard Youngs, de constant zich opnieuw uitvindende Schotse muzikant, de afgelopen maanden heeft uitgebracht. Wie in het verleden ook al eens op mrbungle.nl heeft lopen klikken weet dat het een inmiddels jaarlijks terugkerend ritueel is geworden (hier 3x Richard Youngs en hier 2x Richard Youngs). Maar is zes verschillende albums in zo’n korte tijd niet een beetje teveel van het goede?
Het middel waarmee Youngs overproductie, verveling en/of herhaling – welk gevoel je dan ook zou kunnen krijgen bij een dermate grote output – tegengaat, is diversiteit en vernieuwing. Neem nu Summer Through My Mind, zijn eerste album op Ba Da Bing Records. Deze wordt aangekondigd als zijn eerste en misschien wel enige country album, en daar zit zeker een kern van waarheid in. Met banjo en harmonica gaat hij meer nog dan in zijn al wat oudere folk-achtige albums richting Americana, met voorzichtig akoestisch getokkel en diepe teksten. Echte gevoelige liedjes ja, de zoveelste stijlwijziging in zijn oeuvre die onbevreesd tegemoet wordt getreden en op een manier wordt gebracht zodat hij zelf herkenbaar blijft.
Even daarvoor verscheen op het label van Andrew Paine (een graag geziene gast op albums van Youngs) Barbed Wire Explosion In The Kingdom of Atlantis, wederom een plaat die vriend en vijand verrast. Blijkbaar was Richard Youngs is zijn jeugd een grote fan van de d-beat en à la Discharge rammelt hij zich op een agressieve manier door twaalf nummers heen, met een hulp van een drumcomputer die dat typerende ritme aangeeft. Ook wat betreft de teksten kruipt Youngs in de huid van een oude hardcore punker, met als hoogtepunten het stoïcijnse More Fucking Stuff of Feeling No Feeling. Hoewel deze 12” (op 45 toeren) het kwartier nog niet haalt blaast het je volledig van je sokken.
Het album Calmont Breakdown, uitgebracht op cd bij Fourth Dimension Records, doet dat misschien ook wel maar op een andere manier. Het is vooral het verrassende element dat je hier aan de luidspreker gekluisterd houdt. Met gelaagde avant-garde elektronica neemt hij opnieuw een afslag naar het onbekende, waar anderen rechtdoor zouden blijven rijden. Tot en met de bijna twintig minuten durende afsluiter blijft hij boeien, dan weer met gitaar en willekeurige loops en samples, dan weer met zijn stem of met pianospel. Hoewel we niet kunnen spreken van subtiliteit is Calmont Breakdown een uitgave die bij iedere liefhebber van Richard Young’s werk in de kast zou moeten staan.
Ook niet te missen is Regions Of The Old School, Youngs’ eerste solo dubbel lp in zijn carrière, op de mensheid losgelaten door Mie Music. Met vijf nummers en meer dan zeventig minuten is dit een zware zit, en in het openingsnummer Insomniac Takeover waarschuwt hij ons al een kwartier lang voor another sleepless night. De boosaardige industrial met wanhopige zang zijn echter geen voorbereiding voor wat volgt; de sfeer wordt vriendelijker en zelfs zijn vrouw Madeleine Hynes mag meezingen op Celeste, een nummer dat gedragen wordt door het geruststellende gezoem van klankschalen. Maar Richard Youngs dankt zijn faam mede aan veranderlijkheid, en zodoende sluit hij dit album af met een Skullflower-achtige gitaarnoisestorm, waarover hij een romantische mantra uitstort.
Voor zijn allereerste Amerikaanse tour (kort maar krachtig) stelde Ba Da Bing Records ook nog No Retreat In Comfort samen, een prachtige verzameling onuitgebrachte nummers die het beste van Youngs laten horen. Het grijpt soms terug naar de eerdere albums, met akoestische nummers als Empty Man, maar laat ook de DIY elektronica horen dat zijn muziek vaak prettig oncomfortabel maakt. Het is bijna ondenkbaar dat deze compilatie met inspirerende nummers schijnbaar werd genegeerd door een welbekend label, zo gaat het verhaal. Hij nam deze nummers overigens op in niet meer dan een week, mijns inziens genoeg om het Amerikaanse publiek zijn hele discografie aan te laten schaffen.
Tenslotte wil ik South Voyager nog noemen, de eerste release van het Spaanse Atonal Industries. Met deze prachtig uitgevoerde lp met handgemaakte hoes kunnen we even helemaal tot rust komen. Met subtiele bliepjes en zacht gekraak begeleid hij zijn stem, die ons als vanzelf in een meditatieve toestand zingt. Tevens horen we een shakuhachi (Japanse fluit) voorbij komen, het zen-gehalte nog eens opwaarderend. Het is alweer het zesde album dit jaar van Youngs, en typerend voor hem klinkt geen enkele hetzelfde.
Zoals hij in dit interview met Ad Hoc verklaart ontstond de naam van Richard Youngs’ label No Fans Records mede omdat hij aanvoelde dat het moeilijk is om een toegewijde liefhebber te zijn van zijn werk. Dat kan ik beamen. Niet vanwege zijn soms moeilijke muziek, maar omdat het ieder jaar weer een hele opgave is alles van de beste man in huis te halen. Ook in 2013 gooit hij zijn reputatie geenszins te grabbel. Nee, zes albums in een jaar is niet teveel van het goede. Alleen begint zijn onvoorspelbaarheid wel wat voorspelbaar te worden…