Tag archieven: improvisatie

Thomas Ankersmit

De zondagmiddag op het Incubate festival. Nog een beetje dizzy van de vorige dag ben ik na het overigens prachtige en – met alle respect – rustieke optreden van Jozef van Wissem en Stephan Mathieu in de Pauluskerk toe aan wat meer power. Een optreden van Kevin Drumm, een black metal liefhebber die noise maakt, lijkt mij op het lijf geschreven. Terwijl het steeds harder begint te regenen druppelen de bezoekers langzaam maar zeker de centrale ruimte van het atelier NS16 binnen. Ah, meer nieuwsgierigen dan ik had durven hopen. Ik duim voor piepende oren, trillende ruiten en wegrennend publiek.

Kevin Drumm kijkt boos. Een goed teken, denk ik in de eerste instantie. Maar zelden heb ik iemand zo ongeïnteresseerd aan knopjes zien draaien als die dag. Alsof hij vijftien jaar in een fabriek aan het werk is geweest, met als werk draaien aan diezelfde knopjes. Het piept en kraakt wel, maar zelfs bij dit soort musique concrète, elektronica en noise, ogenschijnlijk simpel om live te produceren, mag wel wat meer passie getoond worden. Nee, de show werd die middag gestolen door zijn compagnon tijdens datzelfde optreden, Thomas Ankersmit.

Ankersmit (van mijn leeftijd, maar duidelijk verder) steelt bij het begin al direct de show door wild draaiend aan de knopjes van zijn Serge modulaire synthesizer allerlei minimale geluidslagen toe te voegen aan de frequenties van Drumm. Het is in dit soort situaties altijd lastig te beoordelen van wie welke geluiden komen, maar gezien de activiteit dicht ik het grootste gedeelte aan de in Leiden geboren Ankersmit toe. Helemaal natuurlijk wanneer hij zijn alto sax oppakt en deze op niet geheel traditionele wijze een soort van drones laat produceren. Nu ik de katers en vermoeidheid weer te boven ben en met een helder zicht kan terugblikken op Incubate moet ik zeggen dat dit uiteindelijk één van de hoogtepunten is geweest op de zondag, en misschien wel de verrassing van het festival.

Ik kocht direct na het optreden de eerder dit jaar uitgebrachte cd Forma II, een samenwerking met Valerio Tricoli, ook al een liefhebber van een analoog instrumentarium en improvisatie op het gebied van elektro-akoestische composities. De samenwerking is op zijn minst intrigerend, misschien zelfs spannend te noemen. De vijf composities en bijna zestig minuten aan sensitieve elektronica en resonerende, niet te identificeren geluiden, bieden veel details. Soms uit dat zich in knisperende bliepjes in de fluisterstilte en fragiele hoge tonen maar af en toe ook in brommende drones en diepe, mechanische synthklanken. Forma II is een gepassioneerde zoektocht naar uitersten in controleerbaar minimalisme, de mogelijkheden van de instrumenten verkennend, waarbij de saxofoon nauwelijks herkenbaar de rode draad vormt. Alleen in afsluiter Takht-e Tâvus (tevens het langste nummer) komt het blaasinstrument als een aanhoudende misthoorn prominent in de schijnwerper te staan.

Thomas Ankersmit & Valerio Tricoli – Takht-e Tâvus

Forma II is uitgebracht op het Pan label van Bill Kouligas – geen onbekende in de Europese noisescene – en is prachtig verpakt in een plastic hoes versierd met geometrische lijnen. Wat mij betreft een aanrader.

Augustus 2011

Nog zo’n maand waarin de platenlabels op vakantie lijken te zijn. Hoewel, ik heb in augustus toch aardig wat leuke releases in mijn collectie mogen verwelkomen. Ik had het al over Maria Minerva, Wooden Shjips, The War On Drugs en Ganglians. Zonder uitzondering platen die ik hoogstwaarschijnlijk volgend jaar ook nog met plezier zal opzetten. Maar er was meer.

Amen Dunes – Christopher

Halverwege augustus kwam Amen Dunes met Through Monkey Jaw op de proppen, het derde wapenfeit van dit soloproject van Damon McMahon. Voor wie van psychedelica houdt, een dikke aanrader. Folky gitaarakkoorden zijn flink aangedikt met feedback, echo en ruis, maar wie goed luistert hoort liedjes die voor popmuziek zouden kunnen doorgaan. De zeurderige en nagenoeg onverstaanbare zang van McMahon steekt evenwel een stokje voor de hitparade. En anders doet de meer dan tien minuten durende chaotische afsluiter Tomorrow Never Knows dat wel.

Nog meer psychedelica? Ja, die muzieksoort ligt bij mij goed op dit moment. De dubbel lp Ancient Romans van Sun Araw weegt als een bouwsteen van het Colosseum en ligt met zijn tachtig minuten repeterende drones en elektronica ook tamelijk zwaar op de maag. Maar om eens flink te trippen is dit groots opgezette werk van Cameron Stallones uitstekende geschikt. Mede dankzij de wisselwerking tussen gitaarjams, percussie, noise, spaarzame vocalen en spacy effecten blijft dit boeien.

Er kwamen ook nog wat releases boven drijven die ik eerder dit jaar over het hoofd heb gezien. Zo ben ik zeer te spreken over de manier waarop Jozef van Wissem de luit bespeeld in minimale composities in barokstijl, vol palindromen en complexe structuren, te horen op The Joy That Never Ends. Eveneens een solowerk, en ook met “oude” muziek als inspiratie is The Golden Hour van Marisa Anderson. Improvisaties op delta blues, Appalachian folk, country en gospel met enkel gitaar en lapsteel, in één dag live opgenomen. Authentieker kun je het niet krijgen. Ook bij Up-Tight is het menens. Dit Japanse trio maakt in de eerste instantie gewelddadige psychrock maar schroomt niet om dit te vermengen met een bizarre ballade. Zonder meer een plaat die je naar hogere sferen brengt.

En de hebbedingetjes van de maand? Wellicht de split 7” met Woods en Kurt Vile, die alleen op hun gezamenlijke tour verkrijgbaar was en exclusieve nummers bevat. Of de gelimiteerde single van Grouper, speciaal gemaakt voor het kunstencentrum Ballroom Marfa in Texas. Helemaal in de lijn van haar laatste dubbel album A|A exploreert Liz Harris hierop wederom de duistere kant van de gitaardrones en elektronica. Augustus was zo slecht nog niet.

Over kunst en vooroordelen

Ik ben geen kunstkenner, zou mezelf zelfs geen liefhebber willen noemen. Om de soms absurdistische tekeningen van ene Gerard Herman, die regelmatig in het Ruis magazine te zien zijn, moet ik weliswaar gniffelen, maar pas wanneer er muziek bij wordt gemaakt spits ik mijn oren. Als de lp van Vlaamse oorsprong blijkt te opereren in een wirwar van antimuzikale genres en ook nog eens verschijnt op het door mij zo goed als aanbeden KRAAK platenlabel duiken er verschillende vooroordelen de kop op: Fêta Justice draagt bij voorbaat mijn goedkeuring weg. Terecht?

Eerst maar eens wat verdieping voordat er een objectieve mening – taalkundig al een gruwel – gevormd kan worden. Gerard Herman dus. Twee voornamen. Er moet haast wel iets aan de hand zijn. En jawel, volgens de biografie heeft hij de dagen zielig huilend op zijn zolderkamer doorgebracht toen niemand zijn noise cd-r wilde luisteren. Primordia cuncta pavida sunt, ook voor muzikanten. Hij vond onderdak bij de eveneens Vlaamse freejazzmaniakken van Sheldon Siegel, waar hij met zijn fietswiel, gevonden voorwerpen en krijsende saxofoon niet eens opvalt.

Op Fêta Justice doet hij het allemaal alleen. Het is immers onderdeel van zijn afstudeerproject aan de kunstacademie in Gent. Over de term “kunst” valt wederom te twisten. De twee nummers Prostitute’s Permit en Cage Fighters With Dental Insurance zijn rommelige collages van geluiden uit al dan niet zelfgemaakte instrumenten, field recordings, fragmenten uit zijn radioshow (De Vogelen Des Velds), musique concrète, poëzie en ander richtingloos knip- en plakwerk. Er is geen touw aan vast te knopen. Toch intrigeert Fêta Justice wel degelijk: als uniek individualistisch document van iemand met een hoop durf, toewijding en creativiteit, van iemand die weigert paden, laat staan gebaande, te volgen. En ik moet er ook weer om gniffelen. Nee, sterker nog, ik ga er breeduit van lachen.

Gerard Herman – Comeondear

De kunst van Ada van Hoorebeke is van een ander type, het kleurrijke en meer abstracte. Althans, die conclusie trek ik bij het aanschouwen van het artwork van Eternal Landscapes, een lp die het geluid draagt die speciaal voor twee van haar exposities is gemaakt. En wel door Lieven Martens, beter bekend als Dolphins Into The Future en tevens vriendjes met het KRAAK label. En zo is het oordeel weer reeds geveld.

Muziek maken dat bij ondefinieerbare visuele kunst past, is misschien nog wel lastiger dan andersom. Martens doet er niet moeilijk over en blijft redelijk dicht bij zijn tropische new age die we van zijn alter ego gewend zijn. Borrelende keyboardklanken, allerlei natuurgeluiden en uitheemse ritmes doen de luisteraar wegdoezelen maar nooit helemaal in slaap vallen. Alsof je naar een ongrijpbaar schilderij zit te kijken. In die zin past het perfect bij de kunst van Ada van Hoorebeke. Zij zal in september overigens ook exposeren op het Incubate festival in Tilburg, onderdeel van het programma in de NS16, dat gecureerd wordt door KRAAK. Ook Gerard Herman zal er een performance verzorgen, op zaterdag 17 september. Ondanks mijn misschien gebrekkige kunstzinnige vorming zal men daar ondergetekende zonder twijfel tegenkomen.