Tag archieven: nostalgie

Shogun Kunitoki – Vinonaamakasio


Shogun Kunitoki: Riddarholmen from Sami Sänpäkkilä on Vimeo.

Vier mannen, drie brillen, twee orgels, één drumstel. Ook wel bekend onder de bizarre naam Shogun Kunitoki. Dit Finse kwartet uit de stal van Fonal heeft meer dan twee jaar gewerkt aan de opvolger voor het debuutalbum Tasankokaiku, en het resultaat Vinonaamakasio mag er ook weer zijn. Dat is, als je van een goede portie retro-futuristische post-rock met een psychedelisch sausje houdt.

Bij het label Fonal denken de meesten aan de sprookjesachtige en ongewone Finse folk van Islaja, Paavoharju en Elenoora Rosenholm. Shogun Kunitoki is daarin anders. Met in de hoofdrol de dubbele orgels die als een wildstromende waterval over het gehele geluid worden gestort, is dit kwartet een stuk intenser dan de andere artiesten op het label. Anderzijds zou ik geen alternatief passend platenlabel kunnen bedenken, want wat de Finnen uit hun instrumentarium toveren is uniek te noemen.

De oude orgels klinken anders dan een Hammond of Farfisa, maar wel zeer authentiek. Daarmee krijgt het analoge geluid van de band iets nostalgisch mee, een fraai contrast vormend met de nieuwere elektronica dat de muziek in de details verder opleukt. De door krautrock geïnspireerde drumpartijen houden de instrumentale nummers daarnaast meer dan levendig, zodat er geen overdosis aan orgels ontstaat.

De opbouw en intensiteit van de nummers zijn een overduidelijke knipoog naar post-rock, zoals op de nummers Mulberg, Riddarholmen en het uitgesponnen Holvikirkko. Ik moet denken aan het laatste album What We Must van Jaga Jazzist, maar dan op orgels. Van een doordachte compositie is echter geen sprake, want volgens Jari Suominen, één van de organisten, zijn de stukken gebaseerd op pure improvisatie. Dat dit in combinatie met het voortdurend gehamer op oude orgels enig psychedelisch effect veroorzaakt, is begrijpelijk, maar niet vervelend. Het razende samenspel van het viertal houdt je met beide benen op de grond.

Voor de echte liefhebber heeft Shogun Kunitoki iets bedacht dat alle knutselende nerds overstag zal doen gaan. Op het vinyl van de LP versie zijn een aantal animaties aangebracht, die zichtbaar worden zodra de “magical Shogun Kunitoki Strobe Light” op de draaiende plaat wordt gericht.  Deze speciale lamp is te bestellen op de website van de band. Daarop zijn hele soldeerinstructies te zien hoe de lamp geassembleerd dient te worden. Licht uit en magisch Fins lampje aan, en er gaat een wereld voor je open. Of niet. Op het gebied van eigenzinnigheid en originaliteit heeft Shogun Kunitoki in ieder geval al gewonnen.

Jaarlijst 2008: #9

Wat een nostalgie! Voor sommigen zijn de Beach Boys nostalgie, of The Clash. Voor sommigen zelfs Charlie Barnet. Maar denk eens even terug aan de tijd dat de eerste versie van Doom op de markt kwam, dat Bill Clinton president van Amerika werd en je elke avond afleveringen van Airwolf keek. In diezelfde tijd werd het genre IDM (nogmaals: “Intelligent Dance Music”) gevormd door artiesten als μ-Ziq en Aphex Twin. Ook Hannah Davidson uit Manchester is groot geworden met de voor die tijd typerende Warp-sound. Zij heeft tevens besloten om die muziek precies na te maken. Weinig origineel, zou je zeggen. Als het allemaal zo makkelijk is, waarom is IDM als genre dan op sterven na dood en vinden platen alleen nog maar aftrek onder nerds die in de tijdgeest zijn blijven hangen? Omdat ze gedateerd klinken? Onzin, goede jazz platen zijn ook tijdloos. Dat hetzelfde kan met het soort acid house uit pakweg 1994, bewijst Hannah aka Mrs Jynx met haar (debuut)album The Standoffish Cat.

Beter een goede kopie dan een slecht origineel is een gezegde waar ik mijn reet mee afveeg. Echt originele muziek bestaat al lang niet meer en elke muzikant heeft wel bepaalde invloeden en vergelijkingen. Mrs Jynx maakt het gewoon gemakkelijk voor de recensent. De mellow melodieën zijn warm en zacht als de vacht van een kat. Wel van een ongecastreerde kater die met verve zijn territorium verdedigd. Mrs Jynx slaat van  zich af met arcadische, harmonieuze ambient passages en uit de maat lopende beats, clicks en cracks, precies volgens het handboek van IDM. Even lijkt het of we gewoon naar …I Care Because You Do aan het luisteren zijn.

Nee, vernieuwend is het niet, en Mrs Jynx voegt hiermee niets toe aan het genre. Het niveau van dit soort muziek is sinds de hoogtijdagen evenwel zelden geëvenaard als met The Standoffish Cat. Dusty bijvoorbeeld is een weldadig nummer met zachte klanken en subtiel geritsel dat het ritme bepaald. My Friend  T3 (Remix of Resynthesize) borduurt voort op deze aangename lounge (over gedateerde muziek gesproken) maar duwt er een wat frivolere beat onder wat het nummer meer onderhoudend maakt. Verder moet je niet veel variatie verwachten op dit album; de schoonheid is van een constante factor.

Mrs Jynx schudt de liefhebbers met deze plaat enigszins wakker: acid als muziekgenre hoeft nog niet begraven te worden. Daarom verdient ze meer waardering dan alleen maar de kloon of imitatie van Aphex Twin genoemd te worden. Zelden zo’n nostalgisch gevoel gehad bij muziek als bij dit album. Maar ondanks dat The Standoffish Cat louter superlatieven verdiend, plaats ik ‘m op #9, toch vanwege het feit dat het genre al geruime tijd is ingehaald.

#09. Mrs Jynx – The Standoffish Cat (Planet Mu)
#10. Frightened Rabbit – The Midnight Organ Fight (FatCat Records)