Nee, ik zoek geen onderdelen voor een brommer. Ik zou graag het album Tank van Kreidler willen bestellen. Verkeerde adres? Wat zegt u? Nee, ik neem u niet in de maling. Moet u eens horen, Kreidler loopt al sinds het jaar 1994 rond in de Duitse elektronica! Nee, niet sinds 1950. Nogmaals, ik heb het niet over brommers. Ik haat brommers. Ik heb liever Kreidler’s negende album, dat bol staat van de verwijzingen naar oude krautrock, progressieve elektronica gemaakt met analoge instrumenten en soundtracks van Italiaanse horrorfilms uit de jaren zeventig. Vijf keer wereldkampioen in de jaren zeventig? Jan de Vries? Wie is dat nu weer? Ik betwijfel of hij bij de band is betrokken. Of houdt hij ook van een beetje vuige krautdisco à la Neu!? Niet? Dan moet het iemand anders zijn geweest die Tank van zo’n veelzijdige doch heldere productie heeft voorzien. Niet meer geproduceerd zegt u? Zit er soms iets in uw oor? Tank is begin maart uitgekomen bij Bureau B, een uitstekende plaat als u het mij vraagt.
Soms kan oude klinkende muziek enorm verfrissend aandoen. Zo kwam ik tussen alle grote voorspelbare releases van afgelopen maand zomaar uit het niets Von Spar tegen, met het derde album Foreigner. De act was aan mijn aandacht ontsnapt ik een tip kreeg van Theo Ploeg. Dit naar aanleiding van het bericht dat leden ervan de samenwerking hebben gezocht met Axel Willner (The Field), Ada, Jörg Burger (The Modernist), Jens-Uwe Beyer (Popnoname) en John Stanier (Battles). Hoewel die supergroep Cologne Tape al op papier niet te versmaden is, bewijst Von Spar met Foreigner dat het kwartet ook uitstekend zonder additionele muzikanten uit de voeten kan.
Een geweldige openingstrack kan de verwachtingen voor de rest van het album te hoog laten oplopen, doch de Europese reis die Von Spar maakt op Scotch & Chablis doet alleen maar naar meer smaken. In het jaar 1977 was er nog geen kanaaltunnel, anders had er vast en zeker een Trans-Europe Express tussen Schotland en Chablis bestaan. De gelijkenis tussen dat nummer van Kraftwerk is misschien niet helemaal treffend omdat Von Spar de erfenis van het Ruhrgebied combineert met bijna Amerikaanse (synth)popnoir en de minimale Keulen-sound. Hierdoor omspant Von Spar muziekstijlen van eind jaren zestig tot nu. Krautrock verzette zich als genre vaak juist tegen de Amerikaanse cultuur; tegenwoordig gaat het hand in hand.
You Shake Down On My Settee Tonight is niet alleen qua titel de meest ontoegankelijke track van het album, maar schrikt met zijn a-ritmische klanken van de basgitaar wellicht luisteraars af. Die basgitaar wordt hier overigens bediend door Mario Katz, die we ook weer zullen terugvinden op Cologne Tape releases. Von Spar slaat na deze track meteen terug naar de dansvloer met TrOOps, een wave disco track met verrassend melodieuze vocalen, die overigens een wat slappe tekst opdreunen. Deze single heeft al een aantal heerlijke remixen opgeleverd, onder meer van Prince Language.
Toch zoekt Von Spar het vooral in kosmische sferen, al dan niet gecombineerd met Motorik-ritmiek, en niet zo zeer in de popmuziek. De tracks die de luisteraar in het midden van het album tegenkomt, I Can’t Stand The Grain en Collecting Natural Antimatter zijn hier een overtuigend bewijs van. Laatst genoemde nummer doet aan alsof Jean Michel Jarre en Giorgio Moroder samen op het podium staan, begeleid door een progrockband. Deze spacy lijn wordt doorgezet met HyBoLT (Hypersonic Boundary Layer Transition), de al eerder uitgebrachte eerste single van het album, dat ons inderdaad naar grote hoogten stuwt.
De bij vlagen opdoemende discobeats maken van Foreigner en plaat die het goed zal doen op de alternatieve dansvloer. De afsluitende nummers λ (Lambda) en Daddy Longlegs herinneren daar nog even aan. De één doet dat met electroklanken en rustgevende samenzang zoals ze dat bij Kraftwerk ook zo goed konden, de ander is een stompende en misschien wel de meest freakende track van het album, dat de toetsenist volledig uit z’n dak laat gaan. Von Spar houdt echter gedurende drie kwartier het concept volledig bijeen, wat het een consistent en verrassend goed album tussen de hedendaagse releases maakt.
Albumhoezen kunnen soms zoveel zeggen. Wat zegt een kunstwerk uit de Geometrical Abstraction Art Collection van Yves Jeanson op de hoes van een lp? Abstractheid, natuurlijk. De kleuren van de regenboog geven een daarnaast de stemming mee van de trippy jaren zeventig. De ster met acht punten doet behalve denken aan het hemellichaam ook aan eindeloosheid denken, vanwege de draaiende vorm. De zwarte achtergrond biedt een blik in de duisternis. Nog even en ik ga hier dromen lopen uitleggen. Nee, ik wilde het over het laatste wapenfeit van de Belgische ridder Jürgen de Blonde hebben, ook wel bekend als Köhn. De beste dertiger heeft naast zijn al zijn projecten tijd gevonden om op het altijd frisse Kraak platenlabel onder zijn pseudoniem Köhn (West-Vlaams dialect voor konijn) zijn inmiddels vierde album op de wereld los te laten. Het verleden wijst in de richting van frutselelektronica, maar Jürgen heeft duidelijk aangekondigd – en laten horen – dat hij terugpakt naar de oude synthesizer, een jeugdliefde. Dat beloofd wat. We Need More Space In The Cosmos is de naam.
Twee nummers over de acht minuten openen de lp, mits de naald goed geplaatst is. The Ocean That Has No West And No East zal ongetwijfeld een verwijzing zijn naar het immense heelal, en hypnotiserend klanken zijn hier troef. Herhaling, loops, echo’s en een geveinsde gitaar bepalen het klankbeeld. Zelfs met je ogen dicht tollen je oogballen in de kassen van de kosmische trip die ze hier te verduren krijgen. Spacy is natuurlijk een term die dikwijls gebruikt wordt om het stilleggen van bepaalde hersenactiviteiten aan te duiden, maar kan ook aangeven dat iets buitenaards goed is. Dat laatste is ondermeer van toepassing op Space Is No Place, waar dromerige klanken, weggemoffelde rituele zang en kalmerende orgelmelodieën elkaar vinden, uiteindelijk uiteen spattend in een orgie van artificiële geluiden. In plaats van The Beatles had de NASA veel beter dit de ruimte in kunnen sturen. Hoewel Lucy In The Sky With Diamonds net zo hard refereert aan C20H25N3O.
In het derde nummer Goodbye Pluto komen de karakteristieke harde analoge synthklanken je zoemend van een warme deken voorzien. Wel eentje die al veertig jaar niet meer is gewassen. In de eindeloze ruimte is niets lekker warm en vriendelijk, ook Buck Rogers niet. Naargelang het nummer voortkabbelt, waan je het eigen persoon al zwemmend door de “Star Gate”, die aan het einde van 2001: A Space Odyssey al voor een redelijke trip zorgde.
Aan de andere kant van het vinyl vinden we The Aids Of Space, een bewijs voor Köhn’s talent voor spitsvondige titels. We horen voor het eerst beats en weer veel vintage synthesizers die een net zo spooky als spacy sfeer neerzetten. Aan de andere kant is dit intense nummer met de sarcastische titel een treffende verwijzing naar het belachelijke verlangen van de mensheid om het heelal te koloniseren, simpelweg omdat er te weinig ruimte op aarde zou zijn. Ik denk eerlijk gezegd dat het immunodeficiëntiesyndroom buiten de dampkring alleen maar harder te keer zal gaan.
Het korte For About One Minute, It Seemed To Work Just Fine is net als Opinions Are Like Assholes, The Internet Is Full Of Them een rare eend in de bijt. Eerstgenoemde doet denken aan Köhn’s eerdere werk, met ruisende elektronica, bliepjes en kraakjes. Om vervolgens met de navolgende track een intens krautrock nummer neer te plempen, waarbij veel respect wordt getoond voor de meesters van meer dan dertig jaar geleden. Afsluiter Alpha Arietis is niet de felste ster op deze lp, maar brengt wel weer rust en warmte. Niet toevallig is de afkorting LSD afkomstig van een Duits woord; Alpha Arietis grijpt schaamteloos terug naar de Duitse space/kraut scene uit de jaren zeventig.
Een oerknal kan je deze plaat niet noemen, aangezien flink uit het aloude vaatje wordt getapt die Jean-Michel Jarre, Klaus Schulze en zelfs Vangelis al hadden volgegoten. Toch valt er iets van de originaliteit van dit album te zeggen. Een gemiddeld persoon die de genoemde inspiratiebronnen tot z’n muziekcollectie mag rekenen, zal lp’s als Oxygene, Mirage of Heaven And Hell hoogstwaarschijnlijk in een stoffige doos op zolder hebben staan, naast de platenspeler. Er zijn heden ten dage verdomd weinig artiesten die zich aan deze retrofuturistische variant wagen, dus wat dat betreft een pluim voor Köhn. Dat We Need More Space In The Cosmos in de eerste instantie alleen op vinyl verkrijgbaar was (tegenwoordig ook digitaal), maakt het meer dan alleen een muzikale hommage.
Wubbo Ockels met zijn mooie snor (waar is die gebleven? – die snor dan) wordt in mijn beleving qua heldendom ingehaald door een nieuwe astronaut: Jürgen de Blonde. We Need More Space In The Cosmos is de lancering van zijn comeback geweest. Een comeback die van mij net als het heelal nog wel even mag uitdijen, zodat we straks lekker veel “space” in de kosmos hebben.