Ik ga niet vaak naar optredens. Meestal voer ik als reden aan “logistieke problemen”. Nu heb je als inwoner van Zeeland zonder rijbewijs en/of een alcoholverslaving ook veel te klagen. De meeste concerten die de moeite waard zijn vinden minstens anderhalf uur reistijd verder plaats en de laatste trein terug doet je de helft van de hoofdact missen. Om dat te omzeilen wordt een concert al snel een stedentrip bij D-reizen, met alle financiële gevolgen van dien. Gelukkig hebben we sinds een tijdje een aantal gezanten van Middelburg die hun best doen om ook in dit grote dorp artiesten van allure te programmeren. Gezicht van kunst- en cultuurcentrum De Spot, Tonnie Dieleman, is er één van, en Bart Gabriëlse van De Spin CD & LP speciaalzaak is de andere. Afgelopen zaterdag vond er een heus “huiskamer” folkfestival plaats in de eerder genoemde muziekwinkel. Een niet te missen kans.
Voor een kleine bijdrage werd je met open armen ontvangen. Een groepje van ongeveer dertig veganisten en kunstenaars die denken dat je als kunstenaar niet hoeft te douchen (dat heb je met folk muziek) wisten de weg naar het Damplein te vinden. Stipt op tijd begonnen De Mannenbroeders te spelen, de eerste van de vier acts die het podium zouden gaan bevolken. Tot mijn verrassing was het de al ter schrijven gekomen broeder Dieleman zelf die hier een onderhoudend optreden neerzette. Met zijn gevoelige doch grappige folk gezongen in het Zeeuws-Vlaams dialect weet hij menig dichter in het publiek te ontwaken. Hoewel er een echte band bij betrokken is, met gitaren, contrabas, viool en vrouwenzang, blijft Tonnie en zijn akoestische gitaar subtiel op de voorgrond. Zeer vermakelijk. Waarom heb ik zijn demo niet in mijn bezit?
Tweede artiest van de avond was Jan Minnaard, onder vertrouwelingen bekend als Jay Minor. Of andersom. De Zeeuw heeft met zijn optredens toch wel wat opmerkelijks gepresteerd. Met zijn eerste ooit won hij namelijk meteen de Zeeuwse belofte. Nu zegt dat ook wel wat over de aanwas van nieuwe, talentvolle muzikanten uit Zeeland, maar toch. Jay Minor is nauwelijks de pubertijd ontgroeid (16 jaar) en speelt toch een volwassen set van typische singer-songwriter folk, minimaal en breekbaar. Met zijn zachte, wegkwijnende stem en Neil Young-achtige liedjes maakt hij indruk. Ikzelf ben ook nauwelijks de pubertijd ontgroeid, maar aan een akkoordje van Neil Young ben ik nog niet toegekomen. Luisterend naar Jay Minor’s werk op last.fm, blijkt hij thuis enkele elektronische effecten toe te voegen, maar dat is hier niet nodig; de pure set spreekt voor zich. Het zenuwachtige en verlegen voorkomen werkt vertederend. Zijn beheersing van de Engelse taal is uitstekend te noemen, zingt zelfs bijna met een soort van accent. Puntje van kritiek: de teksten zijn nogal clichématig en onsamenhangend. Desondanks een welverdiend applaus.
De aangekondigde Arjen van Wijk had voor dit festivalletje afgezegd, toch is er in het niet onbekende persoon Mark Ritsema een vervanger gevonden. In 50 jaar Nederpop komt hij in de jaren 80 al voor als zanger van Spasmodique, en later ook als bandlid van Cobraz en Raskolnikov. Solo houdt hij het bij een pure vorm van folkblues, al ligt de nadruk meer op blues dan op folk. Hoewel niemand in de winkel hem lijkt te kennen, krijgt hij het publiek wel op zijn hand. Door met zijn voet wat ritmiek in te brengen en wat steviger met zijn gitaar om te gaan is hij de eerste die wat energie in de avond brengt. Ook zijn rauwe stem wijkt lichtelijk af van de optredens ervoor. Net als de toeschouwers is hij dit soort intieme concerten niet gewend, lijkt hij te willen impliceren met een goed gevuld glas whisky. Enkele mensen kijken lijdzaam toe.
Next up in het strakke schema, en tevens afsluiter, is K.C. McKanzie. Ik vroeg mij de hele avond al af wie toch die lui waren die eruit zagen alsof ze in de jaren 70 van de DDR zijn blijven hangen. Dat is dus het duo mevrouw McKanzie en Joe “Budi” Budinsky uit Berlijn, en ze spelen 70er-jaren rootsfolk gestript tot de essentie. Een gitaar, soms een banjo en contrabas is genoeg. McKanzie zelf ziet eruit alsof ze niet genoeg vitaminen binnen krijgt (“Meat Is Murder” – prijkt op Myspace); ik ben daardoor verrast door haar standvastige en heldere stem, die mij meteen doet denken aan Gillian Welch. Haar partner maakt duidelijk waarom deze act de climax van dit festival is. Beweeglijk bespeelt hij de contrabas, onderwijl trekt hij gekke gezichten en weet daarmee de toehoorders uitstekend ook visueel te vermaken. Af en toe grijpt hij naar een ander instrument, zoals een steen en een hamer, en gebruikt de contrabas tevens als percussie met paukenstokken. De akoestiek in De Spin is perfect geschikt voor dit soort onversterkte optredens (de foto is ergens anders genomen). Ik verwacht dat ze afgelopen Nederlandse/Belgische tournee wel weer een aantal zieltjes hebben gewonnen. Die van mij in ieder geval wel.
Ik heb me kostelijk vermaakt die avond. Het smaakte naar meer, maar naast een niet te lessen dorst, had ik daarna toch vooral gebrek aan vlees en stevige gitaren. Op een avondje met wat dirty folkblues van Elliot Brood, 15 februari in de Spot, gaat dat zeker goed komen. Daarover later wellicht meer. Er gebeurt eindelijk wat in Middelburg.