Is een toegankelijke studioplaat van Animal Collective een (optische) illusie? Getuige de hoes van Merriweather Post Pavilion zou je het haast gaan geloven. De hersenen kunnen het contrast tussen vorm en kleur niet helemaal goed verwerken en de cover lijkt daarom te bewegen. De kinderlijke muzikale kronkels van de heren in Animal Collective hebben in het verleden ook al voor menig hersenbreker gezorgd. De stuiterende combinatie van freak-folk, surf-pop, tribal-fusion, noise, techno, dub en psychedelica is soms wat moeilijk te behappen. Deze pioniers in compositie leven echter – ondanks dat het misschien wel zo klinkt – niet op willekeurige jams en improvisatie, maar op goeddoordachte experimenten. Deze experimenten leiden bij Animal Collective steeds meer naar de weg van relativering en samenhang.
De voorloper van Merriweather Post Pavilion, Strawberry Jam, heb ik mogelijk te weinig aandacht gegeven en vond ik daarom teveel carnaval. Person Pitch, het soloalbum van zanger Noah “Panda Bear” Lemox heb ik in 2006 niet op zijn grote waarde weten te schatten. Bij de EP Water Curses van vorig jaar ging het al beter. Vooral het titelnummer is een sterk staaltje van hoe ontembare muzikale creativiteit toch in de vorm van een smakelijke popsong gegoten kan worden. Het was de eerste keer dat ik bij de eerste luisterbeurt meteen opveerde bij Animal Collective. Bij het naar een concertzaal voor tienerbandjes in Maryland vernoemde Merriweather Post Pavilion zet de band een stap verder naar het toegankelijke, de popmuziek. Ik veer nu niet alleen op, ik spring een gat in de lucht.
Op het moment dat opener In The Flowers na een rustige opbouw explodeert met veel orgelachtige op en neer deinende melodieën en een harde, loodzware wobble baslijn die rechtstreeks uit de dubstep lijkt te komen, schrikt de luisteraar wakker. Animal Collective doet geen concessies bij de start. In plaats daarvan dreunt een kolossale 4/4 beat alsof de boerderij met de bandleden een DJ collectief is die techno hoog in het vaandel heeft staan. De duo zang is naast een feest der herkenning voor de geoefende AC-liefhebber, de kers op de taart.
De bek valt spreekwoordelijk open bij My Girls. De pulserende sciencefiction geluidjes lopen als een rode draad door dit nummer. Als na één minuut en 25 seconden de prachtige zang van Panda Bear naadloos lijkt over te gaan in zachte percussie, wordt de grootsheid van dit prijsnummer duidelijk. Ongeveer halverwege verandert de toon van de zang zonder de coherentie te verliezen, mede dankzij de genoemde keyboards die het hele nummer lijken te zeggen dat we hier te maken hebben met een elektronische versie van de Beach Boys. De handclaps die volgen, zijn zo enorm besmettelijk dat je niet anders kan dan hetzelfde doen. De kakofonie lijkt in de handen van Animal Collective beheersbaar.
Alweer een hoogtepunt met het met synths volgepropte Summertime Clothes. Een groots opgezet, maar op een simpele 4/4 basdrum drijvende overweldigende track. Onmogelijk dat je hierbij stil blijft zitten. Hier wordt duidelijk dat de productie van het album tot in de puntjes is uitgewerkt. Elk geluidje, bliepje, lagen met elektronische geluiden zijn in volmaakte harmonie met de zanglijnen. Toch is Merriweather Post Pavilion geen overgeproduceerde en gladgestreken commerciële bedoeling. Daarvoor is ten eerste het muzikale tapijt te divers. Ten tweede ben ik sowieso een liefhebber van uitgewerkte studioproducties in plaats van rauwe live opnamen. Ik ben van mening dat de productie, live (concept) opnamen ernaast leggend, hier toch echt een toegevoegde waarde is.
Het nummer Bluish is het schoolvoorbeeld van een gevoelig liefdesliedje met de Beach Boys-achtige, in elkaar overvloeiende stemmen van Avey Tare (David Portner) en de eerder genoemde Panda Bear. Het energieke en opgewekte gaat er hier even af, om plaats te maken voor rust en schoonheid. Ook deze kant van de band is geslaagd. Tevens weten ze hun gezicht en daarmee originaliteit te behouden door zorgvuldig gecamoufleerde psychedelische effecten te gebruiken.
De afsluiter Brothersport is dichter bij techno dan dat Animal Collective ooit is geweest, zonder dat ze meteen als de Chemical Brothers klinken. De samba-shakers en de opzwepende uitheemse ritmes in combinatie met orgeltjes en Caribische reggea-achtige samenzang in een perfect refrein maken dat je voor dat je het weet een tropische dans aan het uitvoeren bent in je woonkamer. Grizzly Bear linkte deze track reeds eerder op hun website als hun nieuwe favoriete Animal Collective nummer, tot woede van platenmaatschappij Domino. De leden van Grizzly Bear hebben wellicht gelijk. Vooral de memorabele zangmelodie zal de luisteraar bekoren. Zo hoor je een album af te sluiten, met vuurwerk.
Zonder hun kenmerken te verliezen heeft Animal Collective een stijgende lijn te pakken in hun releases. Een lijn die naar grote hoogten lijkt te leiden. Merriweather Post Pavilion beschouw ik als een meesterwerk in de moderne popmuziek. En de perfecte soundtrack voor Artis. Of voor de nieuwe reclame van het Wereld Natuur Fonds. Veel beter dan Queen. Doneer nu aan Animal Collective!