Tag archieven: freejazz

Rhodri Davies – Wound Response

Tot voor kort was ik niet erg bekend met het werk van Rhodri Davies (1971), uit Aberystwyth, Wales. Hij trok voor het eerst mijn aandacht toen hij vorig jaar de door Eliane Radigue geschreven compositie voor een solo harp Occam I uitvoerde in Londen (gezien op youtube). Door één enkele snaar langzaam met een strijkstok te bespelen, testte hij zichzelf op concentratie en de luisteraar op gevoeligheid voor klankbewegingen. Dat wilde ik ook wel eens op plaat horen; ziedaar de reden waarom ik met veel plezier Davies’ derde soloplaat Wound Response in ontvangst nam.

De harp is een fascinerend medium, omdat het nu eenmaal geen alledaagse is. Het herkenbare geluid van de harp heeft iets rustgevend, zacht en mysterieus. Rhodri Davies trekt zich echter niets aan van dit soort omschrijvingen, en laat het instrument kraken en piepen zodat alleen het beeld van die eerder genoemde uitvoering Occam I je er nog aan herinnert dat we hier met een harpist van doen hebben. Schijnbaar geprovoceerd door de Noord-Engelse muziekscene wilde hij van Wound Response een album maken waarop hij experimenteert met ritmes en toonhoogtes, in een open en flexibele omgeving. Maar Wound Response is vooral een luid en woest album geworden.

Op een kleine harp speelt Davies haastige arrangementen zonder een steekje te laten vallen, de output gemanipuleerd met distortion pedalen. Je zou zweren dat er een gitarist in de genres van zwaardere metalen aan het werk is. Het is in ieder geval verdomd lastig je voor te stellen dat dit lawaai van het tokkelinstrument afkomstig is. Op kant A van het vinyl blijven de patronen veelal hetzelfde, gefocust op herhaling, waardoor het vooral de verbazing is die je in de eerste instantie omver blaast. Kant B begint zonder vervormingen, richting complexe klanken uit het Verre Oosten, maar al snel is de noise en distortion terug. De virtuositeit van Davies is ongekend; het feit dat hij dit vakkundig verbergt onder een laag feedback geeft hem wat mij betreft alleen maar meer krediet.

Rhodri Davies haalt echter nog meer kunstvormen van stal om interesse te wekken. Wat te denken van de waanzinnige gezeefdrukte hoes, of het ondoorschijnende vinyl? Aan de binnenkant staat een citaat van de kunstschilder Kazimir Malevich, en de titels van de nummers zijn afkomstig van diverse schrijvers waarnaar we mogen raden. De naam van het album komt weer uit de plantenwetenschap, of is misschien een verwijzing naar de gedichten van Prynne. Behoorlijk hoogdravend allemaal; wat dat betreft weet Davies wel wat bij zijn muziek past.

Iedere volger van freejazz en improvisatiemuziek zou zich van nature aangetrokken moeten voelen tot Wound Response. Liefhebbers van het agressievere werk van Richard Youngs komen ook wel aan hun trekken, en misschien zelfs de experimentele metalhead. Een intense ervaring gegarandeerd!

Wound Response is verschenen in een oplage van 350 exemplaren bij alt.vinyl.

Mike Khoury & Ben Hall – It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing

Violist Mike Khoury en percussionist Ben Hall komen elkaar regelmatig tegen (onder meer bij Graveyards), maar nog nooit was hun samenwerking zo intens als op dit album. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing is één van de meest wilde freejazz platen van dit jaar, en als we af zouden gaan op de hoeveelheid energie die het afgeeft, ook meteen één van de beste.

Khoury – eigenaar van de Entropy en Detroit Improvisation platenlabels – is van Palestijnse afkomst, en dat is terug te horen in zijn spel. Melodieën uit het Midden-Oosten zijn herkenbaar tussen de constant trillende snaren van zijn viool. Desalniettemin is het vooral Oost-Europa en de klezmertraditie die in de gedachten opdoemt. Zijn spel draagt die typische melancholiek, afgespeeld in sneltreinvaart.  Fingerpicking op het snaarinstrument wordt afgewisseld met compacte, wilde bewegingen van de strijkstok, en onverwachte korte pauzes. Een grensoverschrijdend stukje improvisatie.

Maar dan Ben Hall. Hij lijkt nog meer haast te hebben met het afwerken van dit half uurtje. Zonder medelijden richt hij een waar slachtveld aan op het drumstel: geen seconde wordt onbenut gelaten de vellen en bekkens met een ongelofelijke kracht en snelheid te mishandelen. Hoewel het in de eerste instantie klinkt alsof er lukraak een aanval wordt geopend op het instrument, speelt Hall met een weldoordachte tactiek, met militaire precisie uitgevoerd. Zijn oneindige salvo’s zijn strak als een mitrailleur, zodat hij een groot aandeel opeist in de intensiteit van het album.

Deze ongenadige lp zou bij iedere liefhebber van improvisatiemuziek en volledig vrije jazz in huis moeten staan, en kan wellicht ook liefhebbers van etnische klanken bekoren. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing komt uit bij 8mm Records in een handgenummerde editie van 125 exemplaren.

Foto door Jan Pillaert.

Charles Gayle Trio – Streets

Streets van het Charles Gayle Trio is in vele opzichten een bijzonder album. Het is een terugkeer naar het instrument – de tenorsax – dat de inmiddels 73-jarige Amerikaan naam en faam bracht. Het is ook een reflectie op zijn leven, en dan vooral de tijd dat hij dakloos over straat zwierf. Streets is een hommage aan de gelijknamige clown, een alter ego waarmee hij vandaag de dag zijn sociaal-culturele en religieuze opvattingen kracht bijzet, al dan niet bij optredens. Bovenal is Streets een waanzinnige demonstratie van wat ooit revolutionaire jazz was.

Toen het Gayle eind jaren zestig niet lukte aansluiting te vinden bij de toen florerende freejazz scene in New York zag hij weinig andere mogelijkheden dan op straat te gaan spelen voor een aalmoes. Ruim twee decennia schijnt hij dakloos te zijn geweest, totdat hij eind jaren tachtig door onder andere Michael Dorf van The Knitting Factory op een echt podium werd gezet en niet veel later ook in een studio. Na een drietal albums voor het Zweedse Silkheart label volgde in 1991 zijn doorbraak met het album Touchin’ On Trane.

Toen al klonk Gayle’s woeste spel alsof de twintig jaar ervoor niet hadden bestaan; ook Streets grijpt duidelijk terug naar de tijd van bijvoorbeeld Albert Ayler ten tijde van Spiritual Unity en de latere John Coltrane. De toon van Gayle’s sax is hard en confronterend, doch vol karakter. Zijn zwervende bestaan in het verleden zou dan ook zomaar eens een bewuste keuze kunnen zijn geweest. Gayle wil met dit album een verhaal vertellen over New York, zo lijkt het. En hoewel de blues invloeden duidelijk hoorbaar zijn, is het niet per se een droevig verhaal. Het gaat over veelzijdigheid, en de zoektocht van een individu naar zelfexpressie.

Dat dit met horten en stoten gaat wordt meteen al tijdens het tweeluik Compassion I & II duidelijk. Geen melodie wordt mooi afgerond; gepassioneerd en furieus springt Gayle van het ene idee naar het andere, daarbij geholpen door een al even vurige ritmesectie. Larry Roland, nog niet zo lang geleden onderdeel van de live optredens van Giuseppi Logan (net zo’n excentriekeling op de sax), is een gelouterde contrabassist die zich niet laat overstemmen door de eveneens zeer ervaren drummer Michael T.A. Thompson. Zij houden de geraamtes van de zeven improvisatiestukken overeind, en laten Gayle de verdere aankleding doen. Deze heren helemaal op de achtergrond zetten zou ze echter onrecht aandoen, want ondanks hun respectabele leeftijd spelen ze even energiek als exquis. En dankzij de uitstekende productie is dat ook te horen.

Hoogtepunten zijn er legio op Streets. In Glory & Jesus bijvoorbeeld, of de hyperactieve afsluiter Tribulations, worden alle registers open getrokken; een schreeuwend statement van Gayle’s rauwe natuur en/of opgekropte boosheid. In het titelnummer haalt hij zijn liefde voor bepop en gospel doorschijnen, terwijl Coltrane-achtige melancholiek de kop op steekt in Doxology. Het nummer met de meest herkenbare structuur is waarschijnlijk March Of April, dat begint met ritmes uit een marcheerband en zich verderop transformeert tot een wervelstorm van saxofoonklanken, die willekeurig door het luchtledige slingeren.

Streets is geen origineel album, maar laat wel een fenomenale indruk achter. Een album waarop het Charles Gayle Trio de spirit van de freejazz van meer dan veertig jaar geleden heeft weten te vangen, zonder zich vast te pinnen op het verleden.

Streets is recentelijk op cd verschenen bij Northern Spy Records.