Tag archieven: viool

Ultra Eczema 163 – 169 – 170

Ik begin maar eens met een quote uit bericht een tijdje terug (er is immers niets mis met recyclen): Ultra Eczema is het inmiddels vijftien jaar jonge label van Dennis Tyfus, waarop zonder uitzondering bijzondere muziek het levenslicht ziet, vaak van artiesten uit de bruisende creatieve scene van Antwerpen. De uitgebreide catalogus bevat onder andere magazines, poeziëvoordrachten op vinyl, lp’s met titels als Mag Ik Eens Even in Uw Broek Pissen, Dreaming Of Being A Tampon en I Hate Music!!!!!!!!, t-shirts, bierglazen, een tattoo en een zaalvoetbalteam. Het eveneens door Ultra Eczema georganiseerde jaarlijkse festival Bruismelk in New York is net achter de rug, een ernstig teken dat de tentakels van Dennis Tyfus verder reiken dan alleen België. Drie recente platen van het label vonden hun weg naar huize mrbungle.nl, en daar wil ik natuurlijk wat over kwijt.

Nummer 163 op het label is Samara Lubelksi’s String Cycle. Wanneer we alle albums bij elkaar moeten gaan zoeken waarop de Amerikaanse violiste haar kunsten vertoond, zijn we nog wel even bezig (ze speelde onder andere met MV & EE en met Thurston Moore onder de naam Chelsea Light Moving). Toch is dit pas haar tweede solo plaat waarop ze exclusief haar instrument gebruikt, de eigenlijke opvolger van In The Valley uit 2005. Songstructuren van albums als haar laatste Wavelenght gaan overboord; in plaats daarvan horen we een ongrijpbaar, abstract en vooral experimenteel geluid. Met behulp van minimale effecten gaat ze onbevreesd op zoek naar nieuwe klanken die uit de viool zijn te halen. Dat klinkt ruw, soms wel eens zeurderig, maar ook tranquil en bovenal zeer avontuurlijk. Dat ik deze onvergelijkbare plaat in de armen heb gesloten, daar mag geen twijfel over bestaan.

Datzelfde heb ik met de muziek van Mia Prce, alias Miaux. De lieflijke eenvoud waarmee ze haar keyboard bespeelt, de melancholische casiomelodieën met een hang naar nostalgie, de ultieme puurheid als van een kind die nog niet bevuild is met invloeden van buitenaf; er zijn genoeg redenen om Dive boven alle andere platen dit jaar te plaatsen. Haar intuïtie leidt de luisteraar langs zweverige klanken, dermate ontspannen dat ze zo uit de losse pols lijken te komen. Opvallende nummers die mij enigszins uit de droom halen zijn het bijna orkestrale Rêverie Parallèle en het naar een sciencefiction-soundtrack neigende Neon Glow. Dive is overigens pas het debuutalbum van Miaux, nadat eerder een paar singles mij al hadden betoverd. 

Een plaat van Ignatz recenseren is een gebeurtenis die ieder jaar weer lijkt terug te komen, neem me niets kwalijk als ik daarom in herhaling val. Er is echter wel wat veranderd bij het alter ego van Bram Devens, getuige ook de toevoeging “& De Stervende Honden” aan de artiestennaam van Ultra Eczema #169. De twee trouwe huisdieren waarmee Ignatz het afgelopen jaar zijn liveshows van bandallures voorzag, zijn drummer Erik Heestermans (Sheldon Siegel) en bassist Tommy Denys (Sylvester Anfang II), en dat succes is doorgetrokken op de plaat Teenage Boys.

De gang naar elektrisch zorgt voor een duidelijkere focus op de gitaar, terwijl de drums en bas daarnaast de muziek – in vergelijking met ouder werk – meer richting een songstructuur duwen. Erg kan ik dat niet vinden; I Gotta Pee en I Need A Good Night’s Sleep zijn ijzersterk in het overbrengen van energie en speelvreugde. Gelukkig wordt het huilerige en meeslepende dat de blues zo vaak kenmerkt (en Ignatz’ eerdere werk vormt hierop geen uitzondering), niet vergeten. Het mooiste voorbeeld hiervan is Japan Is Romantic; een jankende gitaar in slow motion, een onverstaanbare klaagstem en een aangenaam lusteloze ritmesectie hullen zich bijna een kwartier lang in een ondoorzichtige wolk van subtiele echo’s, zware melancholie en improvisatie. Het beste nummer van de plaat, misschien wel van zijn carrière laat horen dat je met een andere insteek kunt verrassen doch ook je eigen typische geluid kunt behouden.

Mike Khoury & Ben Hall – It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing

Violist Mike Khoury en percussionist Ben Hall komen elkaar regelmatig tegen (onder meer bij Graveyards), maar nog nooit was hun samenwerking zo intens als op dit album. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing is één van de meest wilde freejazz platen van dit jaar, en als we af zouden gaan op de hoeveelheid energie die het afgeeft, ook meteen één van de beste.

Khoury – eigenaar van de Entropy en Detroit Improvisation platenlabels – is van Palestijnse afkomst, en dat is terug te horen in zijn spel. Melodieën uit het Midden-Oosten zijn herkenbaar tussen de constant trillende snaren van zijn viool. Desalniettemin is het vooral Oost-Europa en de klezmertraditie die in de gedachten opdoemt. Zijn spel draagt die typische melancholiek, afgespeeld in sneltreinvaart.  Fingerpicking op het snaarinstrument wordt afgewisseld met compacte, wilde bewegingen van de strijkstok, en onverwachte korte pauzes. Een grensoverschrijdend stukje improvisatie.

Maar dan Ben Hall. Hij lijkt nog meer haast te hebben met het afwerken van dit half uurtje. Zonder medelijden richt hij een waar slachtveld aan op het drumstel: geen seconde wordt onbenut gelaten de vellen en bekkens met een ongelofelijke kracht en snelheid te mishandelen. Hoewel het in de eerste instantie klinkt alsof er lukraak een aanval wordt geopend op het instrument, speelt Hall met een weldoordachte tactiek, met militaire precisie uitgevoerd. Zijn oneindige salvo’s zijn strak als een mitrailleur, zodat hij een groot aandeel opeist in de intensiteit van het album.

Deze ongenadige lp zou bij iedere liefhebber van improvisatiemuziek en volledig vrije jazz in huis moeten staan, en kan wellicht ook liefhebbers van etnische klanken bekoren. It’s Not A Fear Of Falling, It’s A Fear Of Landing komt uit bij 8mm Records in een handgenummerde editie van 125 exemplaren.

Foto door Jan Pillaert.

3x singer-songwriter

In de maand januari is het drie keer raak bij de platenboer, wanneer je op zoek gaat naar gevoelige liedjes van een – op het zicht dan in ieder geval – one-man band. Volgende week zien namelijk evenzoveel prachtplaten het (fysieke) levenslicht: J. Tillman, Andrew Bird en Antony & The Johnsons. De laatste twee hebben zich met hun vorige releases al min of meer bewezen, de eerst genoemde staat nu eigenlijk pas een beetje in de schijnwerpers. Laat ik daar maar eens mee beginnen.

J. (Josh) Tillman werd in de lente van 2008 als drummer bij de Fleet Foxes (die veel jaarlijstjes domineerde) gevoegd. Niet zelden verzorgt hij solo het voorprogramma, waardoor eindelijk een groter publiek kan gaan genieten van zijn platen, waarvan deze alweer de vijfde is. Dat komt vooral omdat zijn voorgaande werken via obscure labeltjes en in gelimiteerde oplagen aan de man werden gebracht. Vacilando Territory Blues was in oktober vorig jaar al digitaal verkrijgbaar, maar krijgt dus deze maand een tastbare release op Bella Union. J. Tillman krijgt op dit album hulp van enkele Fleet Foxes-leden. Incidenteel echter, want ook dit album een grotendeels gevuld met lege, desolate en eenzame folk/blues. Soms is de akoestische gitaar zelfs nauwelijks te horen en is Tillman´s melancholische stemgeluid het enige dat de pijnlijke levenslessen lijkt te willen uitdragen. Toch is Vacilando Territory Blues niet helemaal een depressieve draaikolk; Tillman heeft ook een richting gekozen met rijkere arrangementen, zoals goed te horen is op Steel On Steel, waarin blazers hun intrede doen. Op New Imperial Grand Blues lijkt hij wel een noisy bluesrock nummer te willen neerzetten. Dat maakt deze laatste plaat afwisselender en toegankelijker dan de minimalistische albums ervoor. Ben je op zoek naar iets tussen de oude Neil Young, Nick Drake, Bonnie “Prince” Billy en Jason Molina in, dan verdient dit pareltje meer aandacht dan dat er tot nu toe is geweest.

Andrew Bird heeft zijn sporen reeds verdiend; vooral zijn laatste twee albums werden uitstekend door pers en publiek ontvangen. Op Noble Beast bouwt hij zijn eigenzinnige en originele stijl verder uit. Het meest opvallende kenmerk van deze zanger is de fluitkunst, en dan bedoel ik met zijn mond als enige instrument. Een nachtegaal zou er jaloers op zijn, zo zuiver. Tweede kenmerk is de prominent aanwezige viool, of beter gezegd fiddle. Een ingetogen akoestische gitaar en de soepele, ontspannen stem van Andrew maken zijn muziek compleet. Hoewel de instrumentatie soberder lijkt dan op het vorige album Armchair Apocrypha, is het geluid juist rijker en energieker. Vrolijker bijna, ofschoon de prachtige setting nog altijd een droevig karakter heeft. Fitz & Dizzyspells is het meest opzwepende nummer dat hij in zijn carrière heeft gemaakt, dat veel mensen zal bekoren, maar is ook het meest volwassen. Voor het eerst hoor ik dat er in de muziek van Andrew Bird ruimte is voor pakkende melodieën, die je al na een tweetal luisterbeurten doen meefluiten. Een beetje handgeklap op de achtergrond doet de rest. De dynamiek ligt dit keer wat meer onderhuids, zo komt later naar voren. Het album bevat enkele goed verstopte elektronische effecten, wat het toch nog een beetje scherp randje geeft. Een groot voordeel hiervan is dat Noble Beast onderhoudender en met name meer coherent klinkt, in tegenstelling tot de voorlopers ervan. Andrew Bird´s typische maffe verhaaltjes en zelf verzonnen (rijm)woorden zijn gebleven. Dit nieuwe album is tot zover het hoogtepunt in zijn loopbaan en zijn kenmerkende stijl, misschien wel een beetje als Radiohead´s laatste album (zonder Thom Yorke), uitgekleed en van een nieuwe outfit voorzien. Noble Beast wordt overigens ook uitgebracht is een speciale editie met bonus CD die een collectie instrumentale stukken zal bevatten.

Daar waar Andrew Bird met zijn viool nauwelijks aan klassieke muziek doet denken (ook niet de bedoeling veronderstel ik), doet Antony & The Johnsons dat wel. Antony, het jongentje dat zo graag een meisje wil zijn, haalt zijn inspiratie ditmaal op een andere plek dan hij eerder deed. Op het nieuwe album The Crying Light visualiseert deze keer de theatrale dans Butoh en haar uitvinder, de 102-jarige Kazuo Ohno, de muziek en de sfeer die het oproept. Gewapend met slechts zijn stem, piano en af en toe violen en cello´s op de achtergrond, maakt Antony ongelooflijk ontroerende liedjes, breekbaar als het dunste kristal. De aparte stem en androgene voorkomen zijn al meer mensen opgevallen. Lou Reed nam hem op sleeptouw en dan leverde een deal op met Secretly Canadian. In 2005 won hij de Mercury Prize met I Am A Bird Now, en voor de luisteraar die daar bekend mee is brengt The Crying Light geen verrassingen. Net als bij Butoh loopt dramatiek en elegantie hand in hand op dit album. Toch is er ook enige vreugde of hoop te horen, bijvoorbeeld in het nummer Kiss My Name. Het centrale nummer op het album, Another World, staat terecht in het middelpunt. De manier waarop Antony beschrijft hoe hij de wereld veracht maar ook zal missen, is hartverscheurend. Lukt het om een beetje door het arty-farty en semi-travo gehalte heen te kijken, dan wordt je ongetwijfeld geraakt door de subtiele melancholie van Antony & The Johnsons.

Welke de beste is van de drie? Laten we zeggen dat J. Tillman de meest pure is, Andrew Bird de meest toegankelijke en Antony & The Johnsons de meest bijzondere. Mijn keuze is het niet, ik koop ze gewoon alledrie.