Tag archieven: improvisatie

Jaarlijst 2011: #10

10. Marisa Anderson – The Golden Hour
Bij zompige en rauwe deltablues denk je misschien in de eerste instantie aan het doorleefde gezicht van een bejaarde neger, sjokkend van bar tot bar in de staat Mississippi. In ieder geval niet aan een jongedame uit Portland, Oregon, hoewel de naam van het label Mississippi Records wellicht al een subtiele hint geeft. Datzelfde label bracht begin dit jaar The Golden Hour uit, album nummer twee voor Marisa Anderson.

Anderson neemt onder meer de deltablues als inspiratie voor improvisaties op gitaar en lapsteel. Ze laat die instrumenten gecontroleerd doch ongestructureerd huilen van eenzaamheid, met slechts hier en daar wat gegrom uit de versterker als begeleiding. Het geluid is rauw, niet gek wanneer je bedenkt dat de twaalf nummers in één etmaal live op tape zijn gezet. Haar gitaarspel is het tegenovergestelde: zacht, soepel, breekbaar en gracieus, met elementen uit de Appalachen-folk, gospel, country en West-Afrikaanse pop. The Golden Hour lijkt te willen zeggen dat misère soms vol schoonheid kan zijn. Die boodschap is bij mij in ieder geval uitstekend overgekomen.

Hieroglyphic Being & White Out

Het in Gent gevestigde label audioMER. is sinds 2008 actief op het gebied van vinyl releases, gericht op experimentele muziek met bijzonder artwork van hedendaagse visuele artiesten. Vorige maand zagen twee releases het levenslicht: Hieroglyphic Being en White Out. Dat dit nummer zeven en acht betreft in de discografie van het label, geeft aan dat het hier niet gaat om kwantiteit, maar om uitgaven die de luisteraar voor langere tijd blijven boeien. Ik neem graag de proef op de som.

Hieroglyphic Being is Jamal R. Moss, een dj en producer afkomstig uit de elektronica en house scene van Chicago. De laatste paar jaar heeft hij een enorme discografie opgebouwd van veelal kleine releases, iets wat niet vreemd is in de genres waarin hij opereert. Toch mag je Jamal R. Moss gerust een buitenbeentje noemen. Als Sun Ra liefhebber mengt hij door zijn toch al experimentele elektronische stukken invloeden uit de new age, noise, psychedelica en free jazz. De term “house” is in ieder geval ver te zoeken.

De plaat Le Jardin des Chemins Bifurquants bevat een heus concept. Als planten een religie zouden hebben, hoe zou dan hun cultus latriae er uit zien? Kleurrijk, als we het hoesontwerp van Robert Beatty (bekend van de band Hair Police) moeten geloven. Muzikaal heeft Moss zijn ideeën hierover opgedeeld in twee lange stukken die minstens zo’n bevreemdende indruk geven. De A-kant heeft een doffe laag new age synths als ondergrond, waarboven futuristische beats een gevecht aangaan. De andere kant van het vinyl is verwijst nog veel meer naar oude kraut en electro, waarbij een opdoemende gitaardrone en de bizarre ritmes Hieroglyphic Being wederom buiten een hoekje plaatsten. Verfrissend!

White Out bestaat reeds een jaar of vijftien, gevormd door Lin Culbertson en Tom Surgal. Hun creativiteit is in die jaren niet onopgemerkt gebleven, samenwerkingen met Thurston Moore, Jim O’Rourke en Carlos Giffoni onder andere, tot gevolg. Asphalt And Delay is eigenlijk het eerste album van het duo waarop ze zonder muzikanten van buiten opereren.

Asphalt And Delay is een indrukwekkend samenspel tussen de percussie van Surgal en de diverse instrumenten en effecten van Culbertson, waarbij ook wordt geschermd met de tegenstellingen tussen elektronisch en akoestisch. Incidenteel duikt het gefilterde stemgeluid van Culbertson op, doch alleen wanneer dit past in het palet van free jazz en elektro-psychedelica. De vijf composities zijn uitdagend, avontuurlijk, veelal druk, op sommige momenten rustgevend, maar nergens voorspelbaar. De samensmelting van al die elementen wordt gelukkig niet tot het uiterste gedreven, zodat dit album een prachtig gesmeed geheel genoemd mag worden. Een dikke aanrader dus voor diegenen die van geïmproviseerde elektroakoestische muziek houden.

Bridges

De prijs voor de mooiste verpakking wordt dit jaar al in september vergeven. Bridges, een audiovisueel concept van de voormalige studiegenoten Gerco Hiddink en Rutger Zuydervelt (Machinefabriek), gaat namelijk niet meer overtroffen worden. Het is een waar genot om de loodzware gatefold platenhoes, gevuld met twee picturediscs, in handen te hebben. Helemaal leuk wordt het wanneer het vinyl draait, als de vele kleine afbeeldingen (geplaatst in een ring) een zich herhalende film vormen. En dat op vier kanten.

Er staat trouwens ook nog muziek op. Rutger maakte met The Breathing Bridge cdr al eens een indrukwekkend stuk voor het Internationale Filmfestival Rotterdam, gebruik makend van de geluiden van de Erasmusbrug. Geïnspireerd door Gerco’s visualisaties op zijn reis van Nijmegen naar Sinderen maakte hij ditmaal opnames bij vier verschillende bruggen, met ieder zijn eigen unieke geluiden. Daar stopt het echter niet. Acht verschillende artiesten, ook met elk een uniek talent, werden gevraagd te reageren op de field recordings. Rutger verzamelde het materiaal, vormde paren van de muzikanten en voegde alles samen met de oorspronkelijke opnames.

Gezien de line-up van Bridges is aardig wat avant-garde en improvisatie te verwachten. Zeker het feit dat de acht muzikanten niet met elkaar hebben samen gespeeld maakt het geheel onvoorspelbaar. Fluitist en saxofonist Jim Denley is al sinds de jaren zeventig actief in de improvscene, in een tijdperk dat de aan hem gekoppelde Espen Reinertsen geboren werd. Laatgenoemde is inmiddels wel een behoorlijke expert te noemen in moderne improvisatie en speelwijzen op de sax en fluit. Experimentele percussionisten Burkhard Beins en Jon Mueller vormen het tweede duo, waarbij de geluiden van de brug over het Netterden kanaal (of eerder een sloot) nauwelijks meer te herkennen zijn. Mats Gustafsson (sax) en Nate Wooley (trompet) zijn misschien wel de bekendste namen op Bridges. Het meest opvallende stuk komt echter van Erik Carlsson en Steven Hess, die met percussie-instrumenten als crotales en rototom het geluid van de auto’s die over de brug bij Nijmegen razen proberen te overstemmen.

Het is eigenlijk niet mogelijk het prachtige resultaat van het Bridges project in woorden te vatten. Zowel muzikaal als visueel gebeurt is er veel te beleven en te ontdekken. Diegenen die één van de handgenummerde 250 exemplaren in bezit hebben gekregen, mogen zich dus gelukkig prijzen. Wie hier heeft mis gepakt, zal het moeten doen met een download op bandcamp.