Tag archieven: folk

Kurt Vile – Childish Prodigy

Nietsvermoedend luisterde ik vorig jaar naar het album Wagonwheel Blues van The War On Drugs. Een bandnaam met een sarcastische ondertoon, een albumtitel die zich met de realiteit meten kon. Een puike plaat was het, vol denderende lo-fi Americana met een vleugje blues en My Bloody Valentine. De wisselvalligheid van het album bleek de houdbaarheid echter aan te tasten. De cd belandde doodgewoon in de kast bij de letter “W”, tussen De Strijdlust Van Het Zwijn van de band Wapenspraak en Drinkgelag (Vlaamse blackmetal) en Flush Tank Terrorists van het Water Closet Ensemble.

Dat is nu wel anders. In een houten kistje gemaakt van de laatste oerboom op Madagaskar, ingelegd met rood fluweel uit Genua, wordt deze release vandaag de dag door mij bewaard. Achter kogelvrij glas, uiteraard, en op een plek waar ik binnenshuis veel tijd doorbreng. De reden van deze belachelijke manier van verafgoding? Wagonwheel Blues is het eerste wapenfeit die mijn geluidsdragers heeft bezocht waarop de inmiddels almachtige Kurt Vile zijn kunsten vertoont. Dat ik zijn andere werken, al dan niet solo, nooit eerder had opgemerkt, heb ik volledig aan mezelf te wijten. De ogen gericht op al het nieuws uit Brooklyn, maar in “Philly” waren ze pas echt aan het pionieren.

Kurt Vile. Die naam had je vorig jaar al moeten onthouden. Zijn verzameling van slaapkamerproducties op Constant Hitmaker, zijn eerste echte album, was simpelweg de beste plaat van vorig jaar. Het zag er allemaal maar goedkoop uit, maar de titel spreekt niets minder dan de waarheid. De eenvoud van zijn gitaarspel, zijn nonchalante stem en de klanken van goedkope software voor artificiële drums en elektronische effecten; het leverde een popplaat op die qua psychedelica zich makkelijk kon meten met de jaren zeventig. Ook de opvolger God Is Saying This To You (op vinyl) – waarop de echoënde John Fahey-klanken verder werden uitgekleed – was een voltreffer. Om maar niet te spreken over zijn EP The Hunchback met zijn muzikale vrinden The Violators achter zich als een moderne Stooges, maar dan uit Pennsylvania. Het leverde hem een platendeal op met het relatief grote Matador Records, dat op de beste man dook als een wraakzuchtige stierendoder.

Een stap naar een groter platenlabel is gevaarlijk en niet zelden artiesten fataal geworden, in muzikaal opzicht. Eromheen draaien heeft geen zin: Kurt Vile is duidelijk opgewonden van zijn nieuwe “werkgever”. Childish Prodigy is uitbundiger, rijker in geluid, minder melancholisch en ook minder spacey. Nu was ik al overtuigd dat de voorgaande werken van Kurt Vile zo aanstekelijk waren als echte popmuziek, maar anderen overtuigen is andere koek. Met dit nieuwe album kom ik wellicht verder dan alleen lui die het gedoogbeleid op het gebied van softdrugs in Nederland een heel erg warm hart toedragen.

Dat Kurt Vile een man van recyclen is, blijkt behalve uit zijn vintage klinkende muziek ook uit z’n regelmatige hergebruik van melodieën, riffs, klanken en teksten. Childish Prodigy is daar geen uitzondering op, met een nieuwe versie van Hunchback als overduidelijk bewijs. Voor even ben ik dan maar even een milieuman; Kurt Vile recyclet dan tenminste schier briljante dingen. De rauwe depressieve shoegaze rock die dit nummer herbergt, heeft nu een levendig randje gekregen. De bescheiden vreugdekreten die weerklinken zijn hier mede debet aan.

Childish Prodigy biedt meer dan dat en zijn voorgangers. Het is dan ook het meest afwisselende album geworden tot nu toe. Wat te denken van de krautpowerpop (mét sax) op het dreunende Freak Train? De heropleving van Oasis op de bewerking van het Dim Stars nummer Monkey? Morbide psychedelische blues met een overstuurde mondharmonica op Inside Looking Out? Kurt Vile wedt niet op één paard.

Sommigen mensen zijn groot geworden met pindakaas, Kurt Vile is groot geworden met John Fahey. Als een moderne variant erop, tokkelt hij op repeterende en stoïcijnse wijze zich naar hoogten waar gebrek aan zuurstof waanideeën oplevert. Meer dan wat ruisende effecten en sporadisch gebrabbel zijn niet nodig om een maximaal effect op te leveren. Lo-fi geproduceerd, zoals de trend het betaamt. Juist die elementen mis ik teveel op dit nieuwe album. Dat lukt nog goed op Blackberry Song en Heart Attack, maar de psychedelica gaat deels verloren in de meerdere lagen die de betere productie met zich meebrengt.

Nog voordat dit album uitkwam, vond ik Childish Prodigy het beste album van het jaar. Nu ik het enigszins heb laten bezinken, vind ik dat niet meer. Vooral omdat niet meer de mate van magie heeft dat Constant Hitmaker wel had. Of dat aan zijn nog steeds stijgende populariteit ligt, betwijfel ik; zo commercieel is dit album nu ook weer niet. Doch er is geen twijfel mogelijk over de afstand die Kurt Vile neemt van zijn slaapkameropnames, en daarmee ook afstand neemt van mij. Het voelt bijna als liefdesverdriet. Als verraad. Om een 9,9 te geven in plaats van een 10.

The Silent Barn: Kurt Vile // Part One from Ray Concepcioñ on Vimeo.

Deer Tick – Born On Flag Day

Nadat ik de qua publiciteit onopvallende eerste release van Deer Tick’s War Elephant had gehoord, vormde zich een rode ring op mijn onderarm, die langzaam maar zeker groter werd. Hoe vaker ik er naar luisterde, des te meer verbleekte ik bij de genialiteit die dit meesterwerk wist te tentoonspreiden. Daarmee verbleekte ook de plek op mijn onderarm, vanuit het midden. Mijn plaatselijke platenboer verbleekte ook elke keer dat ik toentertijd – we praten 2007 – zijn winkel binnenstormde in een hernieuwde energieke poging de inmiddels out-of-print cd probeerde te bestellen.

November 2008. Goed nieuws voor mij en mijn platenboer: het album War Elephant wordt opnieuw uitgebracht door Partisan Records. In al het enthousiasme schreef ik daar reeds eerder over, en hoewel ik een purist ben op dat gebied, haalde een re-release gewoon de op één na hoogste plek in mijn jaarlijst. Ik kreeg verschijnselen als gewrichtspijn, zwellingen, uitstralende pijn in armen en benen en ik ging dubbel zien. Dat laatste was misschien ook wel te wijten aan mijn pogingen om bandoprichter en frontman John McCauley III’s drankgebruik te evenaren.

Deer Tick (de band) had zich onsterfelijk kunnen maken door een vreselijk auto ongeluk in scene te zetten, of vergelijkbare acties. Nee, ze gingen voor de wijven en het geld en besloten toch de altijd moeilijke tweede te maken. Eigenlijk voor het eerst als een viertal, want War Elephant schreef “Johnny” grotendeels alleen. Enig patriottisme kan ze niet ontzegd worden. Born On Flag Day en de vaderlandsliefde op de hoes verwijst echter vooral naar de geboortedag van McCauley, 14 juni 1986. Op het debuut wist Deer Tick de jonge leeftijd al goed te verhullen, en op de opvolger is dit niet anders.

De geest van doden waart rond; Hank Williams, Johnny Cash, Kurt Cobain en zelfs Elvis. Ook de verslavingen, allerhande problemen, liefdesverdriet en depressiviteit lijkt Deer Tick – in ieder geval in zijn teksten – mee te dragen. Het hoogtepunt Friday XIII is onmiskenbaar één van Cash’ uptempo nummers (dat typische baslooptje) met zelfs een soort June Carter in een duet. Daar waar June Carter bij vlagen klonk als een schorre kraai in de laatste minuten van haar leven, klinkt Liz Isenberg wel gewoon zuiver. Straight Into A Storm is rauwe rock-‘n-roll zoals The King het bedoeld had. De kracht van dit soort nummers, waarbij Houston, TX ook tot de betere behoord, is dat de oubollige term “country” naar een hoger plan wordt getild. De zoete smaak van paardenpis in het stof na een saloonfight blijft de luisteraar gedurende de ruim 43 minuten achtervolgen, maar wél gecombineerd met de afstandelijke geur van modern metaal.

Voor een album dat al volledig geprejudicieerd is al voordat is deze is gelekt, of uitgekomen, valt Born On Flag Day toch enigszins tegen. De tweede lost de verwachtingen weliswaar in, maar doet ook niet meer dan dat. Eigenlijk moeten we daar gewoon heel blij mee zijn. Zeker naarmate het aantal luisterbeurten zich gestaag ontwikkelt, blijken ook de minder energieke songs uitstekend verteerbaar, en verdwijnt het gevoel van laksheid toegeschreven aan de schrijver ervan. In het dronkenmans wiegelied Song About A Man speelt naast drankzucht de harmonica een prachtige hoofdrol, om maar eens een voorbeeld te noemen. Liefdesliedjes gezongen door de Boris Jeltsin van de country, met humor, op de rand van een ravijn. Afsluiter Stung is ook zo’n hartenbreker, die na een stilte nog wordt gevolgd door een altijd vervelende “hidden track”. In dit geval is het Goodnight, Irene, een countryklassieker die anno 2009 echt niet meer gecoverd hoeft te worden. Deer Tick laat oude tijden (1932) evenwel in stijl herleven, met allerlei kroeggeluiden.

Luisterend naar Born On Flag Day begint mijn motoriek ernstige gebreken te vertonen. De voeten hebben de oncontroleerbare neiging met de maat mee te bewegen, ook al staat er geen muziek op. Mijn snorharen worden dikker. Ik loop achteruit. Donkerrode en paarse vlekken op mijn armen en benen. Ach, de ziekte van Lyme. Die gaat wel over, mijn liefde voor de muziek van Deer Tick niet. De vlag bestaat alleen bij gratie van de wind. Maar wat waait het hier hard.

Concertbezoek in de kapel van Roepaen

Je hebt concertzalen en je hebt concertzalen. Over het algemeen zijn deze in te delen in twee categorieën. De eerste is het moderne architectonische monster, een zo’n praktisch ingericht stalen of betonnen gebouw, al dan niet gesponsord door een frisdrankmerk. Toegankelijk voor zowel lichamelijk als verstandelijk gehandicapten, en zo een heleboel subsidie binnengraaiend. In deze zalen met een flinke capaciteit spelen dan ook vaak de artiesten van faam of blaam voor een prijsje waar alleenstaande bijstandsmoeders een week van kunnen eten. Een biertje uit een plastic bekertje kost gerust meer dan 5 gulden. Hoewel je met de geluidsinstallatie een familielid in een dorp vijf kilometer verderop uit bed blaast, graaft een vaak pretentieuze geluidsman zich in als een bang konijn en valt het geluid meestal vies tegen in dit soort zalen. Het is natuurlijk absoluut niet links om in dit kapitalistische paradijs naar een concert te gaan, maar de varia en de kwaliteit van de programmering brengt zelfs de kleinkinderen van Roel van Duijn naar het podium.

De tweede categorie is eerder het tegenovergestelde. Dit is vaak een veredelde kroeg waar simpelweg een houten plaat over het biljart wordt gelegd om voor een podium te zorgen. Of er is helemaal geen podium en het publiek plukt net zo vaak aan de snaren als de gitarist zelf. De in de jaren zestig geverfde muren bladderen voort voor een psychedelisch effect. Zodra de band begint te spelen valt de flipperkast uit en de rook die uit de oldskool luidsprekers komt ruikt naar paardenstront. Qua rook- en blowverbod heerscht hier pure anarchie, en een beugel Grolsch kost één euri vijftig. Daarvoor sta je bij enig toiletbezoek wel tot je enkels in een soepje van pis, kots en bloed. De bands die in dit soort etablissementen spelen doen er vaak niet toe, het gaat om de “gezelligheid”. Tot je spijt wordt je de volgende dag wakker in een treinwagon op rangeerterrein Kijfhoek, met een nieuw maar besmeurd t-shirt van Rectal Smegma aan.

Gelukkig zijn er ook nog plekken die op het bovenstaande een uitzondering bieden. Eén daarvan mocht ik kort geleden bezoeken voor een optreden van de Canadese band Great Lake Swimmers, waarover ik al eerder mijn enthousiasme liet blijken. Rivier de Niers zal niet iedereen bekend in de oren klinken, maar aan het Nederlandse gedeelte in Noord-Limburg grenst het kloostercomplex landgoed Roepaen. De historie van het terrein en de bijbehorende gebouwen gaat terug tot de zeventiende eeuw. Wat voor het heden vooral belangrijk is dat er tegenwoordig een succesvolle evenementenorganisatie huist, die regelmatig niet de minste artiesten naar de kapel van het klooster weet te lokken.

Voor een Zeeuw is de reis naar het vlakbij de Duitse grens gelegen Ottersum alsof Europa vaarwel wordt gezegd, maar als in de verte het torentje van de kapel opdoemt, borrelt het landelijke gevoel weer op. Wanneer we het gebouw betreden wordt duidelijk dan hier een bijzondere en authentieke sfeer hangt.  De trappen (lekker rolstoelvriendelijk) leiden naar de imposante kapel. Het geloof in God heeft hier inmiddels plaatsgemaakt voor de religie van muziek, lijken ook de portretten van muzikanten als Zappa, Marley, Dylan en anderen te willen zeggen, hangend onder de nog wel traditionele glas-in-loodramen. Programmeur Chris Tangelder, door wie we overigens hartelijk worden ontvangen, heeft niet alleen een uitstekende smaak; ook artiesten schijnen zich hier te beseffen dat de kapel van Roepaen een bijzondere locatie is voor een optreden. Tony Dekker, die zijn laatste album opnam in onder andere een desolate kerk, keek dan ook uit naar dit laatste Nederlandse optreden van de Europese tournee.

Het voorstelling zelf was intiem en rustiek. De lieflijke Sharon van Etten mag de spits afbijten met haar minimale folk met een rijke stem. Gevoelig probeert zij op haar gitaar een weg te banen naar de harten van de toeschouwers. Zelf raakt ze er ook emotioneel van, bij een liedje voor haar vader. Ze past goed in het straatje van Meg Baird of Alela Diane en haar nieuwe album Because I Was In Love wordt dan ook niet toevalligerwijs op het label van Greg Weeks, bekend van acid-folk outfit Espers, uitgebracht.

De Great Lake Swimmers lijken hun set aan te passen aan de stemming in de kapel. Hoewel Lost Channels best wel een aantal energieke uptempo countrysongs kent, lijken ze vanavond voor de langzame, vredige nummers te kiezen. Het zittende publiek is misschien wat belegen, maar de band kan daardoor wel in alle stilte hun indrukwekkende optreden afwerken. Alleen bij het geweldige nummer Your Rocky Spine wordt door middel van handgeklap om geluid uit het publiek gevraagd.

Ik had een galmend geluid verwacht in zo’n hoge en lange smalle ruimte, maar alles is perfect op elkaar afgestemd, zelfs met vijf instrumenten. Toch is de zalvende Tony Dekker solo op het podium het meest indrukwekkend. De cover Harvest van Neil Young wordt eerst met twijfel ontvangen,  maar later met een welverdiend applaus. Zo ook de rest van de show op een onvergetelijke plek.