Tag archieven: neoklassiek

Af Ursin & In Camera

Wie de lp Aika van Af Ursin in de kast heeft staan, mag gerust zeggen dat hij een klassieker in huis heeft, ook al is de plaat nog maar vier jaar oud. Dit solowerk van Timo van Luijk is wat mij betreft nagenoeg ongeëvenaard in compositie, samenstelling, sfeer en artwork. Het is een album die je naar verre werelden brengt: een hedendaags verleden waar alles donker, melancholisch en poëtisch overkomt. Het lijkt welhaast een onmogelijke opgave Aika te evenaren, of überhaupt voor een opvolger te zorgen. Toch zorgt het gloednieuwe Trois Mémoires Discrètes wederom voor kippenvel.

Met behulp van authentieke en afgeleefde (veelal akoestische) instrumenten als de Engelse hoorn, fluit en Hammond orgel creëert Af Ursin filmische soundscapes, voortbewegend op intuïtie en gestuurd door een minimale samenstelling en bespeling. Sylphide is een lang, klagend nummer op de hoorn, dat tergende drones voortbrengt. Beelden van een mistroostig en verscheurd landschap doemen op, in verkreukelde sepia kleuren. Taciturne krijgt door de fluit iets van Oosterse mystiek mee, dat verderop weg lijkt te kwijnen in een dikke mist van vertraagde neoklassiek. Het derde en afsluitende Elégie is het meest beweeglijke stuk, waarbij nu het orgel de hoofdrol opeist. Zonder dat je kan spreken van enige melodie of structuur worden volgen de toetsaanslagen elkaar in langzaam tempo op, slepend naar een snikkend einde. Ondanks dat Trois Mémoires Discrètes nog meer gestript is dan zijn voorganger, is het wederom een aangrijpend meesterwerk te noemen.

Timo van Luijk is ook actief in diverse projecten, meestal duo’s, met onder meer Kris Vanderstraeten, Andrew Chalk (Eloldie), Raymond Dijkstra (Asra) en Christoph Heemann. Met laatstgenoemde wordt onder de naam In Camera muziek uitgebracht. De heren hadden nog wat op de planken liggen want deze maand verschenen er maar liefst twee lp’s, Rumours en Frampton Comes Alive.

Rumours bestaat uit live opnames voor de VPRO, opgenomen in augustus 2006. Dit iets meer dan een half uur durende stuk verscheen eerder op cdr, bij een zeer gelimiteerde versie van het Open Air album. Dat deze opnames de moeite waard zijn om opnieuw uit te brengen op vinyl, blijkt wel wanneer we de plaat opzetten. Dronemeester Heemann weet met minimale alteraties in zijn klanken een ruimtelijk geluid neer te zetten, dat zich vermomd als elektronische ambient. Af Ursin’s inbreng bestaat hier vooral uit onderhuidse speldenprikken, wanneer plotseling een “echt” instrument opduikt, en in de invloeden uit de klassieke muziek die een deken van droefenis over de twee zijden van het vinyl leggen.

Afgezien van de titel zijn er op Frampton Comes Alive goddank geen verdere verwijzingen te vinden naar het live album van Peter Frampton. Het niet eerder uitgebrachte materiaal is gedeeltelijk ook weer afkomstig uit de VPRO studio, aangevuld met nieuwe opnames. In vergelijking met Rumours is dit bijna progressief, met een rijker geluid en meer te ontdekken tussen de abstracte, geïmproviseerde drones. De muziek is even fragiel als dreigend, tevens geholpen door de afwisseling van zware, donkere industrial in het eerste deel met een soft romantisch pianospel in het tweede en derde.

Met de drie genoemde albums heb ik drie hoogtepunten van dit jaar in één klap in huis gehaald. Zowel Af Ursin als In Camera laten horen dat Timo van Luijk een uniek muzikant is, die met een duidelijke missie zijn fascinerende ideeën naar buiten brengt. Daarbij horen ook prachtige, vaak zelfgemaakte hoezen en deze zijn daarop geen uitzondering. Af Ursin en In Camera’s Frampton Comes Alive verschijnen op Van Luijk’s eigen label, La Scie Dorée. Rumours verschijnt op Dom Bartwuchs, van Christoph Heemann.

Avonduren in de kapel

Avonduren is vernieuwd! Het bewonderenswaardige concept met akoestische optredens in een intieme setting is terug op een andere locatie dan dat ik gewend ben, en ook zie ik een hoop nieuwe gezichten. Dit in tegenstelling tot het affiche, want Peter Broderick is de eerste artiest bij Avonduren die voor de tweede keer op het programma staat. De eeuwenoude kapel van Hoogelande, op één van de laagste puntjes van Walcheren, leent zich uitstekend voor de sfeer waar het bij dit concept om draait. Het is er knus, de kaarsen en olielampen geven onbeduidend warmte & licht en de stoelen blijken evenveel zitcomfort te bieden dan de harde houten vloer bij Espressobar Ko D’oooooooor in Middelburg. Laat maar komen!

Het is de bevallige Laura Arkana die de zo goed als uitverkochte avond opwarmt met haar zachte stem en gitaarspel. Het talent van de Nederlandse werd door Broderick ontdekt en verder ontwikkeld; een betere leraar kun je niet wensen. Toch heeft ze haar eigen stijl, dat zich vooral kenmerkt met gezang in haar moerstaal. Dat is ook gelijk haar minpunt. Bij Nederlandstalige muziek duikt op een of andere manier altijd “cd van jou, cd van mij” op in mijn hoofd, met alle gevolgen van dien. Teksten over huilen in de supermarkt (komt ook bij mij voor), luchtballonnen en het vuilnis komen zo wel erg direct over, truttig als een ballade van Kinderen voor Kinderen. Er moet wel gezegd worden dat ze haar stem in deze live setting loepzuiver weet te houden, waarmee ze haar pas uitgebrachte debuutalbum overstijgt.

Wat mij meteen tot een recensie van Lentemuziek brengt. Het is duidelijk het werk van een verlegen meisje, zachtjes en voorzichtig zingend, de gitaar bespelend alsof ze bang is dat er geluid uit komt. Het album moet het dan ook vooral hebben van de inbreng van Broderick, op viool en piano. Hij pakt geen moment de hoofdrol van Laura af, de begeleiding wijselijk op de achtergrond houdend. Lentemuziek staat immers in de schappen als “Laura Arkana met Peter Broderick” en niet andersom, maar van binnen lijkt hij te weten dat zonder hem de acht liedjes nauwelijks overeind blijven. Overigens bevat de verpakking van het vinyl (ontworpen door Rutger Zuydervelt a.k.a. Machinefabriek) ook een Engelse vertaling van de teksten, zodat ik lekker in het buitenlands kan meezingen.

Eén van de redenen dat ik bovengenoemde samenwerking liever andersom had gezien is onder meer het optreden van het duo in een Brabantse kapel, eerder dit jaar. Toen liet Peter Broderick, te gast op het Glocal project van het nu aan de gang zijnde Incubate festival, doorschemeren dat er een opvolger van zijn singer-songwriter album Home aan zit te komen. Daar had hij geen piano bij nodig. In de kapel staat echter een glimmende vleugel opgesteld, waardoor deze avond de nadruk toch weer op het album How They Are en andere neoklassieke werken komt te liggen. Dat hadden we al eens gehoord. De voorspelling dat hij meer van zijn aanstaande album zou laten horen komt niet uit. Gelukkig zijn er uitzonderingen in zijn compacte set, waarbij hij met zijn imitatie van Brabantse koeien en schapen de lachers op zijn hand krijgt.

Avonduren was toe aan iets anders. Iets wat voor verse aanwas in de toeschouwers zou zorgen, iets dat weer enthousiasme opwekt bij de bezoekers van het eerste uur. Zonder dat er iets verloren is gegaan van de inmiddels typische kenmerken is het gelukt de optredens nieuw leven in te blazen, dankzij de unieke locatie. Aan bijzondere artiesten was namelijk al geen gebrek. Ik kijk in ieder geval weer uit naar de volgende editie.

Dovemansoren

Terwijl iedereen naar die oppervlakkige plaat van James Blake luistert, zet ik het langverwachte Owl Splinters van Deaf Center op. Die bevalt een stuk beter. Het is alweer een tijd geleden dat het Noorse duo, bestaande uit Erik Skodvin en Otto Totland, van zich liet horen. Het lange wachten op de opvolger van Pale Ravine uit 2005 blijkt gelukkig de moeite waard. Meer dan ooit zoeken de heren de confrontatie tussen pikzwarte ambient en neoklassieke klanken van piano en cello op; een tweestrijd tussen onheil en fortuin, gespeeld met intense droefenis over datzelfde gevecht.

Owl Splinters is opgenomen in de studio van Nils Frahm dat op het eerste gehoor vooral de piano beter naar voren laat komen. Ook klinken de ambientstukken minder dof, iets wat ik overigens niet als storend ervoer op de inmiddels zo goed als legendarisch mooie voorganger. Ik moet echter toegeven dat de betere productie het geluid van Deaf Center aangenaam breder maakt. Het album is krachtiger dan ooit tevoren en roept daardoor nog meer beelden op van schemerige en verlaten plekken, al dan niet in de natuur van Noorwegen. Owl Splinters zou de soundtrack kunnen zijn van een onberekenbare film zonder acteurs, spraak of kleur. Net nu de dagen weer langer worden.

Let ook op hoe het aantal luisteraars op Soundcloud afneemt naarmate het album vordert.

Deaf Center – Owl Splinters by _type