Tag archieven: improvisatie

Julianna Barwick & Ikue Mori

White Columns is de oudste galerie in New York voor alternatieve kunst, gelegen aan de westkant van Manhattan. Dat de non-profitorganisatie ook de lokale muziekscene een warm hart toedraagt, blijkt wel uit het feit dat de galerie al jarenlang de experimentele ondergrond steunt. Dat gaat zelfs terug naar het Noise Fest in 1981, waar Sonic Youth debuteerde. Ook de huidige curator, Matthew Higgs, houdt wel van een beetje experiment en hij nodigde het label RVNG Intl. uit voor een “expositie”.

Tradities zijn er om hoog gehouden te worden, zo moet RVNG hebben gedacht. Zodoende werden er twee in New York residerende artiesten gevraagd, van twee verschillende generaties. Ikue Mori (1953) werd bekend als drummer bij de no-wave band DNA, later met haar gemodificeerde drumcomputers en geïmproviseerde laptopmuziek. De veel jongere Julianna Barwick staat nog maar net in de schijnwerpers, nu begin dit jaar haar album The Magic Place uitkwam bij Asthmatic Kitty. Zij creëert met haar engelachtige stem en diverse looppedalen een soms weirde maar vaak wonderschone combinatie van pop en elektronica.

Op papier al een intrigerende combinatie, maar RVNG maakte het nog iets bonter. Met spaanplaten werden er in de galerie hokjes gebouwd, zoals je die weleens in grote Amerikaanse kantoorgebouwen tegenkomt. De artiesten konden elkaar hierdoor niet zien, maar wel horen. Dat zorgt ervoor dat beide muzikanten op een bijzondere manier op elkaar reageren; speelser dan je zou verwachten, maar ook met verrassende structuren en geluiden. Ja, dat klopt, het resultaat werd ter plekke op vinyl geperst met behulp van een draagbare draaibank, en dat vormde de basis voor een echte release in de FRKWYS (Freakways) serie.

FRKWYS Vol. 6 bevat naast twee nummers van de oorspronkelijk opnames ook nog eens twee stukken van een tweede optreden drie weken later. Ditmaal zonder semiafgesloten ruimten, publiek, of andere factoren van buitenaf, maar met de ervaring van de vorige keer. Veel verschil is er niet te horen, een teken dat beide muzikanten elkaar blindelings aanvoelen. De 12” is – zoals het hoort – kunstig verpakt en bevat bovendien een zwart-wit boekje (pdf) met onder meer foto’s van de live samenwerking, waarbij videoartiest Erik Mika nog eens interactieve projecties verzorgde.

Behoorlijk arty-farty allemaal, misschien zelfs een beetje pretentieus, maar het is het resultaat dat telt. Het vinyl is een mooi document van twee hedendaagse artiesten die de grenzen opzoeken van elektronische instrumenten, experiment en improvisatie, en ondanks hun verschillende achtergrond samen het verbindende element proberen te vinden. En dat is ze aardig gelukt.

Died in the wool

Het laatste album van David SylvianManafon – is sinds ik mijn bevindingen op deze site ventileerde alleen maar gegroeid. Een hoogtepunt in zijn al lange carrière misschien wel, dat uitblinkt in minimalisme. Antimuziek, dat desondanks overeind blijft vanwege Sylvian’s unieke voordracht en ingenieuze speldenprikken in de achtergrond. Een vervolg heeft zodoende te maken met hooggespannen verwachtingen.

Maar mag Died In The Wool wel een echte opvolger heten? Het bevat voornamelijk variaties op nummers van Manafon, plus een aantal nieuwe stukken die voortborduren op hetzelfde thema, hierbij geholpen door componist Dai Fujikura. Deze jonge musicus kwamen we al tegen op de vorig jaar uitgebrachte verzamelaar Sleepwalkers, ook al een “bijeengeraapte” serie samenwerkingen. Toegegeven, Sleepwalkers beviel uitstekend, zoals hier is te lezen. Dus wellicht is dit veredelde remixalbum ook wel goed te pruimen.

Het eerste dat opvalt – naast de prachtige verpakking – zijn uiteraard de nummers die ook al op Manafon aanwezig waren. Tegen de verwachting in zijn deze van rijke arrangementen voorzien. Op Manafon werd de aanwezigheid van de diverse muzikanten uit de improvisatiehoek nogal eens ondergesneeuwd door de hoofdrol die Sylvian’s stem opeiste, nu lijkt Fujikura zich op dezelfde lijn als Sylvian te nestelen. Zonder het kale en soms kille minimalisme is Died In The Wool een stuk beter te behappen dan zijn prequel. Natuurlijk blijft het kenmerkende aspect van Sylvian’s latere werk – geen duidelijke structuur of opbouw – wel gehandhaafd.

Hongerig als ik ben naar nieuwe muziek, zijn de andere zes – ongehoorde – nummers in de eerste instantie het meest interessant. Hier wordt Sylvian onder andere geholpen door elektronica artiesten Jan Bang, Erik Honoré (oprichter van het Punkt festival) en Christian Fennesz, allen reeds door de wol geverfd, ook in collaboraties met elkander. Vooral I Should Not Dare springt eruit, met zijn prachtig gitaareffecten en knisperende glitch, nog eens aangevuld door Ståle Storløkken (Supersilent) op keyboard. Zowaar lijkt dit voor het eerst sinds lange tijd weer eens op een echt liedje en komen de vervlogen romantische tijden in Sylvian’s loopbaan bovendrijven. Een goed teken? Ja en nee. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat hij minder geïnspireerd en creatief klinkt dan voorheen. Van Sylvian verwacht ik progressie, geen terugkeer. Ook de teksten baseren op gedichten van Emily Dickinson zouden kunnen worden uitgelegd als “gemakzuchtig”.

I Should Not Dare by Samadhisound

Misschien ben ik te kritisch, te begerig naar vooruitgang en verwacht ik te veel. Sylvian maakte met The Good Son vs. The Only Daughter immers ook een vervolg op Blemish en toen hoorde je mij ook niet klagen. Bovendien bevat de box van Died In The Wool ook nog eens een extra cd, met daarop de audio van de installatie When We Return You Won’t Recognise Us. Opnieuw in de beste traditie van Manafon spelen onder leiding van Fujikura muzikanten uit de hoogste laag van de improvisatiescene samen: John Butcher, Arve Henriksen, Günter Müller, Toshimaru Nakamura en Eddie Prévost. Alleen al op papier een veelbelovend sextet. Ik leg me er daarom maar bij neer dat deze uitgave zonder meer de moeite van het aanschaffen waard is.

David Sylvian – Sleepwalkers

Over David Sylvian heb ik het al vaker gehad. Zijn post-Japan werk, en in het bijzonder de laatste twee albums Blemish en Manafon, staan bij mij in hoog aanzien. Vooral vanwege het experiment en de drang naar improvisatie. Met stilte muziek maken, het clichématige zoeken naar de grenzen van wat nog “muziek” genoemd mag worden. Het is eigenlijk best snobistisch om die genoemde albums zonder blikken of blozen briljant te noemen. Het is kamermuziek voor in een isolatiecel, afstandelijk en leeg. Onhoorbare genialiteit en het toch willen benoemen is vragen om scheve gezichten. David Sylvian maakt het mij nu een stuk makkelijker met zijn nieuwste release Sleepwalkers.

Nieuw mag Sleepwalkers eigenlijk niet heten, en eigenlijk geldt voor de meeste nummers ook geen “nooit eerder verschenen”. Het is een verzameling van samenwerkingen met andere muzikanten, verloren gegane nummers van voorgaande releases, van origine geschreven tussen 2003 en 2009. Sleepwalkers bevat voor de purist of verzamelaar weinig nieuw materiaal, maar veel nummers zijn anders opgenomen, geremixed, geremastered of licht aangepast en hebben daarom toch een meerwaarde.

De titeltrack, tevens het openingsnummer, was reeds te horen op de cd die als bonus bij het The World Is Everything fotoboek verscheen. Deze komt nog het dichtst in de buurt van het minimale geluid van Manafon, maar bij het tweede nummer Money For All wordt al snel duidelijk dat de sfeer op deze compilatie van een heel andere aard is. Kenners herkennen natuurlijk direct de single van Nine Horses, het relatief opgewekte en dynamische drietal dat naast Sylvian uit Steve Jansen en Burnt Friedman bestaat. Een toegankelijke toon is meteen gezet.

Zojuist genoemde Steve Jansen is tevens de broer van Sylvian (beide dragen artiestennamen). Hij staat schijnbaar toch wat anders in het leven, mocht dat een weerspiegeling zijn van de muziek die ze maken. Rijker in geluid en beslist traditioneler in compositie luisteren deze nummers gemakkelijker weg, zo ook Ballad Of A Deadman. Een samenwerking met het Noorse elektronische jazzensemble Punkt valt daar overigens niet onder.

Hoogtepunt is de versie van World Citizen, een samenwerking met de Japanse geweldenaar Ryuichi Sakamoto. De breekbare piano, fragiele stem en kille effecten versus warme keyboards zorgen voor kippenvel. Toch is het weer geen nieuwtje; het was al te horen op het Chasm album van Sakamoto, dat iedere muziekliefhebber natuurlijk allang in de kast heeft staan. Wel gloednieuw is Five Lines, de eerste vrucht geplukt van het muzikale partnerschap met klassieke componist Dai Fujikura. De zenuwachtige strijkers gooien wellicht roet in het eten voor wie zachtaardige klanken had verwacht.

En zo wisselt David Sylvian de diverse collaboraties keurig af op dit album. Pure Genius met Tweaker is een andere die er uit springt, met onconventionele zanglijnen en elektronica die zich laat omarmen met gemanipuleerd gitaargeluid. Ergens in het nummer Transit (van Christian FenneszVenice album) zijn ook gitaren gebruikt, al zijn die bijna niet terug te horen. Dit occasionele duo behoort tot mijn favorieten; ondanks ontelbare luisterbeurten zal ik deze track daarom niet snel skippen. Dat zal ik overigens ook niet doen met Thermal, een gedicht voor zijn dochter (met Arve Hendriksen op trompet) en Trauma, de afsluitende track die alleen op de Japanse editie van Blemish verscheen.

Sleepwalkers is door de variëteit en toevoeging van albums die niet tot zijn eigen discografie behoren, een erg veelzijdige en plezierige luisterervaring. Geïnteresseerden die gestopt zijn bij Japan hebben hiermee een mooi instapmoment gekregen om kennis te maken met de hedendaagse David Sylvian, zonder dat de liefhebbers van zijn nieuwerwetse geluid in de kou moeten staan.