Tag archieven: Duitsland

Jürgen Müller

Het is algemeen bekend dat het geluid van kalm stromend water een rustgevende werking op de menselijke geest heeft. Dat heeft waarschijnlijk te maken met onze oerinstincten, die ons vertellen dat we niet zonder water kunnen. Horen we water, dan voelen we ons veilig en vertrouwd en kunnen we ons innerlijk als vanzelf overgeven aan een meditatieve staat van ontspanning. Of iedereen dat ook heeft bij new age muziek valt te betwijfelen, hoewel het genre vaak hand in hand gaat met waterige (natuur)geluiden. Een mooi voorbeeld is de recentelijk verschenen lp Science Of The Sea van Jürgen Müller.

Achter deze release gaat een hele geschiedenis schuil. Jürgen Müller (1948, Hamburg) was een Duitse student oceanografie die eind jaren zeventig wat keyboards installeerde op zijn woonboot in Heikendorf. Ongeoefend maar geïnspireerd geraakt door onder meer zijn onderzoek op de Noordzee wist hij zijn fascinatie voor de raadsels en romantiek van de grote zeeën om te zetten in geluid. Honderd exemplaren van zijn eerste en enige album – uitgebracht in 1982 – vonden hun weg naar familie en vrienden, en bereikten nooit de juiste mensen om zijn muziekcarrière de juiste richting op te duwen. Zodoende stierf deze een stille dood. De originele tapes kwamen kort geleden in handen van Digitalis Recordings, zodat deze plaat toch nog de waardering kan ontvangen die ze verdient. Een biografie om van te smullen, of misschien zelfs in twijfel te trekken. Een zoektocht op Google sluit het ene noch het andere uit.

Zonder het waarschijnlijk zelf te weten, heeft Jürgen Müller ruim dertig jaar geleden de essentie van new age en kosmische musik te pakken gekregen. Langzaam golvende keyboardtapijten en effecten als borrelende luchtbelletjes, drijvend op een klankpalet die het beste van Hans-Joachim Rödelius en andere avant-garde muzikanten uit die tijd weer naar boven haalt. En dat voor iemand die zonder ervaring en kennis aan de slag is gegaan met geleende en tweedehands instrumenten. Goed, hier en daar druppelt er wat amateurisme doorheen en het geluid is aan de ondiepe kant, maar dat komt de charme van dit album alleen maar ten goede.

Als ik op dit moment naar mijn persoonlijke hitparade kijk, concludeer ik dat new age steeds vaker als inspiratiebron dient voor nieuwerwetse al dan niet experimentele muziek. New age en synthesizers zijn weer cool, en is niet langer gedoemd om alleen bij stoffige reformwinkels in de schappen te liggen. Deze “heruitgave” van Science Of The Sea komt dus allerminst ongelegen. Helaas is deze recensie alweer te laat om het vinyl aan te prijzen; de vijfhonderd exemplaren zijn reeds overal uitverkocht. Gelukkig zijn de digitale bestanden ongelimiteerd verkrijgbaar.

Beileid

Het zijn meer jazzgeoriënteerde muzikanten, het viertal Bohren & Der Club Of Gore. Toch misstaan ze niet op een festival met stevige muziek als Roadburn. Op de editie van 2011 waren ze niet te vinden, in de vier jaren ervoor liefst drie keer. Dat heeft niet alleen te maken met de naam van de groep, maar vooral met de sfeer die ze neerzetten op hun albums. Zeker op het podium, wanneer de Duitsers miniem worden verlicht, roept de ultra-trage muziek meer associaties op met doom metal dan met jazzmuziek.

De kleinere releases meegeteld, is Bohren & Der Club Of Gore inmiddels aan haar negende toe. Beileid – met oprechte deelneming – is een mini album met niet meer dan drie nummers, die samen wel tegen de veertig minuten klokken. Opener Zombies Never Die (Blues) maakt meteen duidelijk dat de muziek niet erg veel is geëvolueerd door de jaren heen. De loodzware ambient komt als vanouds uit de basgitaar en het orgel. Die donkere sound wordt verder opgeleukt door een vibrafoon, zij het met mate. Pas na een minuut of drie duikt de saxofoon op, de hypnose doorbrekend. In het tempo van een gletsjer kabbelen de instrumentale klanken voort, te allen tijde minimalistisch blijvend doch met een krachtige boodschap.

Opvallend is het tweede nummer, Catch My Heart. Het is een cover van de uit Düsseldorf afkomstige heavy metal band Warlock (“true as steel”), geplukt van het album Hellbound uit 1985. Voor het eerst in de geschiedenis van Bohren & Der Club Of Gore is er een zanger bijgehaald, en meteen niet de minste. Mike Patton stuurde openlijk aan op een samenwerking met één van zijn favoriete bands, en hij heeft zijn zin gekregen. Hij is ook de enige die in dit nummer enig respect toont voor het origineel. De band zelf rekt het vijf minuten durende nummer op tot ruim dertien, en laat alle mogelijke metal invloeden varen. Dat doet overigens niets af aan de onheilspellende stemming, die ook in de kwartier durende afsluiting eenvoudig vastgehouden wordt. Beileid biedt geen spannende koerswijzigingen, maar is een fraai vervolg op Dolores (recensie hier) en meer dan dat is ook niet nodig.

Bohren & Der Club of Gore – Zombies Never Die (Blues) by PIASGermany

Von Spar – Foreigner

Soms kan oude klinkende muziek enorm verfrissend aandoen. Zo kwam ik tussen alle grote voorspelbare releases van afgelopen maand zomaar uit het niets Von Spar tegen, met het derde album Foreigner. De act was aan mijn aandacht ontsnapt ik een tip kreeg van Theo Ploeg. Dit naar aanleiding van het bericht dat leden ervan de samenwerking hebben gezocht met Axel Willner (The Field), Ada, Jörg Burger (The Modernist), Jens-Uwe Beyer (Popnoname) en John Stanier (Battles). Hoewel die supergroep Cologne Tape al op papier niet te versmaden is, bewijst Von Spar met Foreigner dat het kwartet ook uitstekend zonder additionele muzikanten uit de voeten kan.

Een geweldige openingstrack kan de verwachtingen voor de rest van het album te hoog laten oplopen, doch de Europese reis die Von Spar maakt op Scotch & Chablis doet alleen maar naar meer smaken. In het jaar 1977 was er nog geen kanaaltunnel, anders had er vast en zeker een Trans-Europe Express tussen Schotland en Chablis bestaan. De gelijkenis tussen dat nummer van Kraftwerk is misschien niet helemaal treffend omdat Von Spar de erfenis van het Ruhrgebied combineert met bijna Amerikaanse (synth)popnoir en de minimale Keulen-sound. Hierdoor omspant Von Spar muziekstijlen van eind jaren zestig tot nu. Krautrock verzette zich als genre vaak juist tegen de Amerikaanse cultuur; tegenwoordig gaat het hand in hand.

You Shake Down On My Settee Tonight is niet alleen qua titel de meest ontoegankelijke track van het album, maar schrikt met zijn a-ritmische klanken van de basgitaar wellicht luisteraars af. Die basgitaar wordt hier overigens bediend door Mario Katz, die we ook weer zullen terugvinden op Cologne Tape releases. Von Spar slaat na deze track meteen terug naar de dansvloer met TrOOps, een wave disco track met verrassend melodieuze vocalen, die overigens een wat slappe tekst opdreunen. Deze single heeft al een aantal heerlijke remixen opgeleverd, onder meer van Prince Language.

Toch zoekt Von Spar het vooral in kosmische sferen, al dan niet gecombineerd met Motorik-ritmiek, en niet zo zeer in de popmuziek. De tracks die de luisteraar in het midden van het album tegenkomt, I Can’t Stand The Grain en Collecting Natural Antimatter zijn hier een overtuigend bewijs van. Laatst genoemde nummer doet aan alsof Jean Michel Jarre en Giorgio Moroder samen op het podium staan, begeleid door een progrockband. Deze spacy lijn wordt doorgezet met HyBoLT (Hypersonic Boundary Layer Transition), de al eerder uitgebrachte eerste single van het album, dat ons inderdaad naar grote hoogten stuwt.

De bij vlagen opdoemende discobeats maken van Foreigner en plaat die het goed zal doen op de alternatieve dansvloer. De afsluitende nummers λ (Lambda) en Daddy Longlegs herinneren daar nog even aan. De één doet dat met electroklanken en rustgevende samenzang zoals ze dat bij Kraftwerk ook zo goed konden, de ander is een stompende en misschien wel de meest freakende track van het album, dat de toetsenist volledig uit z’n dak laat gaan. Von Spar houdt echter gedurende drie kwartier het concept volledig bijeen, wat het een consistent en verrassend goed album tussen de hedendaagse releases maakt.