Tag archieven: experiment

Razen – Rope House Temper

In de herfst van 2009 nam Brecht Ameel samen met Bart Reekmans en Kim Delcour twee sessies op, die een half jaar later verschenen op een split lp met het eveneens Belgische freejazz improvisatiecollectief Sheldon Siegel. Razen is de naam waaronder ze opereren, al dan niet bewust verwijzend naar het bewegelijke geluid dat ethnotrance en drone omvat en refereert aan lang vervlogen tijden als ook aan modern experimenteel minimalisme. Deze maand verschijnt het nieuwe album, Rope House Temper.

Vandaag de dag zijn Brecht Ameel en Kim Delcour de overgebleven leden van Razen. Ze worden bijgestaan door een bont gezelschap: Pieter Lenaerts op contrabas, Suchet Malhotra doet de percussie en Paul Garriau bedient de draailier (“hurdygurdy”). De wisselende samenstelling is typisch voor Razen, dat volgens Ameel meer een idee is dan een band. Toch is met het vertrek van Reekmans het geluid veranderd: met het verdwijnen van de drukke tribal percussie en koperblazers is meer rust in het spel, waarin iedere muzikant zijn specifieke klanken kan laten horen.

(foto: Peter Verdee)

Met instrumenten als santoor, bouzouki, lamellofoon, schalmei en draailier lijkt Razen zich terug te willen werpen naar de Middeleeuwen. Voor recensenten is het moderne Google echter een uitkomst bij de beeldvorming van dit exotische instrumentarium. De muziek op Rope House Temper maakt eveneens verbinding tussen het verleden en heden. Samen met onder andere de doedelzak en tabla gaan deze voorwerpen op ontdekkingsreis in de voor de meeste vreemde tijdsperiode. Het is één van de krachten van het album: eigentijdse composities uitgevoerd zonder een bovenmatige vaardigheid of kennis, doch met respect voor het akoestische karakter en de etnische aspecten van de instrumenten.

Hoewel het primitieve en Middeleeuwse duidelijk herkenbaar is, waaiert Rope House Temper een behoorlijk aantal richtingen uit. Geografisch gezien ligt de muziek een aantal duizend kilometers ten oosten van hier, maar de bezwerende Indiase klanken kunnen door subtiele wisselingen in het geluid net zo goed uitgelegd worden als rituele ambient, primitieve folk of psychedelische jams. Met keelzang sluit Razen de vijftig minuten af, maar dan hebben ze nog een verrassing in petto.

Het laatste half uur wordt in beslag genomen door Aztek Vampire Riddles, een improvisatiesessie opgenomen in de Q-O2, een werkplaats voor experimentele muziek en klankkunst in Brussel. Het bijzondere hiervan is dat Andrew Liles, een Engelse geluidskunstenaar die in het verleden samenwerkte met onder meer Nurse With Wound en Current 93, deze track onder handen heeft genomen. Wat er precies aan is gesleuteld kan ik niet zeggen, doch het expressieve knip- en plakwerk geeft Razen een duidelijke Liles-signatuur mee.

Rope House Temper verschijnt bij KRAAK.

Body/Head

Na de scheiding met Thurston Moore heeft de Sonic Youth-bassiste Kim Gordon zich gestort op haar experimentele kant en vond ze in free-noise gitarist Bill Nace (o.a. X.O.4 en Vampire Belt) een medestander. Tot voor kort moest men het doen met een onvindbare tape (Fractured Orgasm) en een single op Ultra Eczema. Maar met twee recente releases begint het project dat de naam Body/Head draagt, eindelijk vorm te krijgen.

Op The Eyes, The Mouth en Night Of The Ocean, de twee kanten van de vorig jaar verschenen 7”, hoorden we lo-fi opgenomen gevecht tussen twee gitaren, abstracte plaagstoten aan elkaar uitdelend en afgespeeld in slowmotion, alsof de regisseur kickt op trage herhalingen. De wilde no wave kreunen van Kim Gordon weten het al in het zweet badende luisterpubliek verder op te zwepen richting een ritueel hoogtepunt. Het was misschien wel de beste single van 2012; in ieder geval de meest fascinerende.

Nog voor het einde van het jaar verscheen Glare Luring Yo bij Feeding Tube Records. Het is een live registratie van het optreden dat Body/Head vorige lente gaf in Florence, een bescheiden stadje in Massachusetts. Op het podium werd het duo bijgestaan door Michael Morley, die we natuurlijk kennen van het legendarische The Dead C en zijn solo output Gate. Vandaar de benaming Body/Gate/Head op de hoes, en vandaar de vuile en psychedelisch echoënde snaren die doorklinken in de twee stukken. Er ligt bovendien meer nadruk op het instrumentale; de drie gitaren zijn de baas en houden Gordon’s stem onzichtbaar geketend, zodat er enkel wat spookachtig gezang reflecteert in het grote feedbackmeer, als in een surrealistische film. Dat tot nu toe ieder optreden ook van beelden is voorzien is dan ook geen toeval; de muzikanten hebben een uitgesproken smaak wat betreft cinema.

De eerste release die je als het debuut van Body/Head zou kunnen aanmerken is de gelijknamige 12” op Bill Nace’s eigen Open Mouth label. Met amper twintig minuten is het eerder een stuiptrekking, maar wel eentje die de moeite waard is. Schijnbaar vormloze klanken en gekreun schuiven als verboden liefdes langs, in en van elkaar af, op zo’n manier dat er een bepaalde structuur ontstaat. Nog steeds behoorlijk ongrijpbaar, doch het is uiterst interessant te horen hoe Gordon en Nace het geluid van de eerste tape ontwikkelen naar iets waarbij de talenten van de twee op sublieme en spannende wijze samensmelten. Voor nu klinkt dat als een (on)gracieuze, filmische muur van donkere texturen, afkomstig uit misvormde gitaarklanken en gefriemel met feedback en stemeffecten.

De Body/Head trein is anno januari 2013 dus goed op stoom. Met de discografie tot nu toe in de kast is het duo is nog hoorbaar op zoek naar een eigen weg. De koers lijkt echter al wel bepaald, en in die richting zal ik ze ook in de nabije toekomst blijven volgen.

Joachim Badenhorst – The Jungle He Told Me

Met zijn naam in de boekjes van onder andere het Han Bennink Trio, Baloni, de Christian Mendoza Group, Equilibrium en Tony Malaby’s Novela hoef je rietblazer Joachim Badenhorst niets te vertellen over uitdagingen. Een solo album is echter andere koek. De Vlaming, die lastig in een genre naast de jazzimprovisatie te plaatsen is, flikt het kunststukje met The Jungle He Told Me.

Badenhorst gaat relatief rustig van start met Klarinet, een stuk met in het begin veel adempauzes, die later transformeren in vlotte arpeggio’s waardoor een ritmisch geheel ontstaat. Ook op Tenor laat hij herkenbare patronen langskomen op de saxofoon, met botsende tonen die gelijktijdig gespeeld toch een prachtige melodie vormen, net als in het langzaam in toonhoogte afglijdende Djilatendo. Het zijn de nummers die tijdens de eerste luisterbeurt opvallen vanwege techniek en bewegingen, maar de jungle herbergt nog veel meer.

Op Basklarinet, tevens het langste nummer, produceert hij aarzelend minimale bromtonen, waarbij zeker het uiteinde neigt naar drone. De meeste kortere nummers op kant B zijn juist weer een stuk frivoler en houden minder vast aan een opgebouwd omhulsel; snelle wisselingen zorgen voor een springerig geluid waarin veel gebeurd, ondanks de beperking die een solo album met zich meebrengt. Een tegenhanger als Singing The Blues bijvoorbeeld, kenmerkt zich door veel rustpunten en spontane uithalen. De variëteit is dan ook groot; desondanks kan de geconcentreerde Badenhorst vasthouden aan zijn eigen speelstijl.

Het spel van Joachim Badenhorst fascineert door het experiment. Zo gebruikt hij zijn tong om de enkelriet instrumenten van klank te veranderen, of te onderdrukken. Dat hij zijn stem gebruikt terwijl hij met speeksel en de lipspanning effecten toevoegt, is misschien niet direct hoorbaar, maar dat hij af en toe in gedachten een deuntje meezingt, blijkt uit de structuren in de nummers.

Dat de woorden “structuur” en “improvisatie” niet per se haaks op elkaar hoeven te staan is een verrassende ontdekking op deze plaat. The Jungle He Told Me is geen nerveus of woest om zich heen slaand album; Badenhorst laat zijn fantasie op ontspannen wijze de vrije loop op eerder naar voren gekomen motieven. Dat zorgt voor een prettig luisterklimaat, waar zowel de extreme als de meer gereserveerde freejazz liefhebber moet van kunnen genieten.

Overigens is The Jungle He Told Me niet alleen de moeite waard vanwege de muziek. De hoes is één van de schoonste die ik dit jaar mocht vasthouden, met artwork door Rinus van de Velde en een vers ruikende zeefdruk door het Gentse Smeraldina-Rima label, dat dit album in een editie van vierhonderd exemplaren uitbrengt. Twee nummers zijn te beluisteren bij Bandcamp, waar je het album ook digitaal kunt aanschaffen.